Een Nederlandse lucht in het donker

Ik ging op pad om een Nederlandse lucht in het donker te fotograferen. Waarom? Omdat er vallende sterren te zien konden zijn. In dit blogbericht vertel ik over mijn ervaringen van deze nacht.

Geschatte leestijd: 6 minuten

Twee nachten sterren kijken. In het donker, in alle rust. Geluiden van de menselijke beschaving lijken dan plotseling veel verder verwijderd. In de verte klinken geluiden van auto’s, maar ontastbaar en gedimd door de afstand. De geluiden van de nacht zijn dichterbij. Geritsel van muizen, ratten of ander klein leven. Het geluid van kikkers die spelen in het donkere water. Ze verstoren zo nu en dan enkele eenden die even kort kwetterend hun ongenoegen laten horen.

Het blaffen van een reebok, verscholen in het struikgewas en duister. De geluiden klinken luider dan overdag, geheimzinniger, alsof de natuur ‘s-nachts opnieuw het land regeert. Dan vliegen er vleermuizen over en ik beeld me in het schrille gepiep van hun sonar te horen. Een uil die even boven een van de camera’s blijft hangen maakt geen geluid. Geruisloos verdwijnt het imposante silhouet weer tussen de bomen. Zo is het om een Nederlandse lucht in het donker te fotograferen.

Tijdens een Nederlandse lucht in het donker fotograferen hou ik de hemel in het oog terwijl mijn camera’s er lustig op los klikken. De ene foto na de andere, in een poging een van de weinige vallende sterren te vangen. Het is het maximum van de δ-Cassiopeiïden en Aquariden, wat belooft om ongeveer 20 meteorieten per uur te kunnen zien.

Ongunstige omstandigheden

Maar de omstandigheden zijn niet gunstig. De beroemde Nederlandse wolkenluchten, die we overdag bejubelen, onttrekken het zicht aan de hemel. Ze zijn niet langer wit, maar rood-oranje gekleurd door het licht dat in de nabije omstreken verspilt wordt. Ondanks het ontbreken van de Maan is het daardoor alles behalve echt donker. Zo is het om een Nederlandse lucht in het donker te fotograferen. Al die omstandigheden laten de hoop bijna varen dat het gaat lukken om een van die 20 vallende sterren te fotograferen. Bijna.

Satellieten en vliegtuigen

Waar de nachtelijke hemel wel ruim van voorzien is zijn de vliegtuigen, rood knipperende lichten die in ogenschijnlijk grillige banen over komen, samen met andere kleine lichtpuntjes die gestaag over het spant trekken. Dat zijn de satellieten die in hun lage banen rond de Aarde cirkelen.

Soms licht er eentje fel op, wanneer het licht van de onzichtbare zon in de zonnepanelen reflecteert. Dit zijn geen vallende sterren, hoewel het makkelijk is om je te daarin te vergissen. Deze gaan te langzaam en voorspelbaar.

Wil je weten hoe je vallende sterren herkent?
Het verschil tussen vliegtuigen, satellieten en vallende sterren

Rond half twaalf komt het International Space Station over gevlogen. Dan, een uur later, zie ik vanuit een ooghoek de flits van een vallende ster. Eindelijk. In een fractie van een seconde is er dat lichtspoor, sneller dan elk ander object dat in de lucht te zien is.

Ik traceer het spoor terug en concludeer dat deze uit het sterrenbeeld Waterman (Aquarius) moet komen; een Aquaride meteoriet dus. Vervolgens is het duimen, want het blijft afwachten of deze ene meteoriet op de foto staat. Is de camera op het juiste deel van de hemel gericht? Viel de meteoriet niet tussen twee opnamen in? Was de meteoriet helder genoeg om vastgelegd te zijn? Was het spoor lang genoeg..? Ik moet afwachten.

Veel wolken, weinig vallende sterren

Erg helder is de sterrenhemel tijdens deze twee avonden niet geweest. De wolken waren talrijk, gekleurd door de overmatige verlichting van wat we de beschaving noemen. De meeste vallende sterren zijn dus verborgen gebleven, onzichtbaar. Die twee avonden hebben toch bijna 2500 foto’s opgeleverd, gemaakt met drie verschillende camera’s. En dat om die paar vallende sterren te vangen.

Wat moet je met zoveel foto’s die geen enkele vallende ster in beeld hebben? Dan maar een timelapse, wat niet eens een slecht doel is. Dan geven die overvliegende Nederlandse wolkenluchten juist een leuk resultaat die het alle uren in het donker, turend naar de sterrenhemel (of wolken), de moeite waard heeft gemaakt.

Gebruikte apparatuur

• Canon EOS 1Dx 
• Canon EOS 5D mark III
• Fujifilm X100t
• EF 15mm f/2,8 fisheye
• EF 24-70mm f/2,8L II
• Gitzo GT3542LS met RRS BH-55 balhoofd
• 3 legged Thing EVO3 Vyv
• Joby Gorillapod SLR Zoom 

Timelapse gemaakt met Adobe Lightroom CC2015 en Adobe After Effects CC 2015