Wie liever geen flitslicht gebruikt, moet terugvallen op een hogere ISO waarde als er weinig licht aanwezig is. De hoge ISO wordt al snel als alternatief voor flitslicht genoemd. Toch zijn er belangrijke verschillen tussen deze twee. Dus wat is beter, een hoge ISO of toch flitslicht? In dit blogbericht vertel ik er meer over.
Geschatte leestijd: 9 minuten
Ik geloof dat er door de bank genomen twee soorten fotografen zijn. Je hebt de fotograaf die zich in allerlei bochten zal wringen om maar geen flitslicht te gebruiken, en je hebt de fotograaf die alle manieren zal gebruiken om de beste kwaliteit licht te krijgen. Die laatste zal niet bang zijn om flitslicht in te zetten voor de best mogelijke verlichting.
Ben jij een natuurlijk licht fotograaf, iemand die liever het bestaande licht gebruikt dan flitslicht? Dan kun je in twee categorieën vallen. De fotograaf die bewust gebruikt maakt van bestaand licht en de daardoor ontstane schaduwen, en de fotograaf die terugvalt op hoge ISO waarden omdat er te weinig kennis van flitslicht is.
Het aanwezige licht met een richting
Het licht dat op een locatie aanwezig is gebruiken is altijd een goede keuze. Zeker als het licht een mooie richting heeft. Juist de schaduwen die daardoor ontstaan kunnen de foto diepte geven. Heb je dan ook nog de mogelijkheid om je onderwerp naar wens te plaatsen, dan zal er vaak geen hulp van extra flitslicht nodig zijn voor een fantastische opname.
Kwalitatief goed licht heeft vrijwel altijd een richting, wat in het Engels zo mooi directional light genoemd wordt. Het komt ergens vandaan en het gaat ergens naar toe. Bovendien gebruik je ook hier vaak daglicht dat door ramen of deuren binnen komt. Zodoende kun je vaak een belichtingsinstelling gebruiken die je ook buiten zou kiezen.

Ga jij trouwen?
Kijk dan ook even naar mijn werk als trouwfotograaf en neem contact op voor de mogelijkheden
Ken je iemand die trouwplannen heeft, verwijs dan naar mijn trouwfotowebsite
www.trouwfotograafnando.com
Het aanwezige licht zonder richting
Als het licht alom aanwezig is en verder geen speciale richting heeft, kan de foto erg vlak worden. Dat gebeurt vaak in een ruimte waar geen of nauwelijks daglicht binnen komt. Je bent volledig afhankelijk van de verlichting van de kamer of zaal waar je fotografeert. Het licht heeft dan een slechte kwaliteit.
In veel gevallen komt dit licht van plafonnieres, dus van boven. Hoewel de verlichting in de zaal goed lijkt, zullen gezichten van de personen in de zaal niet mooi verlicht zijn. In het slechtste geval zal door het licht van boven zelfs schaduwen onder de wenkbrauwen, neus en kin ontstaan. Bekijk de onderstaande foto van een bruiloft, waarbij de flits niet is gebruikt. Hoewel de verlichting van de ruimte goed is, zijn de gezichten gehuld in schaduwen. De richting van het licht, de kwaliteit dus, is niet goed

Hoewel er gebruik gemaakt is van ISO 1.600 om een sluitertijd te krijgen die voldoende snel is, kan die ISO waarde de kwaliteit van het bestaande licht niet veranderen. Dat kan alleen door zelf licht toe te voegen in de vorm van flitslicht.
Dit heb ik gedaan door de reportage flitser op de camera als invulflits te laten fungeren. Dit heeft de gezichten van het bruidspaar, bruidsmeisje en dominee netjes opgelicht. Bekijk het verschil tussen de bovenstaande foto, en de onderstaande foto.

Breng balans tussen omgevingslicht en flitslicht
Door de belichting van de camera op het omgevingslicht ingesteld te houden voorkom je dat het flitslicht de belangrijkste bron van licht in de foto wordt, met de sterke lichtafval naar achteren. Met andere woorden, je moet ook met flits die hoge ISO waarde gebruiken, net zoals je dat zonder flits zou doen. Zo blijft er een mooie balans tussen omgevingslicht en flitslicht. Het resultaat is dan heel natuurlijk.
Wil je meer weten over fotograferen met een reportageflitser?
Lees dan mijn tutorial Fotograferen met een flitser – deel 1
Als de omgeving het toelaat is het zelfs mogelijk om je flitslicht ook richting te geven. Dit indirect flitsen stelt je in staat om het flitslicht een betere kwaliteit te geven. Voorkom het flitsen via het plafond, want dan creëer je alleen maar meer licht van bovenaf. Het is beter om via een zijwand te flitsen. Wanneer je dan ook nog voorkomt dat er flitslicht direct op de personen valt, door de flitskop af te schermen, krijg je fantastisch directional light dat de kwaliteit van natuurlijk invallend licht krijgt.

