Fotograferen tijdens zonsopkomst

Na alle foto opdrachten en deadlines was er dit weekend eindelijk weer tijd om vroeg uit de veren te gaan. Zo kon ik het ontwaken van de dag mee maken. Dat is in deze tijd van het jaar heel vroeg opstaan. Zeker omdat ik er altijd naar streef ongeveer een uur voor zonsopkomst ter plekke te zijn. Zo kan ik dan fotograferen tijdens zonsopkomst.

Geschatte leestijd: 9 minuten

Vroeg uit de veren geeft kans om te fotograferen tijdens de schemering met het roemruchte “blauwe uurtje”, en tijdens zonsopkomst. Zeker als er een ochtendnevel is levert dit vaak bijzondere vergezichten op.

Maar zoals altijd is het met de weersvoorspellingen afwachten of ze kloppen. Hoewel we hoopten op een fijne ochtendnevel bleek de dag zonder enig spoor van mist te starten. Als je er te veel op gehoopt hebt bestaat het risico op een flinke teleurstelling.

Daarom is het goed om gewoon te kijken wat het gaat worden. Ga niet met te veel verwachtingen de deur uit. Want stel je voor dat ik per se mist over het landschap had willen fotograferen. Stel dat ik daar al mijn zinnen op gezet had. Dan had ik misschien de volgende serie foto’s niet gezien of gemaakt. En dat zou zonde zijn geweest.

Lees over verwachtingen bij het fotograferen in mijn blogbericht
Weer een weekend aan de Opaalkust

Op tijd op locatie zijn

Tijdens zonsopkomst komt het mooie moment plotseling en vervolgens duurt dat moment niet erg lang. Het is belangrijk om tevoren al op de juiste plek te staan. Als het moment dan daar is, dan is de foto zo gemaakt. En meer dan een paar foto’s van dit moment zijn vaak niet nodig want zeg eerlijk; hoeveel varianten moet je op die dag tijdens de zonsopkomst vanaf dezelfde plek fotograferen?

Wat mooier is, is om de tijd na het maken van dat ene zonsopkomst-landschap te benutten om details vast te leggen. Denk aan een reflectie in het water of probeer takken, bloemen en andere dingen tegen een onscherpe zon te fotograferen (lees: “Meer doen met een zonsondergang“). Laat je fantasie de vrije loop.

En dan, een uur na zonsopkomst, lijkt de mensenwereld pas echt te ontwaken. Je ziet fietsers en wandelaars verschijnen in het fijne licht van de ochtendzon. Ook dan kunnen er nog mooie foto’s gemaakt worden, hoewel de zon al snel te hoog staat voor de fijne sfeer waar we deze ochtend getuige van waren.

Nog een keer op pad

Een nieuwe poging op zondag ochtend, maar wel een andere locatie. Het verschil met de vorige dag kon bijna niet groter zijn, ondanks het maar één dag verschilde. Een koude heldere nacht had de nachtvorst gebracht (zo lang de “R” nog in de maand zit, is het gezegde…) en dit betekende een fijne met dauw bedekte begroeiing. En ochtendnevel!

Hoewel de hoop op die nevel er natuurlijk wel was, had ik er niet te veel op gerekend. Daarom was de vreugde alleen maar groter bij het zien van de kille nevel over het landschap.

Deze ochtend had ik niet voor de vennen op de Strabrechtse Heide gekozen, maar was ik op weg naar ‘mijn boom’, de Tim Burton boom zoals ik hem zelf noem. Het is een flinke wandeltocht vanaf de auto, maar een die meer dan de moeite waard was in dit prachtige blauw/witte landschap met een vleugje kleur aan de Oostelijke horizon, de eerste tekenen van de aankomende zonsopkomst.

Lees ook het blog artikel over mijn boom
De Tim Burton boom door de jaren heen

Als de zon dan opkomt

Dit was precies waar ik al een tijdje op aasde; deze boom in een fijne ochtendnevel fotograferen. En aangezien ik op tijd ter plekke was kon ik me voorbereiden op de composities die ik voor de zonsopkomst wilde hebben. Zodoende wist ik een plek te vinden die me de mogelijkheid gaf om de opkomende zon met de boom op de foto te krijgen, want ik had altijd gedacht dat de omliggende begroeiing dit niet mogelijk maakte.  Dit leverde een serie foto’s van de zonsopkomst op, die – hoewel er maar één dag verschil tussen zit – totaal anders is geworden dan de voorafgaande zonsopkomst. Niet alleen door de weersomstandigheden, maar ook omdat ik een compleet andere plek had uitgekozen. Ik moet er niet aan denken dat ik weer op dezelfde plek bij dan ven had gestaan als de dag daarvoor.

Na zonsopkomst

Als de zon opgekomen is loont het altijd om even over de schouder te kijken. Het licht van de laagstaande zon is vaak roder dan tijdens de dag waardoor het landschap in een warm licht baadt. Het werkt niet altijd om daar een mooie foto van te maken. Voor misschien wel de eerste keer kon ik dank zij dit licht mijn boom anders op de foto zetten dan het heerlijke silhouet wat ik meestal heb. De nevels in de verte maken de achtergrond lekker diffuus. De langere brandpuntsafstand heeft de afstanden ineengedrukt voor een compacte compositie.

En daarna? Als de zon hoger en hoger boven de horizon stijgt? Dan verandert het licht van het warme ochtendlicht naar het harde zonlicht van de dag zelf. De nevels verdwijnen en de rijp op de planten smelt. Maar voor de zon hoog aan de hemel staat kan het mooi zijn om, liggend op de (natte) grond, details in het landschap vast te leggen. Wel met tegenlicht, nu het nog kan. Want als de zon hoger stijgt verdwijnt ook deze mogelijkheid. Een macro lens is hiervoor niet nodig; een telelens levert een mooie scherptediepte op – of het ontbreken daarvan – waardoor het onderwerp dat gekozen is mooi los komt van de omgeving.

Er is één groot nadeel aan het fotograferen in deze tijd van de dag. Na het prachtige kleurrijke en zachte licht van de tijd rond zonsopkomst lijkt het of het licht niet meer mooi is om in te fotograferen. Het is vanuit fotografisch oogpunt plotseling saai licht geworden. Dan is het tijd om naar huis te gaan.