Fotografeer je zo nu en dan met hyperfocale afstand? Dan zal je weten dat het lastig kan zijn om het juist scherpstelpunt in het veld te bepalen. Aflezen op het objectief is tegenwoordig vrijwel onmogelijk, en een meetlint is niet echt praktisch. Maar er is een heel handig hulpmiddel. Gebruik Photopills voor de hyperfocale afstand te bepalen.
Geschatte leestijd: 5 minuten
Even een korte uitleg over wat hyperfocale afstand is. Het scherptediepte gebied loopt van voor je scherpstelpunt tot achter je scherpstelpunt. Wanneer je scherpstelpunt te ver naar achteren ligt, kan je scherptediepte tot voorbij oneindig komen, en daar heb je weinig aan.
De hyperfocale afstand is de afstand waar je op moet scherpstellen, zodat het verste punt van je scherptediepte op oneindig ligt.
Je kunt het hyperfocale afstand eenvoudig uitrekenen met apps en op websites. Eén daarvan is bijvoorbeeld dofmaster.com. De app die ik altijd gebruik is PhotoPills.
Lees meer over de hyperfocale afstand en scherptediepte
in de tutorials op mijn site
Hyperfocale afstand gebruiken
Scherptediepte in de praktijk
Het probleem is de scherpstelafstand uitmeten
De hyperfocale afstand bepalen is heel eenvoudig. Je weet de brandpuntsafstand en het diafragma. Daarmee kun je de afstand bepalen waarop je scherp moet stellen zodat je scherptediepte tot oneindig loopt en niet verder weg. Het is dan een kwestie van op dàt punt scherpstellen, of net daarachter. Maar waar ligt dat punt nu eigenlijk? Hoe kom je daarachter? Immers, de meeste objectieven hebben geen afstandsschaal meer, laat staan een scherptediepteschaal.
Gebruik de AR functie van Photopills voor de hyperfocale afstand
De app Photopills heeft een heel handige optie voor het bepalen van waar de hyperfocale afstand precies ligt. Niet alleen rekent de app het uit voor je, er is een handige tabel waar je de waarde heel eenvoudig kunt aflezen. Je hoeft dan niet elke keer de brandpuntafstand en diafragma in te voeren. Je swiped gewoon naar de juiste combinatie.
Heb je de juiste combinatie brandpuntafstand en diafragma in de tabel opgezocht, dan weet je precies wat de hyperfocale afstand is. Vervolgens heb je de Augmented Reality functie om die afstand zo nauwkeurig mogelijk in het veld te bepalen.
Het enige wat je moet doen is op AR te klikken, en de smartphone in de juiste richting te houden. Op je beeld verschijnt een afstandsschaal, en de lijn die de berekende afstand aangeeft. Zo weet je precies waar de hyperfocale afstand ligt. Eenvoudiger kan het niet.
Zorg dat je instellingen goed zijn
Om dit goed te laten werken zijn er een paar dingen om rekening mee te houden. Zorg allereerst dat je de juiste instellingen in PhotoPills hebt ingevoerd. Natuurlijk is dit de camera die je gebruikt, de brandpuntafstand en het diafragma. Maar vergeet ook vooral niet de hoogte van je smartphone in te geven. Die is namelijk belangrijk voor deze Augmented Reality functie goed te laten werken.
Stel je de hoogte van het gebruik van je smartphone niet goed in, dan wijkt de afstandsschaal in Augmented Reality af en is het mogelijk dat je op een punt te dichtbij, of te ver weg scherpstelt. Te ver weg is niet zo erg, maar te dichtbij wel. Dan loopt het scherptediepte gebied namelijk niet meer tot oneindig.
Je moet ook rekening houden met eventuele hoogteverschillen in het veld. Met een helling in beeld zal het niet zo nauwkeurig werken. Een helling omhoog zal het hyperfocale punt in je Augmented Reality namelijk te dichtbij brengen, een helling omlaag zal het te ver weg brengen.
De Augmented Reality van PhotoPills je een heel fijn handvat in het landschap om de hyperfocale afstand zo eenvoudig mogelijk vast te stellen. Niet alleen het berekenen ervan, maar ook om die afstand in het landschap te bepalen. Let wel op eventuele hellingen in je beeld, en zorg dat je instellingen goed zijn.
