10 Tips om orde te scheppen in je Lightroom Classic catalogus

Hoeveel foto’s heb jij in je Lightroom catalogus staan? Duizend, tienduizend, honderdduizend? Zijn dat allemaal goede foto’s, of zitten er ook slechte of zelfs mislukte foto’s bij? Heb je ze gesorteerd, sterren gegeven, of kleurtjes? Staan je foto’s in folders op je harde schijf, of heb je verzamelingen aangemaakt in Lightroom. Hebben ze sleutelwoorden? Ik geef je 10 tips om orde te scheppen in je Lightroom catalogus. Doe een grote schoonmaak.

Ik gebruik Lightroom Classic, en daarin heb ik alle foto’s in één grote catalogus staan. Dat had ik in het begin niet, toen had ik meerdere catalogi, voor elke soort fotografie eentje. Maar daar ben ik van genezen, want ik moest zo vaak van catalogus wisselen, en ik had mijn foto’s zo verdeeld staan, dat ik uiteindelijk niet meer wist waar ik wat moest zoeken.

Nu heb ik één grote catalogus, waar inmiddels meer dan 100.000 foto’s in staan. Landschapsfoto’s, trouwreportages, vastgoed, modellen, familiefoto’s, vakantiefoto’s, reviewfoto’s… noem maar op.

Hoe hou je orde in die enorme hoeveelheid foto’s? En hoe kun je foto’s terugvinden? Nou, dat is nu een van die dingen wat ik zo goed vind aan Lightroom Classic. Het programma is bestemd om zoveel (en meer) foto’s te kunnen beheren. Daarvoor zijn verschillende hulpmiddelen beschikbaar. Ik geef je in dit bericht 10 tips om orde te scheppen in je Lightroom catalogus.

Tip 1: Gebruik een goede folder structuur op je harde schijf

Hoe gek het ook klinkt, de plek waar je de foto’s van je camera naar toe verplaatst is net zo belangrijk als een goede indeling in Lightroom. Hoewel je in principe alle foto’s willekeurig op je harde schijf of externe schijf kan plaatsen – Lightroom weer daar wel raad mee – is een logische structuur wel zo makkelijk.

Ik gebruik een verdeling in folders die op datum gebaseerd is. Een folder per jaar, en daarin per dag. Zo blijft alles logisch en is het eenvoudig om een foto op je harde schijf terug te vinden. Alles op een goede plek en met een logische indeling maakt het een eenvoudiger om een complete backup van je foto’s te maken.

In Lightroom is de folder structuur zichtbaar in het tabblad mappen. Een logische indeling maakt het ook daar makkelijker om foto’s terug te vinden, ook al heeft Lightroom daar ook andere tools voor.

Hoe je de foto’s op je harde schijf of externe schijf plaatst, is helemaal afhankelijk van je eigen wensen en voorkeur. Heb je die, hou je dan aan die manier. Zo blijft alles vindbaar, en raak je nooit iets kwijt.

Tip 2: Maak verzamelingen in je Lightroom Classic catalogus

Je kunt in Lightroom je foto’s ook in verzamelingen zetten, en een foto kan zelfs in meerdere verzamelingen tegelijkertijd staan. En dat terwijl je foto slechts één keer op je harde schijf staat.

Een verzameling is virtueel, die bestaat alleen in Lightroom. Je kunt zoveel verzamelingen maken als je wilt. Soorten fotografie, locaties, dieren, modellen, noem maar op. Stel je fotografeert landschappen, dan kan een foto die tijdens een mistige ochtend in de herfst, op de Veluwe in het Speulderbos, gemaakt is, ondergebracht worden de volgende (zelf te kiezen) verzamelingen:

• landschap
• bos
• Veluwe
• Speulderbos
• Herfstbeelden

Op deze manier kun je de foto terug vinden als je op een van de verschillende verzamelingen klikt. Het mooiste van alles is, dat deze foto maar één keer op je harde schijf of externe schijf zal staan. Ga je dan die foto bewerken, dan zal die bewerking in elke verzameling terug te vinden zijn.

Het is ook mogelijk om verzamelgroepen te maken. Dit stelt je in staat om een hele mooie verdeling te maken van verzamelingen, zodat je een heel goed overzicht houdt van alle foto’s.

Tip 3: Sleutelwoorden toekennen aan de foto’s in je Lightroom Classic catalogus

Ongetwijfeld de beste, maar ook moeilijkste manier om foto’s vindbaar te maken, is het toekennen van sleutelwoorden. Om bij het voorbeeld van het Speulderbos te blijven, is het mogelijk om bijvoorbeeld de volgende sleutelwoorden aan een foto te geven:

• bos
• bomen
• dansende beuken
• ochtendmist
• herfst
• herfstkleuren
• mystiek
• geheimzinnig
• sfeervol

Ben je dan op zoek naar een sfeervolle foto die wat mystiek aandoet, dan zal bij het zoeken naar die sleutelwoorden de foto zichtbaar worden.

