De jaarwisseling staat weer voor de deur. Een periode van feest, de afsluiting van het oude jaar en de goede voornemens voor het nieuwe jaar. Kurken van champagne schieten de lucht in, samen met het vuurwerk. Als fotograaf is het natuurlijk heel erg aantrekkelijk om dit te gaan fotograferen. En raad eens: het is niet eens zo moeilijk. Dit artikel beantwoord de vraag: hoe kun je vuurwerk fotograferen?
Allereerst wil ik benadrukken dat veiligheid altijd voorop moet staan. Je kunt nooit alles in de gaten houden, en je weet niet waar de pijlen naar toe kunnen schieten. Zorg dat je zichtbaar bent, dat je niet verborgen in het duister bent. Zorg dat je een veiligheidsbril draagt, en eventueel gehoorbescherming. Watjes in de oren kan al voldoende zijn, maar je kunt ook bij de drogist echte gehoorbescherming halen (van die kneedbare gum).
Goed, en nu de tips: hoe kun je vuurwerk fotograferen?
Zoek een plek die op voldoende afstand is
Voor de beste resultaten moet je wat afstand houden. Bedenk waar het vuurwerk zal zijn en ga er een eind vandaan staan. Zo hoef je niet recht omhoog te fotograferen (vuurpijlen gaan erg hoog) en kun je een leuke voorgrond erbij nemen.
Kies een objectief met een bereik dat ergens tussen de 24mm en 100mm ligt. Pas als het voorwerk heel dichtbij is zal een 16mm brandpunt (of nog minder) bruikbaar zijn. Hou je echter wat afstand, dan kun je met 35mm tot 70mm goed uitkomen.
Gebruik een statief
Met een statief kun je de camera netjes stil houden. Dit is nodig voor de langere sluitertijden die je gaat gebruiken. Je kunt bovendien meerdere foto’s maken die later samengevoegd kunnen worden, mits je de camera tussen de opnamen absoluut niet beweegt.
Zorg ervoor dat je statief heel stevig staat en er geen risico is dat het omvalt. Dit is erg belangrijk. Zorg er ook voor dat je camera stevig op het statief staat. Controleer dit goed.
Zet beeldstabilisatie en ruis onderdrukker uit
Heeft je camera of objectief beeldstabilisatie? Zet deze dan uit. Je werkt vanaf statief, dus is beeldstabilisatie niet nodig. Laat je deze aan staan, dan bestaat het risico dat er juist onscherpte ontstaat. Zelfs wanneer de beeldstabilisatie kan detecteren dat er een statief gebruikt wordt, is het aan te raden deze uit te zetten.
Ook de lange sluitertijden ruisonderdrukker kan het beste uitgezet worden. Deze zorgt voor het wegfilteren van eventuele ruis, maar heeft wel als consequentie dat je sluitertijd als het ware 2x zo lang wordt. Heb je 4 seconden sluitertijd ingesteld met ruisonderdrukker aan? Dan zal de camera na de foto nog 4 seconden nodig hebben om dat voor elkaar te krijgen. Er bestaat kans dat je dan even geen foto kunt maken.
Stel handmatig scherp
Scherpstellen kan moeilijk zijn in het donker. Omdat er altijd wel verlichting is kun je vaak wel een licht punt vinden om op scherp te stellen. Heb je eenmaal scherp gesteld, zet dan de scherpstelling op handmatig. Maar pas op dat je de scherpstelring niet meer verdraaid, net zo min als de zoomring. Als je een van beiden per ongeluk verdraaid, of vermoedt dat deze verdraaid is, stel dan opnieuw scherp. Ook als je een nieuwe compositie maakt, opnieuw scherp stellen. Maak desgewenst een testfoto en zoom in op de testfoto om de scherpte te controleren. Neem de tijd voor het scherpstellen want onscherpe foto’s zijn gewoon mislukt.
Zet je witbalans op daglicht
Om de beste kleuren te krijgen kun je de witbalans van de camera het beste op daglicht (zonnetje) zetten. Bovendien zullen alle foto’s dan dezelfde kleur hebben. Auto witbalans heeft namelijk als vervelende eigenschap dat deze elke foto opnieuw gemeten en ingesteld wordt.
Fotografeer ook bij voorkeur in RAW bestandsformaat. Dan kun je in de nabewerking de witbalans altijd nog aanpassen. Fotografeer je in JPEG, controleer dan goed of de kleur van je foto naar wens is voor je echt aan de slag gaat met het fotograferen. In JPEG is de witbalans niet meer aan te passen. Let hier dus goed op.
Stel de belichting handmatig in
De belichting moet handmatig ingesteld worden. Stel je camera in op ISO400, en kies diafragma f/8. De belichtingstijd moet tussen de 2 en 8 seconden zijn, afhankelijk van de hoeveelheid omgevingslicht. Dit is de basis. Maak een aantal testfoto’s voor de beste instelling en pas eventueel aan. Als het vuurwerk begonnen is moet je de eerste foto’s controleren op belichting en doe dit aan de hand van het histogram voor het beste resultaat. Eenmaal de juiste belichting ingesteld? Dan kun je gaan fotograferen.
Maak veel foto’s en verander af en toe de compositie
Er zit altijd een onverwachte factor in het moment dat vuurwerk ontstoken wordt, omhoog gaat en ontploft. Sommige pijlen zijn mooi, anderen minder. Maak dus veel foto’s en zorg dat je af en toe een andere compositie maakt (of zelfs een andere plek kiest). Anders wordt het saai en krijg je in feite elke keer dezelfde foto. Let er ook op dat je vuurwerk goed in beeld hebt en het niet uit beeld schiet.
Gebruik een afstandsbediening of selftimer
Je wilt natuurlijk dat de camera niet beweegt bij het fotograferen, of het afdrukken. Gebruik daarom bij voorkeur een draadontspanner of afstandsbediening. Dan hoef je de camera niet aan te raken wanneer je de foto maakt. Klap eventueel ook de spiegel op (als je camera een spiegelreflex camera is) om te voorkomen dat trillingen van de opklappende spiegel in de foto zichtbaar worden. Een selftimer kun je ook gebruiken, maar vergeet niet dat er dan vertraging tussen het op de knop drukken en de feitelijke foto zit. Met een beetje pech is het vuurwerk dan al voorbij.
Tot zover de tips van dit jaar. Kijk eventueel ook naar de voorafgaande artikelen over het vuurwerk fotograferen. Bij de oudere artikelen kunnen de instellingen iets anders geadviseerd zijn, maar ook die leveren goede beelden op. Er is namelijk niet één enkele goede instelling, maar meerdere. Probeer het uit, maar vergeet ook zeker niet te genieten. Succes.
Eigenlijk hoop ik dat zulke foto’s verleden tijd worden….je zou maar een dier zijn….
Ik mag hopen dat een dier geen last heeft van foto’s van vuurwerk.
Maar je hebt wel gelijk als het vuurwerk festijn bij de jaarwisseling beperkt wordt tot een aantal vuurwerkshows in plaats het ongecontroleerd afsteken van vuurwerk, met alle vervuiling en overlast die ermee gepaard gaat.
Zo is het Nando…en de liefhebber van avondfotografie komt genoeg aan zijn trekken.