Gebruik jij ook wel eens hyperfocale afstand? Hoe bepaal jij dan de juiste afstand in het veld? Ik ben benieuwd hoe jij te werk gaat. Deel het in een reactie onder dit bericht.
Dag Nando, allereerst dank voor al je uitleg en enthousiasme. Ik vroeg me af of “Photopills” niet een ‘overkill’ is als je niet of nauwelijks bezig bent met fotografie van zon, maan sterren etc. Ik doe voornamelijk natuur, landschap, architectuur en dan lijkt het voldoende om een eenvoudige App te gebruiken. Mis ik iets?
Hallo Leonard,
Dank je voor je reactie. Het belangrijkste van Photopills is de planner voor zon en maan in een landschap te bepalen op een gegeven tijdstip. Dat kan ook een stedelijk landschap zijn. Je kunt het ook perfect gebruiken voor je scherptediepte / hyperfocale afstand, zoals je in mijn artikel hebt gelezen.
Of het de moeite waard is? Tja, dat kan je alleen zelf bepalen.
Het kost iets van 10 euro, maar dat is eenmalig. We geven duizenden euro’s uit aan camera’s, objectieven, filters, en wat al nog niet meer. Dus die kosten zijn verwaarloosbaar, denk ik.
Ja, klopt zonder meer. Daarnaast, het AR deel is ook wel bijzonder handig.
Dat is het zeker.
Hoi Nando, dank je voor de uitleg. Ik gokte tot op heden met 1/3 voor en 2/3 na het scherpstelling scherp. Zit er dan ook wel regelmatig naast. Ik ga zeker wat doen met photophills. Ik wil voor mezelf nog wel de cijfermatige onderbouwing voor de verandering in brandpunt en diafragma opening uitzoeken (sorry, ik ben een beetje een nerd om dingen te willen beredeneren.)
Dank je voor je reactie, Annette.
Wat bedoel je met verandering in brandpunt en diafragma? Hoe de hyperfocale afstand verandert bij een ander brandpunt, misschien?
Ja, maar ik zie in de tabel ook dat hij veranderd bij hetzelfde brandpunt maar een andere diafragmaopening. Dat vind ik lastig te beredeneren. Het is maar weinig, maar wel een verandering.
Hallo Nando,
Ik gebruik ook PhotoPills en zie nu hoe ik de hyperfocale afstand kan vinden.Alleen zie ik niet waar ik de hoogte van de smartphone kan inbrengen?
Groetjes,
Guido
Heb je de instellingen nog niet gevonden?
Alles wat je opzoekt in PhotoPills staat in het tabblad Pills. Je instellingen (settings) stel je in bij het tabblad My Stuff 🙂
Hallo Nando, ik vind dit een goeie vraag en inmiddels heb ik het antwoord ook gevonden, echter, waar hou ik mijn smartphone ten opzichte van de camera? Is dat ernaast, ter hoogte van de sensor?
Hartelijke groet,
Heinz
Je moet je smartphone natuurlijk op de plek van je camera houden, maar de hoogte moet de hoogte zijn die je ingegeven hebt. Als de normale hoogte waarbij je de smartphone gebruikt een meter is, hou je die op een meter. Het maakt dan niet uit hoe hoog je de camera hebt staan.
Immers, de app wijst met de AR alleen maar aan op welke plek je moet scherpstellen, en die verandert niet als het op hoogte aankomt.
Ik zet mijn scherpstel punt weleens op 1/3 van het beeld.
Meestal krijg ik het dan wel goed scherp van voor naar achter.
Of dat lukt hangt natuurlijk af van je brandpunt, hoe ver je van het onderwerp af bent, en welk diafragma je gebruikt.
Dag Nando, ik heb de meeste apps van mijn smartphone verwijderd want Photopills heeft voor alles een uitstekende oplossing.
Is inderdaad een geweldige app, de mogelijkheden zijn eindeloos. Was het geld meer dan waard.
Hoi Nando, ik gebruik altijd simple dof , die laat het visueel zien aan de hand van een autosnelweg, kei gaaf om te gebruiken en uit te leggen bij beginners cursus
Alleen heb je deze stippellijnen niet in een landschap op de heide, bij het strand of in de bergen. Hoe doe je dat dan?