Handleiding voor het statief – deel 1: Opzetten

Iedereen weet wat een statief is.  Het is een driepoot (vandaar de Engelse naam “tripod”) waarop een camera gemonteerd kan worden. Er worden drie poten gebruikt omdat de “driehoek” die door de poten gevormd wordt de meeste stabiliteit geeft. Het gebruik is echter niet zo vanzelfsprekend als het lijkt. Daarom heb ik deze handleiding voor het statief – deel 1: opzetten.

Geschatte leestijd: 9 minuten

Alles over het statief in drie delen

We gebruiken een statief liever niet. Het groot, onhandelbaar, zwaar en het opzetten is een hoop gedoe.  Toch ontkomen we er soms niet aan en wordt het een noodzakelijk kwaad. We hebben een statief nodig wanneer sluitertijden zo lang worden dat er niet meer uit de hand gefotografeerd kan worden. Om redenen wordt vaak het besluit genomen om niet teveel geld aan een statief uit te geven, en vreemd genoeg is het juist daarom dat het statief tot een van de meest vervloekte hulpmiddelen behoort.

Ik vind een statief een fantastisch hulpmiddel dat mogelijkheden biedt die anders onmogelijk zijn. Het brengt rust in de fotografie van landschappen, en geeft kans om zonder belemmering met lange sluitertijden te fotograferen of om juist heel nauwkeurig te werken. De sleutel tot het prettig gebruik van een statief is de juiste manier van opzetten. Bovendien zal een goed en vooral stevig statief zeer zeker veel frustraties voorkomen.

Deze handleiding voor een statief heb ik daarom in drie artikelen opgesplitst, als ware voor elke poot van je tri-pod één artikel;

1. het opzetten van een statief
2. het stabiel zetten en houden van een statief
3. het kiezen van het juiste statief

In deze handleiding voor het statief start ik met deel 1: opzetten van een statief.

Wil je weten hoe je een statief schoon maakt?
Lees dan mijn artikel Een statief schoonmaken

Het opzetten van een statief

De sleutel tot succesvol en prettig gebruik van een statief ligt helemaal bij de manier hoe je een statief opzet.  Dit kan namelijk op een goede manier en een minder goede manier.  De manier die ik hier in dit artikel wil laten zien is bedoeld om een statief direct op de juiste plek, hoogte en positie te plaatsen om zodoende het werken zo prettig een eenvoudig mogelijk te maken, en uiteindelijk zelfs sneller dan de manier die ik het meest gebruikt zie.

Het opzetten van een statief lijkt heel vanzelfsprekend. Iedereen kan dit, en er is geen handleiding voor nodig. Je opent de klemmen op de statiefpoten, of draait de vergrendeling los (afhankelijk van wat de statief voor vergrendeling heeft) en je schuift de poten uit. Daarna sluit je de klemmen of draait de vergrendeling weer vast. Je zet de poten uit elkaar en voilà… het statief staat en je kunt je camera op het statief zetten. 

De maximale hoogte gebruiken

Het eerst wat ik de meesten zie doen bij het opzetten van een statief is het uitschuiven tot maximale hoogte, vaak zo hoog dat ze volledig rechtop achter het statief kunnen staan. Maar hoe weet je nu dat dit de hoogte is waarop je de foto wilt maken?

De hoogte aanpassen op de moeilijke manier

Maar wat als het statief dan niet op de juiste hoogte staat, wat als je besluit om een lager standpunt te proberen? In dat geval moet je de statiefpoten natuurlijk weer inschuiven; je haalt de camera van het statief af, maakt de vergrendeling van de poten weer los, schuift ze in en vergrendelt alles weer. Dan gaat de camera weer op het statief. Of je laat de camera er tijdens het verstellen van de hoogte erop zitten, erop vertrouwend dat die goed blijft zitten.

Maar wacht, je wilt toch iets hoger, ergens er tussenin. Dus, weer de camera eraf (of misschien toch niet), poten verlengen, camera er weer op… en als je gelukt hebt is dit de hoogte die je wilt hebben. Maar als blijkt dat die vorige lage stand toch de beste compositie oplevert, moet je wederom camera eraf, poten inschuiven, camera er weer op…

Een betere manier van statief opzetten

Dit alles klinkt heel erg overdreven, maar ik zie het regelmatig gebeuren. Al dit werk kan er zelfs toe leiden dat er uiteindelijk besloten wordt om het statief niet nog een keer te verzetten en de hoogte maar te gebruiken die je op dat moment hebt, zelfs als het niet geheel naar wens is.

Is het niet een stuk eenvoudiger als je vooraf aan het opzetten van het statief weet hoe hoog je de camera wilt hebben? Dat zou veel tijd schelen in het opzetten. Dit gaat als volgt.

Als je een plek hebt gevonden, waar je wilt fotograferen, leg dan eerst het statief aan de kant. Klap ‘m niet uit maar leg het statief even neer, hoewel je misschien wel even de poten uit elkaar kunt doen zodat je het statief niet in het water, of zand, of modder hoeft te leggen.

Bepaal je standpunt, positie en hoogte

Kijk naar het onderwerp en bepaal waar je de camera wilt hebben en hoe hoog. Is het links, rechts, naar voren, naar achteren, door de knieën, op je tenen of laag bij de grond. Het is net een dansje dat je maakt waarbij je tot slot de camera positie exact hebt zoals je zou willen.

Zet je statief op

Nu je weet waar je de camera wilt hebben en op welke hoogte, is het tijd om het statief te pakken en op te zetten. Zet je statief op de goede hoogte en exact op de plek waar je bepaald hebt waar je de foto wilt maken. Natuurlijk kun je de hoogte en positie nog een beetje “finetunen” maar In principe is dat niet nodig.

Toch een andere foto?

Ben je achteraf toch niet helemaal tevreden met het standpunt en hoogte die je bepaald hebt, of ga je een andere foto maken, ga dan niet teveel “finetunen” maar haal de camera van je statief, zet het statief aan de kant en ga opnieuw zoeken en bepalen waar je de camera wilt hebben. Verstel het statief pas weer wanneer je de nieuwe plek gevonden hebt.

Deze manier van werken voorkomt het onnodig in- en uitschuiven van statiefpoten, neerzetten en verzetten en het erop- of eraf halen van de camera.  Kortom, je bent niet alleen maar bezig met je statief op te zetten of te verzetten. Deze methode werkt snel en eenvoudig.