Ik vind het toekennen van sleutelwoorden heel moeilijk, en het proces is redelijk tijdrovend. Het kan echter veel tijd schelen als je vaak bepaalde foto’s moet gaan zoeken. Er zijn veel methodes om dit zo optimaal mogelijk te doen, en er zijn ook manieren om het deels automatisch te laten doen.

Tip 4: Vlaggen toekennen aan foto’s in je Lightroom Classic catalogus

De eerste selectie van foto’s die je in Lightroom zet, kan het vlaggen van foto’s zijn. Je kunt hiermee een foto een witte vlag geven, of een zwarte vlag met een kruis.

De eerste is duidelijk een keeper, de foto die de eerste ruwe selectie door is. De tweede, de zwarte vlag met kruis, is een foto die niet goed is en dus weg kan. Deze foto wordt dan wat donkerder weergegeven, om duidelijk te maken dat deze de selectie niet is doorgekomen.

Gooi die foto’s met een zwarte vlag nog niet niet weg. Je kunt deze foto’s onzichtbaar maken door alleen de foto’s met een witte vlag te laten zien via een filter. Zo wordt je verder niet meer afgeleid wanneer je verder gaat selecteren. Dat is wel zo makkelijk.

Je kunt de sneltoetsten P (Pick), X (Reject) en U (Unflag) gebruiken om deze selectie snel te doen. Door de Caps Lock aan te zetten, zal bij het gebruik van deze sneltoetsen P, X en U Lightroom automatisch naar de volgende foto gaan. Dit is wel zo makkelijk en snel bij het selecteren.

Tip 5: Sterren toekennen aan foto’s in je Lightroom Classic catalogus

De volgende stap is het toekennen van sterren. Dit is misschien de bekendste manier om je foto’s een rating te geven. Je kunt foto’s een tot vijf sterren toekennen.

Maak een logische keuze, en blijf deze zoveel mogelijk aanhouden. Doe dit ook alleen met de foto’s die je een P gegeven hebt, een witte vlagstatus. Het heeft geen zin om de foto’s die een X hebben gekregen ook een rating toe te kennen.

Maak voor jezelf een logische sterren indeling. Je kunt daarbij het volgende als voorbeeld nemen:

• 1 ster: potentieel goede foto die nog nader bekeken moet worden
• 2 sterren: foto’s die goed is en bewerkt mag worden
• 3 sterren: de beste keuze bewerkte foto
• 4 sterren: volledig bewerkte foto – eindresultaat
• 5 sterren: portfolio foto

Dit is natuurlijk een voorbeeld, maar het geeft een idee hoe je sterren kunt gebruiken om je foto’s een bepaalde status te geven. Het is misschien goed om dit op een briefje te schrijven en bij je computer te houden. Zo wordt het makkelijk om consequent te blijven bij je ster toekenning.

Gebruik de sneltoetsen 1 tot en met 5 om de sterren toe te kennen, en gebruik desgewenst de Caps-Lock om automatisch naar de volgende foto te gaan. Ook hier kun je filteren op de hoeveelheid sterren, zodat je bijvoorbeeld alleen de 3-sterren foto’s ziet. Gebruik sneltoets 0 om de foto op 0 sterren te zetten.

Tip 6: Kleuren toekennen aan foto’s in je Lightroom Classic catalogus

Lightroom heeft niet alleen vlaggen en sterren, maar ook kleuren ter beschikking. Hiermee kun je de verdeling nog verder verfijnen, of je kunt een geheel andere verdeling maken die los staat van de sterrentoekenning.

De volgende kleuren heb je ter beschikking, gevolgd door de sneltoets om die kleur met een druk op de knop toe te kennen:

• Rood (sneltoets 6)
• Geel (sneltoets 7)
• Groen (sneltoets 8)
• Blauw (sneltoets 9)
• Paars (geen sneltoets beschikbaar)

Hoe je de kleuren gaat gebruiken is helemaal aan jezelf. Je zou kunnen kiezen voor een groene kleur als je er een webbestand van gemaakt hebt, geschikt voor op internet of sociale media. Of een rode kleur als de foto onderdeel uitmaakt van een bracketing serie, of panorama serie, waarbij je het resultaat een gele kleur mee geeft.

Welke kleuren je ook kiest, schrijf deze ook op je briefje met ster toekenning. Door consequent te blijven kun je later heel eenvoudig een selectie maken met de juiste foto’s.

Tip 7: Stapel foto’s die bij elkaar horen in je Lightroom Classic catalogus

Wist je dat je foto’s kunt stapelen? Een serie beelden die bij elkaar hoort kun je op deze manier bundelen, zodat je ze niet allemaal in je bibliotheek achter elkaar ziet staan.

Een voorbeeld voor het stapelen van foto’s is voor panorama’s, of bracketing. Maar ook een serie die je gemaakt hebt voor sterrensporen, of voor een time-lapse kun je bij elkaar plaatsen.

