Elk jaar in augustus is één van de meest indrukwekkende sterrenregens te zien. Er kunnen maar liefst 80 vallende sterren per uur vallen. Het zijn niet echt sterren, maar stofjes die in de dampkring terecht komen en verdampen. De flits die je dan ziet is de vallende ster. Wil je die fotograferen, dan heb ik tips voor je. Dus let op, noteer 12 augustus in je agenda. Want de Perseïden komen er weer aan.
Geschatte leestijd: 11 minuten
De Perseïden meteorenregen heeft elk jaar het hoogtepunt op de nacht van 12 op 13 augustus.
Maar je kunt in de week vooraf tot een paar dagen daarna ook nog goede kans maken op vallende sterren.
Zet het in je agenda. De Perseïden komen er weer aan.
Vallende sterren fotograferen
Het fotograferen van vallende sterren kan een uitdaging zijn. De Perseïden komen er weer aan op 12 augustus, maar je weet niet op welk moment ze vallen, en waar aan de hemel ze zullen vallen. Wachten tot je er een ziet, en dan op de ontspanknop drukken werkt niet. Je bent altijd te laat want een vallende ster is op een uitzondering na een flits die in een fractie van een seconde voorbij is.
Onthoudt het woordje flits, want meer is het niet. De tijdsduur van die flits is heel kort, en daarom is de totale hoeveelheid licht die door een vallende ster geproduceerd wordt heel weinig. Zelfs bij een hele felle vallende ster.
Meteoor of iets anders?
Er is veel aan de nachtelijke hemel te zien. Sterren, sterrennevels, planeten, de Melkweg en vallende sterren. Maar ook vliegtuigen, satellieten en de zogenaamde iridium flares. Een vliegtuig herken je vaak wel. De knipperende lichtjes, rood en groen, zijn onmiskenbaar. In de foto zie je die ook heel duidelijk. Een satelliet is ook redelijk herkenbaar, hoewel het in de foto wat moeilijker is.
De beruchte Starlink satellieten zijn een goed voorbeeld. Je ziet het als lichtstrepen in een serie van foto’s door je beeld heen komen. Bekijk mijn video maar eens die ik een tijd geleden op YouTube geplaatst hebt. Het wordt echter heel wat moeilijker wanneer je een iridium flare in beeld hebt. Die lijken verdacht veel op vallende sterren.
Lees over iridium flares zodat je weet wat je in beeld gaat krijgen
in mijn blogbericht speciaal over Iridium flare
Het herkennen van een meteoor
Waarschijnlijk krijg je veel vliegtuigsporen, satellieten – met misschien zelfs de Starlink satellieten – en regelmatig een iridium flare in beeld. Maar hoe herken je dan toch een meteoor? Mijn tip is: let op de kleur en de vorm.
Een meteoor heeft vaak een groenige tint. De lijn begint bovenaan dun en eindigt soms vrij abrupt met een verdikking aan het uiteinde. Maar niet altijd. Kijk ook naar de foto die ervoor en erna is gemaakt. Zie je nog een streep in die beelden, dan is het waarschijnlijk geen meteoor geweest.
Meer over de verschillende tussen al die verschijnselen aan de hemel
lees je in mijn artikel Het verschil tussen vliegtuigen, satellieten en vallende sterren
Weer wat tips om de Perseïden te fotograferen
Ik heb al verschillende artikelen geschreven met tips om vallende sterren te fotograferen. Desondanks, de Perseïden komen er weer aan dus een up-to-date artikel leek me een goed idee. Daar waar van toepassing geef ik de link naar een andere artikel in mijn blog voor meer gedetailleerde informatie.
1. Plan je fotografie
Je kunt zomaar weer een plekje kiezen en de Perseïden gaan fotograferen, maar met een beetje planning kun je er iets bijzonders van maken. Een mooie omgeving of voorgrond, het juiste tijdstip, de juiste richting aan de hemel. Ik gebruik daar Photopills voor. Je leest er meer over in mijn artikel Voorbereidingen om de Perseïden te fotograferen.
2. Zoek een donkere locatie
Omdat vallende sterren niet erg fel zijn, is een donkere locatie aan te raden. Blijf weg van plekken met veel lichtvervuiling. Zo ver mogelijk van een stad of dorp. Dat is redelijk moeilijk in Nederland en de Benelux, maar hoe meer storende lichtvervuiling er is, hoe minder vallende sterren je zult zien.
Meer informatie over lichtvervuiling vind je in mijn blogartikel De Melkweg en lichtvervuiling. Dat artikel gaat weliswaar over de Melkweg, maar het geldt ook voor vallende sterren. Ga je weer de Perseïden fotograferen, zoek dan een donkere plek op. Dat verhoogt de kans op het vangen van deze vallende sterren.
