Er zijn twee objectieven die ik voor bruiloften en portretten het liefst gebruik: een 35mm objectief en een 85mm objectief. Het zou mogelijk zijn om deze twee brandpunten in één zoom objectief ter beschikking te hebben, bovendien met alle brandpunten ertussen, maar dat is niet hetzelfde. Het mooie van deze twee is de lichtgevoeligheid die je ter beschikking hebt en de daarbij behorende kleine scherptediepte. Bovendien is de kwaliteit van het beeld vaak beter, hoewel ik betwijfel of dit in de praktijk zichtbaar zal zijn zonder vergelijkingsmateriaal. Ik ga in dit artikel kijken welk objectief het beste is, de nieuwe Canon EF85mm f/1.4L of de EF85mm f/1.2LII.
Geschatte leestijd: 14 minuten
Een 85mm brandpunt is, samen met een 135mm, ideaal voor portretten. Deze brandpuntsafstanden geven de mogelijkheid om zonder enige vertekening een persoon te fotograferen. De 135mm is zo lang dat de afstand tot je onderwerp (of model) wat groter moet worden, terwijl een 85mm objectief juist de mogelijkheid geeft om iets dichterbij te blijven. Een 85mm objectief op een cropcamera gedraagt zich ongeveer als een 135mm objectief, waardoor het ook op camera’s met kleinere sensoren een uitstekende portretlens is.
Meer over de cropfactor vind je in mijn artikel
De cropfactor
Lichtgevoeligheid
Het grote voordeel van een vast brandpunt boven een zoom objectief is de lichtgevoeligheid, ofwel: de maximale lensopening. In 1989 bracht Canon de EF 85mm f/1.2 USM uit, met een extreem grote lensopening voor een ongeëvenaarde bokeh (bokeh = kwaliteit van onscherpte). Dit objectief werd in maart 2006 opgevolgd door de tweede versie met een verbeterde autofocus snelheid en beeldkwaliteit. In 2017, is er een nieuwe 85mm bij gekomen; de Canon EF85mm f/1.4L IS USM
De Canon EF85mm f/1.4L IS is geen vervanger van de EF85mm f/1.2LII versie. Beide objectieven zullen beschikbaar blijven. Reden te meer om deze twee zwaargewichten eens naast elkaar te leggen om de verschillen te zien, want welke versie moet je nu kiezen?
Uiterlijk
De twee objectieven zijn totaal verschillend wat betreft het uiterlijk. De nieuwe EF85mm f/1.4L ziet er hetzelfde uit als de meest recente L-klasse objectieven, met hetzelfde “handgevoel”. Het meest opvallende verschil tussen de Canon EF85mm f/1.4L IS en de EF85mm f/1.2LII is het formaat. De f/1.4 is langer geworden en iets smaller. Het objectief is 75 gram lichter wat het gewicht net onder een kilo brengt.
Doordat de EF85mm f/1.4L iets langer is, en daardoor prettig in de hand ligt, voelt deze iets stabieler aan. Met één hand fotograferen wordt echter wel zwaarder omdat het zwaartepunt van camera en lens verder naar voren komt te liggen.
Scherpstelling
Er is een groot verschil tussen de autofocus van deze twee objectieven. De Canon EF85mm f/1.2LII maakt gebruik van een elektronische scherpstelling waarbij de camera aan moet staan om de focus te kunnen gebruiken, zelfs als deze op handmatig ingesteld staat. Bovendien is de scherpstelling van de EF85mm f/1.2LII alles behalve snel.
Dit is wel begrijpelijk is als je bedenkt hoeveel glas de autofocus motor moet verplaatsen, en hoe nauwkeurig in verband met die flinterdunne scherptediepte. Hoewel de snelheid voor mij nooit een probleem is geweest, was de elektronische scherpstelling soms vervelend en altijd duidelijk hoorbaar.
De Canon EF85mm f/1.4L IS heeft een modern autofocus systeem gekregen zoals we dat van (bijna) alle andere objectieven kennen. Het is beduidend sneller en stiller. Het is nu mogelijk om handmatig scherp te stellen zonder dat de camera aan staat.
