Wanneer je een panorama maakt, is het aan te raden om rekening te houden met parallax fouten. Daarvoor is een nodal slide nodig, waarmee je het rotatiepunt van je camera en lens op de juiste plek kunt plaatsen. Wanneer je een tilt-shift objectief in bezit hebt, kun je zonder te roteren een panorama maken. Maar zelfs dan is het belangrijk om rekening te houden met parallax fouten. Om die te voorkomen bestaat het Rogeti TSE frame voor panorama’s met een tilt-shift objectief.
Geschatte leestijd: 12 minuten
Parallax is een probleem dat ontstaat wanneer je geen rekening houdt met het nodal point bij het roteren van je camera. Dit wordt opgelost met een nodal slide. Het is een eenvoudig hulpmiddel dat het eenvoudiger maakt om je losse foto’s te stitchen tot een prachtige panorama foto.
Lees meer over panorama’s zonder parallax en de nodal slide:
https://www.nandoonline.com/parallax-correctie-voor-panoramas/
Panorama’s met een tilt-shift objectief
Wie een tilt-shift objectief heeft, kan met behulp van de shift de lens verschuiven waardoor je gebruik kan maken van de grotere beeldcirkel van dit objectief. Zodoende is het niet langer nodig om je camera te roteren. Je verschuift heel eenvoudig de positie van het objectief.
Natuurlijk is de beeldhoek beperkt tot wat het tilt-shift objectief aan kan. Een 180° of 360° panorama is niet mogelijk, maar het geeft je wel de kans om meer op de foto te krijgen dan wat standaard met het objectief mogelijk is.
Toch kan het verplaatsen van het objectief problemen opleveren. Net zoals het roteren van je camera bij normale panorama’s, verander je de hoek waaronder je een object bekijk zodat een voor- en achtergrond ten opzichte van elkaar verplaatst wordt. Met andere woorden, je hebt toch kans op parallax fouten wanneer er te veel objecten in de voorgrond zijn.
Maak je gebruik van een tilt-shift objectief voor panorama’s, dan zou het beter zijn om je camera te verschuiven in plaats van het objectief. Op die manier blijft de positie van voor- en achtergrond exact gelijk. Daar heeft de fabrikant Rogeti een mooie oplossing voor: het Rogeti TSE frame.
Het Rogeti TSE frame in detail
In feite is het Rogeti TSE frame een losse statiefgondel waarin het objectief perfect past. Het TSE frame is speciaal gebouwd voor de Canon TS-E 17mm f/4L en de Canon TS-E 24mm f/3,5L II. Het is een lichtgewicht aluminium constructie van 215 gram.
Er zit een losse nodal slide bij, die je overigens niet nodig hebt voor dit soort panorama fotografie, en een kunststof beugel waar je een telefoon op kunt leggen – of iets anders – om direct licht te blokkeren, iets wat met de TS-E 17mm f/4L erg prettig kan zijn.
Het TSE frame is inmiddels de derde versie, met een aantal verbeteringen ten opzichte van zijn voorgangers. Er zijn vier waterpasjes die overeenkomen met de vier hoeken waarin het frame gebruikt kan worden. Er zijn rubberen stukken die het objectief perfect in plaats houden, zonder het te beschadigen. De nodal slide kan verwijderd worden, wanneer dit gewenst, net als de beugel bovenop.
Dingen om rekening mee te houden
Het installeren van het TSE frame is heel eenvoudig. Je legt het objectief in de houder, en schroeft het dicht. Maar er zijn een paar dingen om rekening mee te houden.
- Het kan moeilijk zijn om de knoppen van het tilt-shift objectief te bereiken. Iemand met dikke vingers zal er zeer zeker meer moeite mee hebben.
- De scherptediepteschaal van het objectief is heel moeilijk afleesbaar. Het gaat misschien net, of net niet.
- Wanneer het TSE frame geïnstalleerd is, is het niet langer mogelijk om de tilt-functie van het objectief te gebruiken.
Lees meer over de tilt-functie van het tilt-shift objectief:
https://www.nandoonline.com/de-tilt-functie-van-het-tilt-shift-objectief/
De shift mogelijkheden van de Rogeti TSE adapter
De Rogeti TSE adapter geeft veel verschillende mogelijkheden tot het maken van panorama’s. Je kunt namelijk niet alleen in horizontale, of in verticale richting verschuiven. Het is ook mogelijk om diagonaal te gaan, en zo een foto te maken die de volledige beeldcirkel van het objectief beslaat.
Met de TS-E objectieven van Canon is het op deze manier mogelijk om een beeldcirkel vast te leggen die tot 2,5x zo groot is.
Het gebruik van de Rogeti TSE frame in de praktijk
Omdat het Rogeti TSE frame zo licht is, is het eenvoudig om dit aan het objectief te laten zitten als je op pad gaat. Zeker wanneer de nodal slide er niet opgezet wordt, neemt het nauwelijks extra plek in.