3. Gebruik de juiste camera instellingen
De vallende sterren zijn in een flits zichtbaar. Dit vertelde ik al in het begin van dit artikel. Juist omdat ze zo snel en lichtzwak zijn, is het belangrijk dat je zorgt dat er zoveel mogelijk licht geregistreerd wordt. De sluitertijd doet er in feite niet toe, maar ik zou wel zorgen dat je de regel van 500 aanhoudt, of de NPF regel, zodat je sterren geen streepjes worden.
Dan is het belangrijk dat je diafragma opening zo groot mogelijk is. Een diafragma van f/2,8 is aan te raden, of zelfs groter. Dat wil niet zeggen dat f/4 of f/5,6 niet zal lukken, maar dan moet je het tekort aan licht opvangen met een hoge ISO waarde. Zelfs met een diafragma van f/2,8 is een ISO waarde van 6.400 aan te raden.
4. Zorg dat je belichting goed is
De instellingen voor de camera zoals bij punt 3 vermeld is leuk om te gebruiken, maar het belangrijkste is dat je foto niet overbelicht of onderbelicht is. Via de NPF regel kan bij 16mm op een fullframe een sluitertijd van 15 seconden gebruikt worden, maar als je met f/2,8 en ISO 6.400 een overbelichte foto krijgt heeft dit geen zin.
Let daarom op je histogram. Zorg ervoor dat dit niet helemaal aan de linkerkant zit. Tegelijkertijd mag je ook niet helemaal naar rechts belichten. Als je lichtste pixels in het midden of net voorbij het midden van het histogram hebt zitten, dan zit je goed. Regel dit zoveel mogelijk met de sluitertijd. Dus, ISO hoog, diafragma helemaal open, en de sluitertijd gebruiken voor de belichting.
5. Gebruik groothoek… of toch niet
Een van de moeilijkste dingen is het kiezen van het brandpunt. Kies je groothoek, dan zullen de strepen die de vallende sterren in je beeld vormen relatief kort zijn. Tegelijkertijd is de kans dat je er meerdere in beeld krijgt groter omdat je zoveel van de nachtelijke hemel in je foto ziet.
Kies je wat meer richting een standaard objectief, bijvoorbeeld 35mm tot 50mm, dan krijg je veel minder van de hemel in beeld, en dus is er ook veel minder kans dat je een vallende ster ‘vangt’. Tegelijkertijd zullen de vallende sterren die in beeld komen veel groter en indrukwekkender in je foto verschijnen.
Het ideale is, om twee camera’s te gebruiken. Een met groothoek, een met een wat langer brandpunt. Je moet dan wel twee camera’s en twee statieven hebben. Maar wie weet kun je wel iets van een bevriend fotograaf lenen?
6. Maak veel foto’s
De Perseïden komen er weer aan, dat is het enige wat je weet. Je weet alleen niet wanneer en waar ze aan de hemel vallen. Maak daarom veel foto’s, continu. Zet je time-lapse functie van de camera aan, of gebruik een draadontspanner die je kunt vergrendelen. Als je camera op serie opnames staat ingesteld, zal deze in dat geval continu foto’s maken.
De meeste foto’s zullen geen vallende ster laten zien. Misschien wel een iridium flare, een gewone satelliet, of vliegtuigen. Maar hoe meer foto’s je maakt, hoe groter de kans dat je er een vallende ster in te pakken krijgt. Bovendien kun je van al die foto’s mèt een echte vallende ster een collage maken zodat je meerdere vallende sterren in één foto te zien hebt.
7. Maak het jezelf gemakkelijk
Er is geduld nodig voor het succesvol fotograferen van een sterrenregen. Probeer het enkele uren vol te houden. Hoe langer je fotografeert, hoe meer kans je hebt om de vallende sterren van de Perseïden weer in je foto’s te krijgen. Een reserve batterij, voldoende geheugen, en voldoende middelen om het wachten aangenaam te maken.
Neem een stoeltje mee, iets lekkers om te eten (of snoepen) en iets warms te drinken. Zorg voor kleding die warm genoeg is om in de koude uurtjes van de nacht aangenaam door te brengen. Wil je niet alleen zijn, neem dan een collega fotograaf mee. De Perseïden komen er weer aan, zorg ervoor dat je het aangenaam mee kunt maken.
Andere tips die ik kan geven
Wil je nog meer tip? Denk dan aan de volgende dingen
- Let op condens
- Zet je lange sluitertijden ruisreductie uit
- Stel handmatig scherp op een ster
- Zet je beeldstabilisatie uit
- Zorg voor een stevig statief
- Let op je eigen veiligheid
- Lees ook mijn andere artikelen over het fotograferen van sterrenregens
Kijk ook naar de ingezonden foto’s van de Perseïden door andere lezers van dit blog
Ingezonden foto’s van de Perseïden
wOW! Prachtige foto’s. Dat is heel inspirerend
Dank je wel, Rob.