Licht is belangrijk voor een foto. Dat weet iedereen die fotografeert. Voor landschapsfotografie is de tijd rond zonsopkomst en zonsondergang ideaal voor sfeervolle foto’s. De laagstaande zon werpt lange schaduwen en zacht licht, vaak ook nog warm van tint. Deze kleur en sfeer kan nog extra beïnvloed worden door de manier hoe er gefotografeerd wordt, met name in welke richting. Vooral het effect van tegenlicht kan heel mooi uitpakken.
Geschatte leestijd: 4 minuten
Onlangs ben ik weer een keer in de Groote Peel geweest. Natuurlijk rond zonsondergang. Daar heb ik enkele foto’s gemaakt van de varens in het avondlicht. Twee foto’s springen eruit doordat licht en standpunt een wereld van verschil opleveren. Niet alleen wat foto betreft, maar ook qua sfeer.
Fotograferen met de laagstaande zon
Eerst wil ik een idee geven hoe de avond eruit zag. Dat is belangrijk om te weten onder welke omstandigheden ik gefotografeerd heb zodat je zelf ook met dit soort tegenlicht kunt gaan fotograferen. De volgende twee foto’s geven een mooi overzicht van de plek waar ik stond, en hoe laag de zon aan de hemel stond. Dit zijn perfecte omstandigheden om met het effect van tegenlicht te werken.
De bovenstaande foto’s geven een heel goed beeld van de avond en de lichtsituatie. De flares in de eerste foto zijn onmiskenbaar aanwezig, maar mijn inziens niet storend. Ze voegen zelfs wat extra sfeer aan de foto. De zon staat laag in een onbewolkte hemel, oogverblindend fel, de muggen dansen boven het veen en de begroeiing is weelderig en groen.
De uitdaging van tegenlicht
Tegen de zon in fotograferen is altijd een uitdaging. Het tegenlicht is heerlijk om mee te werken. Het effect van tegenlicht dat je in de foto bij laagstaande zon kunt bereiken verandert met de hoek waarin je fotografeert. De richting bepaalt dus de sfeer.
De volgende foto is gemaakt met de zon ongeveer 5° tot 15° aan de rechterkant van de foto. Dus, schuin naar de zon toe, maar niet recht tegen de zon in.
De kleine scherptediepte brengt een mooie gelaagdheid; de varens op de voorgrond staan in de schaduw, de rij varens daarachter, waar de scherpte ligt, ligt in het zonnetje. Het licht komt iets van rechts, maar niet te veel. Door het zonlicht van achteren lichten de planten helemaal op.
Puur tegenlicht
De volgende foto is vrijwel op hetzelfde moment gefotografeerd. Er zit ongeveer 1 minuut tijd tussen het maken van de bovenstaande foto en deze foto. Er is bovendien op dezelfde plaats gefotografeerd en hetzelfde brandpunt en scherptediepte is gebruikt. Het enige verschil is, dat er nu recht in de richting van de zon gefotografeerd is. Het verschil is direct duidelijk.
Het directe zonlicht geeft de foto een dromerige warme sfeer, versterkt door gebruik van een kleine scherptediepte. Ik heb in deze foto nog meer door de varens op de voorgrond gefotografeerd dan in de andere foto. Het is wel opletten dat de zon niet in beeld komt, maar net buiten beeld gehouden wordt. En pas op met flares.
Het dromerige effect is in deze foto heel sterk aanwezig. Varieer de hoek waaronder je fotografeert om de sterkte van dit effect te beïnvloeden. Maar ook het gebruik van voorgrond en scherptediepte, èn natuurlijk je onderwerp hebben invloed op het eindresultaat. Speel er mee als er gelegenheid is, het kan verrassende foto’s opleveren.