Een andere prettige bijkomstigheid is het volledig intern scherpstellen. Het objectief wordt niet langer wanneer je de minimale scherpstelafstand bereikt. Dat doet de EF85mm f/1.2LII wel, en hoewel dit met een zonnekap geplaatst totaal geen probleem is, leverde het wel irritatie op wanneer het objectief in die stand van de camera gehaald werd: je moet het objectief weer op de camera plaatsen om die uitstekende lens terug te kunnen draaien.
Beeldstabilisatie
Canon heeft de keuze gemaakt om de EF85mm f/1.4L IS te voorzien van een beeldstabilisatie tot maximaal 4 stops. Hoewel beeldstabilisatie geen invloed uitoefent op de bewegingen van een onderwerp, heeft het zeker meerwaarde voor de fotograaf. Volgens de aloude regel dat [1 / brandpunt] gelijk is aan de minimale sluitertijd, zou 1/85 sec zeker nodig zijn voor echt scherpe foto’s. Met de beeldstabilisatie zou in theorie een sluitertijd van 1/4 seconde mogelijk zijn zonder angst voor onscherpte door de trillende hand van de fotograaf.
Natuurlijk is een dergelijke lange sluitertijd niet aan te raden is voor portretten of bruiloften, maar de beeldstabilisatie levert zeker meerwaarde op bij snellere sluitertijden in combinatie bij gebruik van de minimale scherptediepte. Het wordt veel makkelijker om de scherpte op het gewenste punt te leggen en het vervolgens daar te houden.
Een klein detail is de minimale scherpstelafstand. Deze ligt bij de Canon EF85mm f/1.4L op 0,85 meter, wat 10 centimeter dichterbij is vergeleken met de EF85mm f/1.2LII. Hoewel dit in eerste instantie niet veel verschil lijkt levert dit de mogelijkheid om je model iets groter in beeld te krijgen. Dit levert ook een nog kleinere scherptediepte op. De Canon EF85mm f/1.4L heeft op de minimale scherpstelafstand bij f/1.4 een scherptediepte van slechts 7,6 millimeter terwijl de EF85mm f/1.2LII maar liefst 8,1 millimeter is.
Scherptediepte
Hoe groter de lensopening, hoe kleiner de scherptediepte wordt. Het verschil tussen een lensopening van f/1,2 en f/1,4 is gering; 1/3 stop. Het verschil in scherptediepte bij een typische portret foto met een fullframe camera is als volgt (bron: www.dofmaster.com):
4 meter afstand
- f/1,4 : scherptediepte van 3,91 tot 4,09 meter (18 centimeter)
- f/1,2 : scherptediepte van 3.92 tot 4,08 meter (15 centimeter)
2 meter afstand
- f/1,4 : scherptediepte van 1,978 tot 2,023 meter (4,5 centimeter)
- f/1,2 : scherptediepte van 1.981 tot 2,029 meter (3,78 centimeter)
1 meter afstand
- f/1,4 : scherptediepte van 99,5 tot 100,5 meter (1,07 centimeter)
- f/1,2 : scherptediepte van 99,6 tot 100,5 meter (0,9 centimeter)
Je leest het goed; het verschil is bijzonder klein en alleen op de grotere afstand echt meetbaar. Voor de scherptediepte is het niet nodig om die 1/3 stop grotere lensopening te hebben. Sterker nog; als je de minimale scherpstelafstand meetelt zal de minimale scherptediepte die bereikt kan worden bij de f/1,4 kleiner zijn dan bij de f/1,2.
Dit minimale verschil zal in de praktijk alleen in uitzonderingssituaties zichtbaar zal zijn. Afgezien van de koele cijfers is het wel interessant om te kijken hoe de bokeh van deze objectieven is; de kwaliteit van de onscherpte.
Bokeh
Het Japanse woord bokeh bekent “onscherpte”. Het wordt in de fotografie gebruikt om de kwaliteit van de onscherpte aan te duiden. Het is geen meetbare waarde, maar onderhevig aan persoonlijke smaak en voorkeur. de EF85mm f/1.2LII staat bekent om “de ongeëvenaarde bokeh”, maar het kan zo maar zijn dat de onscherpte die dit objectief levert niet naar ieders smaak is.
Hoewel de minimale scherptediepte van beide objectieven nagenoeg hetzelfde is (minder als een halve centimeter scherptediepteverschil op 2 meter afstand is mijn inziens verwaarloosbaar), kan de uitstraling van de foto helemaal anders zijn. Oordeel zelf.
