Soms is het nodig om een statief schoon te maken. Vooral wanneer je aan en in zee gefotografeerd hebt, met al dat zout en zand dat uiteindelijk zijn sporen op het statief achterlaat. In dit blogbericht ga ik een statief schoonmaken, stap voor stap. Een Gitzo statief, om precies te zijn, met draaikoppelingen.
Geschatte leestijd: 14 minuten
Are you looking for an English version of this article?
You can find it at https://fstoppers.com/gear/how-clean-tripod-five-easy-steps-603163
Ik fotografeer veel aan zee. Dat is soms aan de Noordzeekust en op de wadden, maar ook aan de Opaalkust, op IJsland en Lofoten. Leuke, spannende en uitdagende composities maken betekent soms dat het statief in het water moet staan. Dit is niet erg, want een statief kan daar wel tegen. Maar het betekent ook dat je regelmatig je statief schoon moet maken. Zo hou je het kostbare hulpmiddel in topconditie.
Het belang van een statief schoonmaken
Er zijn meerdere redenen om ervoor te zorgen dat je statief regelmatig schoongemaakt wordt. Zeker wanneer je een statief in het zand en in zeewater zet. Zandkorrels en het zout zullen sporen achterlaten. Een goed statief kan daar wel tegen.
Zoals je weet zijn goede statieven duur. Ik gebruik een Gitzo GT3542LS Systematic carbon statief uit de 3-serie, die ook in de twee foto’s op locatie te zien is. Het is een kwaliteitsstatief dat een leven lang mee gaat. Mits je zorgt voor onderhoud. Met andere woorden, indien je geen onderhoud uitvoert zal het uiteindelijk niet meer goed zal werken of zelfs stuk gaat.
Er is een nog andere goede reden. Het zorgt ervoor dat het statief goed blijft werken, zodat je onder alle omstandigheden er zeker van bent dat je camera met objectief blijft staan. Een niet goed werkend statief geeft een grote kans dat je camera valt, met alle gevolgen van dien.
Lees ook mijn tips om schade aan je apparatuur te voorkomen
Hoogmoed komt voor de val
In dit artikel laat ik zien hoe je een Gitzo statief uit elkaar haalt, schoon maakt, en weer monteert. Dit doe ik aan de hand van een stappen plan, voorzien van de nodige foto’s. Heb jij geen Gitzo statief maar een ander merk. Dan zal de basis hetzelfde zijn, en alleen in details verschillen. Zoek op YouTube voor handleidingen voor jouw merk.
Een Gitzo statief schoonmaken
1. Statief uit elkaar halen
Het statief moet eerst uit elkaar gehaald worden voordat het schoonmaken kan beginnen. Bij dit Gitzo statief kan de kop simpelweg verwijderd worden. Bovendien haal ik de neopreen covers van de statiefpoten.
Vervolgens verwijder ik de voetjes met een inbus sleutel. In dit geval had ik de plastic schijven gemonteerd, aangezien ik aan het strand gefotografeerd heb. Start vervolgens met het losdraaien van de schroefkoppelingen, en begin daarbij met de onderste.
Heb jij een statief met clips in plaats van schroefkoppelingen, dan werkt het uit elkaar halen voor het schoonmaken net iets anders? Dan kan het nodig zijn om de clips met een inbus sleutel los te maken.
Wanneer de schroefkoppeling helemaal los is, kan de statiefpoot helemaal uit de dikkere poot getrokken worden. Op het eind zitten twee witte plastic plaatjes die op zijn plek gehouden worden in een uitsparing. Bij sommige statieven kan dit ook een enkele koker zijn.
Leg alles van het statief systematisch op tafel neer, zodat je bij het schoonmaken een goed overzicht houdt. Dat maakt het voor jezelf eenvoudiger
2. De inserts in de schroefkoppeling
De volgende stap bij het statief schoonmaken is het verwijderen van de inserts uit de schroefkoppelingen. Dit kan lastig zijn. Bij de grote schroefkoppelingen is het soms mogelijk om deze eruit te drukken. Bij de kleinere schroefkoppelingen is er te weinig speling. Een dunne platte schroevendraaier kan dan helpen.
Het is belangrijk om deze inserts er voorzichtig uit te halen, ze kunnen breekbaar zijn. Druk ze naar beneden zodat ze uit de schroefkoppeling vallen. Heb je ze er allemaal uit, dan kan het daadwerkelijke schoonmaken starten
3. Het statief schoonmaken
Ik maak gebruik van een sopje. Dat kan met warm water en wat afwasmiddel. Een schuursponsje en een tandenborstel helpen om alles schoon te maken. Het is belangrijk om het aanwezige vet eraf te krijgen. Hier kan namelijk zand en/of zout in zitten. De tandenborstel werkt heel goed om de schroefdraad netjes schoon te krijgen.
Krijg je het vet niet helemaal weg? Dan kan een ontvetter helpen. Wees er wel voorzichtig mee, dat die ontvetter niet te agressief is. Neem in ieder geval de tijd om alle onderdelen schoon te maken. Wederom, door systematisch te werken hou je overzicht. Eventueel kun je de losse onderdelen een tijdje in heet water en afwasmiddel laten staan.
Was niet alleen de losse onderdelen goed af, maar ook de pootsegmenten. Deze zijn hol, dus er kan ook zout aan de binnenzijde van de poot zitten. Met een tandenborstel kan de schroefdraad schoongemaakt worden. Ook deze poten zouden eventueel een tijdje in warm water met afwasmiddel gelegd kunnen worden.