Om te stapelen kun je de serie foto’s in de bibliotheek module selecteren, om vervolgens in het rechtermuis menu voor stapelen te kiezen. De foto in de serie die actief is zal de bovenste foto van de stapel worden. Maar je kunt dit ook wijzigen.

Stapels kun je samenvouwen, of uitvouwen. Een vakje met cijfer in de linkerbovenhoek geeft aan of het een stapel is, en uit hoeveel foto’s die stapel bestaat.

Het stapelen van foto’s maakt je hele bibliotheek heel overzichtelijk, zonder dat deze ‘vervuild’ wordt door heel veel bij elkaar horende beelden.

Tip 8: Periodiek weggooien van de afgekeurde beelden

Het is goed om periodiek de foto’s weg te gooien die je selectie niet gehaald hebben. Dit zijn over het algemeen de foto’s die in de eerste selectie procedure de zwarte vlag met het kruis kregen.

Gooi die foto’s nooit meteen weg na het toekennen van de vlagstatus. Bewaar ze een tijdje voor het geval dat je ze nog eens wilt bekijken, bestuderen, of voor het geval je iets terug wilt zoeken. Door te filteren heb je toch geen last van die mislukte foto’s in je bibliotheek.

Pas na een half jaar, of een jaar, kun je alle foto’s selecteren die de afgevallen zijn, dus alle foto’s met de zwarte vlag, en ze dan in één keer allemaal tegelijkertijd vanuit Lightroom van je harde schijf te gooien. Noem het de grote schoonmaak.

Een belangrijk advies; weggooien uit verzamelingen zal de foto’s uit de verzameling gooien, maar niet uit de Lightroom catalogus of van je harde schijf. Wil je de foto uit de Lightroom catalogus verwijderen, doe dit dan vanuit het tabblad mappen. Je hebt dan ook de keuze om de foto fysiek van je harde schijf te verwijderen.

Tip 9: Voeg geen jpeg aan je Lightroom Classic catalogus toe, als je raw fotografeert

Lightroom geeft de optie om zowel raw beelden als jpeg beelden in een Lightroom catalogus op te nemen. Dit kan bij het importeren van je geheugenkaart, maar ook nadat je een foto geëxporteerd hebt naar een jpeg bestand.

Neem deze geëxporteerde jpeg niet op in je catalogus. Dit heeft geen zin, en maakt de catalogus onnodig groot. Je hebt immers de raw bestanden waar je op elk moment een nieuw jpeg bestand uit kan genereren.

In principe is het zelfs zo dat je de foto’s kunt bewerken in Lightroom zonder er een jpeg van te maken. Exporteer pas een jpeg als je het bestand ook daadwerkelijk gaat gebruiken.

Lightroom is ervoor bestemd om je foto’s te beheren, en op een eenvoudige manier vindbaar te maken. De bewerkingen zijn opgeslagen, en het eindresultaat kan met een druk op de knop gegenereerd worden. Zo hou je de harde schijf of externe schijf vrij van onnodige en dubbele foto’s.

Maak je toch graag jpeg bestanden van je bewerkte raw bestand, neem deze dan niet op in je catalogus. Wil je weten waar je een jpeg van gemaakt hebt, geef die foto dan een kleurcode. Zo zie je in één oogopslag welke foto’s gedaan zijn.

Natuurlijk is de keuze aan jou. Wil je de jpeg toch in je catalogus opnemen, doe dat dan. Zorg er wel voor dat je ze goed herkenbaar houdt. Dat is wel zo makkelijk.

Tip 10: Maak regelmatig een echte backup van je foto’s

Dit is een bonustip die niet zozeer iets te maken heeft met het beheren van je foto’s, maar wel met het veilig stellen van je foto’s.

Bij het afsluiten van Lightroom wordt regelmatig gevraagd om een backup van je catalogus te maken. Doe dat, en het liefst op een andere plek dan waar je de gewone catalogus hebt staan. Mocht er iets met die catalogus gebeuren, dan heb je in ieder geval altijd een backup op een andere plek bij de hand.

Maar een backup van je catalogus is geen backup van je foto’s. Alleen de database van Lightroom wordt als backup opgeslagen. Daar zitten je foto’s niet bij.

Maak daarom regelmatig een backup van de folder(s) waar je de foto’s op je harde schijf of externe schijf hebt staan. Doe dit naar een NAS server, of naar de cloud. Ga bij die backup ook je Lightroom catalogus opnemen, zodat je alles veilig hebt voor het geval dat er iets gebeurt met je harde schijven, of met je computer.

Heb jij nog tips voor het vindbaar maken van foto’s in Lightroom Classic?

Ik hoop dat je met deze tien tips je foto’s in Lightroom Classic mooi overzichtelijk kunt opslaan en indelen. Heb jij nog tips die ik niet genoemd heb, over het indelen van je foto’s in Lightroom Classic? Deel deze dan in een reactie onder dit bericht.