Het gebruik is heel simpel. Plaats het frame op je statief, zorg dat je camera bij voorkeur goed horizontaal staat, en start met fotograferen. Het roteren van de knopjes op het objectief is wat lastig, maar met enig beleid is dit wel te doen. Ik kan me echter wel voorstellen dat je meer moeite met een crop-camera hebt, omdat deze minder ruimte bij het spiegelhuis hebben vanwege de ingebouwde flitser.
Het kan gebeuren dat bij verticale panorama’s het nodig is om de shift vast te zetten. Door het gewicht van de camera kan het gebeuren dat je camera uit positie zakt. Dit komt voornamelijk omdat met het gebruik van het TSE frame het gewicht van de hele camera op de shift constructie rust. Wanneer de camera op statief staat, is dit gewicht beperkt tot het voorste deel van het objectief, eventueel met filters. Het is iets om rekening mee te houden.
Het werken met het TSE frame is niet bestemd voor snelheid. Je moet de tijd nemen. Maar dit is altijd met een tilt-shift objectief, en in mijn ogen dan ook geen enkel probleem. Toch blijft het gebruik van een nodal slide en een normaal objectief sneller dan met het Rogeti TSE frame.
Verticale panorama’s met het Rogeti TSE frame
De grote kracht van het TSE frame in combinatie met het tilt-shift objectief is het fotograferen van verticale panorama’s. Dit lukt namelijk niet met een normale nodal slide, want die is uitsluitend voor horizontale panorama’s. Indien je verticaal wilt gaan, dan is een 360°/180° panorama setup noodzakelijk.
Door het TSE frame te gebruiken, is het eenvoudig om een verticaal panorama zonder parallax fouten te maken. Het geeft je veel flexibiliteit, zonder de noodzaak om een speciale setup te bouwen en uit te lijnen. Hoewel werken met het TSE frame meer tijd kost dan werken met alleen een nodal slide, is het wel veel eenvoudiger en sneller voor verticale panorama’s.
Mijn conclusie over het Rogeti TSE frame
In het begin had ik wat twijfels over het Rogeti TSE frame. De kosten zijn relatief hoog (iets meer dan $300), maar ik heb de stap genomen om het toch te wagen. En het werken met het frame gaat uitstekend, zonder enig risico van parallax. Het is misschien een nadeel dat je niet langer tilt kunt gebruiken als het frame geïnstalleerd is, maar panorama’s en tilt is sowieso een onwaarschijnlijke combinatie.
Vergeleken met een nodal slide, zal het gebruik van een tilt-shift objectief niet langer leiden tot gebogen lijnen in de foto, iets wat door het roteren van de camera met objectief wel gebeurt. Van de andere kant zullen de zijkanten al snel uitgetrokken lijken. Voor vastgoed fotografie en architectuur kan dit vervelend zijn, maar voor landschapsfotografie is dit minder van belang.
Ik ben van mening dat voor de gebruiker van Canon tilt-shift objectieven, het Rogeti TSE frame een mooie aanvulling kan zijn. Het geeft een prachtig extra mogelijkheid aan de flexibiliteit dat een tilt-shift objectief al geeft.
Wat ik goed vind
- Voorkomt parallax bij panorama’s
- Vier waterpasjes voor elke mogelijke oriëntatie
- Weegt slechts 215 gram
- Ontworpen met aandacht voor detail
- Rubberen houders beschermen het objectief
- Het scharnier blijft open staan zodat het objectief makkelijk geplaatst kan worden
- Inclusief nodal slide
- Inclusief houder voor smartphone of grijskaart om zonlicht te blokkeren
- Zowel voor de Canon TS-E 24mm versie II als de Canon TS-E 17mm te gebruiken
- Arca Swiss compatible
- Standaard 3/8″ en 1/4″ schoefgaten aanwezig
- Zowel horizontaal als diagonaal te bevestigen
Wat ik minder goed vind
- Tilt-functie is niet meer bruikbaar
- Afstandsschaal van objectief is moeilijk af te lezen
- Zicht op de scherptediepte schaal op het objectief is vrijwel helemaal verdwenen
- Knoppen voor shift zijn wat moeilijk te bedienen
- Er is een geweer korrel op het frame, om te kunnen “richten”, maar het zicht daarop wordt geblokkeerd door de camera
- Voor het Canon TS-E 50mm objectief is een aparte houder nodig
- Relatief duur in aanschaf
Het TSE frame van Rogeti is verkrijgbaar via deze link (affiliate):
http://www.Rogeti.com
Heb je interesse in tilt-shift fotografie, kijk naar de verkrijgbare objectieven voor jouw systeem (affiliate):
https://www.cameraland.nl