4. Spoelen en droogmaken
Na het statief schoonmaken is het belangrijk om alle zeepresten weg te spoelen. Dit kan heel goed onder een kraan met handwarm water. Ik laat ze ook nog even een tijdje in schoon heet water staan. Let op dat je ook de pootsegmenten goed spoelt, van binnen en buiten.
Heb je alles goed gespoeld, dan ben je klaar met het statief schoonmaken. Het enige wat je nu moet doen is het droog maken van alles onderdelen. Laat ze eventueel een dagje drogen. Ik vind het handig om alle elementen netjes neer te leggen, zodat je ook ziet dat je alles compleet hebt. Dit overzichtelijk neerleggen helpt bij het in elkaar zetten van het statief.
5. Schroefvattingen in elkaar zetten en invetten
Na het statief schoonmaken is het tijd om het statief weer in elkaar te zetten. Dit gebeurt in principe in de omgekeerde volgorde van het uit elkaar halen.
Als eerste is het belangrijk om de inserts in de schroefkoppeling te klikken. Druk ze iets ineen en schuif ze van bovenaf in de koppeling. Ze zullen dan netjes in de uitsparing klikken. Als deze insert vrij in de schroefkoppeling kan ronddraaien, zit het goed.
Heb je de inserts in alle schroefkoppelingen, dan is het tijd om de schroefdraad van de statiefpoten in te vetten. Ik gebruik daar kogellager vet voor. Dat werkt goed en het is niet zo duur als het smeervet dat een statiefleverancier aanbiedt.
Gebruik niet te veel vet. Je wilt niet dat het vet bij het ineendraaien van de schroefkoppeling eruit gedrukt wordt. Het is voldoende dat de schroefdraad vettig is. Heb je te veel vet, veeg het dan met een droge doek eraf. Plaats het vet ook alleen bij het begin van de schroefdraad. Wanneer je de schroefkoppeling erop draait, smeert het vanzelf uit over de rest van de schroefdraad.
Gebruik geen siliconenspray, of iets vergelijkbaars. Dat smeert niet zo goed, en heeft bovendien de neiging om vuil aan te trekken. Simpel smeervet, zoals kogellagervet is de beste keuze.
Heb jij een statief met clips, dan zal dit invetten helemaal overgeslagen kunnen worden. Zoek op YouTube om te zien hoe dit werkt.
6. Statiefpoten in elkaar zetten
Nu kunnen de pootsegmenten weer in elkaar gezet worden. Begin met het dikste pootsegment. Schuif daar de juiste schroefkoppeling op
Vervolgens zet je de juiste witte geleiderplaatjes op het pootsegment. Deze vallen netjes in de opening, dus dat kan niet missen. Hou de plaatjes op zijn plek, en schuif het pootsegment in de dikkere poot.
Forceer niets! Het past netjes. Lukt het niet, roteer de poot dan tot het er zonder problemen in schuift. Nogmaals, forceer niets.
Schuif het pootsegment er voor het grootste deel in. Schroef dan de schroefkoppeling op de schroefdraad. Ook hier mag je niets forceren. Het schroeft soepeltjes ineen, of niet. Als het niet lukt, zit de schroefkoppeling een beetje scheef. Door de poot al een groot deel erin te schuiven zal dit het beste gaan.
Schroef de koppeling een paar keer helemaal in en uit, om zo het vet zo goed mogelijk te verdelen. Kruipt er vet tussenuit, dan heb je teveel gebruikt. Haal dan het hele pootsegment er weer uit en haal het overtollige vet weg.
Herhaal dit voor alle schroefkoppelingen. Ten slotte kun je de dopjes of spikes in de onderste pootsegmenten draaien, ook dit weer met een klein beetje vet. Dit is het laatste stapje in het statief schoonmaken.
Het statief is weer schoon
Het statief is nu schoon. Ik moet bij mijn statief de kop weer plaatsen, en de neopreen covers om de poten doen. Controleer ook even of alles weer goed en soepel werkt. Zo weet je zeker dat het statief gereed is voor gebruik.
Eventueel kan het nodig zijn om je statiefkop ook schoon te maken. Dit is meestal niet meer dan afdoen met een droge doek. Zit er vuil of zand op, dan zou je dat ook met een vochtige doek kunnen doen, of zelfs onder de kraan.
Zorg dat je regelmatig het statief gaat schoonmaken, zeker nadat je veel in zand en in de zee hebt gefotografeerd. Dan weet je zeker dat je nog vele jaren plezier hebt van het statief.
Super uitleg! Hartelijk dank want mijn Gitzo is weer als nieuw en draait als een malle! Thanx! Jan
Wat goed dat ik heb kunnen helpen met mijn artikel. Dank je voor je reactie, Jan.
En veel plezier met je soepel werkende statief.
Hoi, net terug van de Opaalkust (Fotografie-reizen.nl) en met behulp van bovenstaande uitleg (dankjewel) voorzichtig begonnen met schoonmaken van mijn statief. Mijn metaalbewerkende echtgenoot kon zowel kogellagervet als zuurvrije vaseline opdiepen. Hij gaf aan dat de vaseline misschien beter was om te gebruiken op mijn carbonstatief. Hoe kijk jij daar tegenaan?
Ik zag al wat foto’s van de reis naar de Opaalkust van Fotografie-reizen.nl voorbij komen. Volgens mij wat het een geslaagde reis.
De delen waar je een smeermiddel toepast is niet op het carbon, maar op de schroefdraad die meestal van kunststof is. Ik denk dat vaseline ook prima te gebruiken is.