Beeldkwaliteit
De beeldkwaliteit van de twaalf jaar oude EF85mm f/1.2LII is natuurlijk al lang voorbij gestreefd door alle concurrenten. Dat is logisch. Niettemin levert dat oude objectief nog een prima resultaat, zeker met de beeld correcties die in de nabewerking gedaan kunnen worden. Wat scherpte in de hoeken betreft zal elk moderner objectief beter scoren dan de f/1,2.
Voor het gebruik van dit soort objectieven zal mijn inziens de scherpte in de hoeken van secundair belang zijn. Wat mogelijk wel storend kan worden is de chromatische aberratie, waarbij diverse golflengtes licht (de kleuren) anders door het objectief reizen en zo de paarse of groene randen rond contrastrijke overgangen kan veroorzaken.
Bij de EF 85mm f/1,4L IS is er nauwelijks sprake van chromatische aberratie, en wat er nog aanwezig is zal heel eenvoudig te corrigeren zijn.
In de praktijk
Het nieuwe EF 85mm f/1,4L IS objectief heb ik tijdens een aantal huwelijksreportages naar tevredenheid gebruikt. Het objectief ligt perfect in de hand, reageert snel (autofocus) waarbij er minder “hunten” (het zoeken naar scherpstelpunt) is, en de beeldstabilisatie is een heel prettige bijkomstigheid.
Wat ik erg prettig vind is de stille autofocus motor. In tegenstelling tot de oude f/1,2 stelt het objectief nagenoeg geruisloos scherp, wat wel zo prettig is met een huwelijks ceremonie. Bovendien maakt de nieuwe motor het mogelijk om handmatig de scherpstelling aan te passen, zonder dat je de camera “actief” moet zetten.
Wil je meer weten over mijn trouwfotografie?
Kijk dan op www.trouwfotograafnando.com
De foto’s uit de nieuwe Canon EF85mm f/1.4L IS zien er fantastisch uit, maar dat zijn de resultaten met de EF85mm f/1.2LII ook. Zelfs met de optische tekortkomingen zoals chromatische aberratie en onscherpte in de hoeken. Hoe groot het verschil tussen beide objectieven is zal alleen te zien zijn wanneer je de resultaten direct langs elkaar kunt leggen.
De objectieven direct langs elkaar
Voor dat doel heb ik beide objectieven ingezet tijdens een korte portretfoto sessie, zodat ik de beelden uit de twee objectieven zo goed mogelijk naast elkaar kon vergelijken. Daaruit blijkt dat ik het verschil in bokeh te klein vind om een echte “winnaar” uit te kiezen.
En toch voelt de f/1,2 versie net dat beetje anders, zowel in gebruik als in resultaat. Pas als je de foto’s naast elkaar ziet zie je dat er toch een heel klein, subtiel, verschil is. De foto’s van de f/1,2 hebben iets magisch over zich heen… maar misschien speelt mijn inbeelding me parten.
Een ding is mij duidelijk geworden; beide objectieven zijn fantastisch en aan elkaar gewaagd. De Canon EF85mm f/1.4L IS is beter en een echt werkpaard, de EF85mm f/1.2LII blijft simpelweg iets magisch over zich hebben.
Is het nog de moeite waard om voor EF objectieven te kiezen? Ik denk van wel, want de kwaliteit van een spiegelreflex samen een Canon EF85mm f/1.2LII of EF85mm f/1.2LII doet nauwelijks of niet onder voor wat je met een mirrorless camera kunt bereiken. Heb je geen mirrorless nodig, dan heb je nog vele jaren plezier van deze fantastische objectieven.
Ben je op zoek naar fotografie apparatuur? Overweeg dan om de aanschaf via mijn site bij Cameraland.nl te doen. Ik krijg daarvoor een kleine commissie waarmee ik mijn website kan bekostigen.
http://www.cameraland.nl
Overweeg je om filters te kopen, kies dan bij voorkeur voor het merk Haida. Je kunt deze filters via deze website verkrijgen in mijn webwinkel. De filters worden geleverd via de importeur Omnifoto.nl
Ga direct naar de webwinkel voor Haida filters