Flitslicht bij tegenlicht
Is er een zaal of ruimte met veel tegenlicht? Dan wordt het vaak moeilijk om dat licht in je eigen voordeel te gebruiken. Zeker met een evenement zoals een huwelijk, waarbij je geen gelegenheid hebt om de positie van het bruidspaar of gasten te veranderen.
Als je de belichting instelt op de kamer of zaal waar je fotografeert, dan zal het tegenlicht al snel voor overstraling zorgen. Wil je dan voorkomen, dan is het alternatief een onderbelicht bruidspaar, of in het slechtste geval een silhouet. In deze situatie zal een hogere ISO waarde wel zorgen voor een voldoende snelle sluitertijd, maar niet voor een prettige belichting.
De onderstaande foto van het huwelijk van Selena en Gino is een mooi voorbeeld. De grote ramen zorgen voor veel licht, maar dit is alleen tegenlicht. Je ziet dat de gezichten van het bruidspaar veel te donker zijn. De ISO hoger zetten (bij een gelijke sluitertijd en diafragma) zal dit niet oplossen.

De oplossing is het gebruik van flitslicht. Hiermee is het mogelijk om de schaduwen die door het tegenlicht veroorzaakt worden te compenseren. Ik kan dit in dit voorbeeld alleen laten zien door dit in de nabewerking te simuleren, zodat het verschil wat een flitser zal maken duidelijk zichtbaar wordt.

Wist je dat ik lezingen kan geven over het gebruik van de reportage flitser op de camera?
Kijk voor de mogelijkheden op mijn webpagina voor lezingen en presentaties
Natuurlijk licht en de rest in de nabewerking?
In het bovenstaande voorbeeld heb ik het effect van flitslicht gesimuleerd. Dat is in principe eenvoudig te doen in een fotobewerkingsprogramma zoals Lightroom Classic. Op die manier is het mogelijk om een foto zonder flitslicht te corrigeren, ondanks de nadelen die ontstaan door kwalitatief slecht licht.
Dit betekent wel dat je een aanzienlijke hoeveelheid tijd nodig hebt om een hele serie foto’s te corrigeren. Bovendien is er het risico dat bij het oplichten van donkere delen in een foto ruis ontstaat, zeker wanneer er al een hoge ISO waarde is gebruikt.

Kortom, het inzetten van flitslicht bespaart je tijd in de nabewerking, voorkomt extra ruis in je belichtingscorrectie, en het levert direct een goed resultaat. Hou je rekening met de richting van het aanwezige licht, en kun je via de zijkant flitsen, dan zal het niet eens opvallen dat er flits gebruikt is.
Wees daarom niet bang om flitslicht te gebruiken als dit een betere kwaliteit licht oplevert. Uit principe geen flits gebruiken zal alleen maar in je nadeel werken.
Nando, jij als perfectionist in fotografie, durf ik niet tegen te spreken. Ik heb ook geen “maar”. Het is eigenlijk heel logisch wat jij vertelt. Ik ga wat meer proberen met indirekt flitsen en niet al te hoge ISO.
bedankt voor deze tips.
groeten uit Soerendonk van
Peter Vercoelen
Succes, Peter.
Dank je voor je reactie.
Hallo Nando, De kunst is wellicht je flits als invulflits te gebruiken, maar dat is nu net niet zo makkelijk. Hoe stel je je camera in ? Blijkbaar reageert de flits anders afhankelijk van de opnamemodus die je koos, in de A-stand is dat blijkbaar anders dan in de P-stand en nog eens anders in de Av/Tv/M-stand. Wanneer er tijd is om met de instellingen te spelen kun je het output vermogen van je flits instellen, wat meer, wat minder… maar in het geval van bv een huwelijk/receptie/… heb je daar allemaal geen tijd voor. En zeker als de lichtomstandigheden… Lees verder »
Hallo Luc, Je lijkt het moeilijker te maken dan het is. Gebruik van flits is relatief eenvoudig, zo lang je maar beseft dat de belichtingsinstelling in principe alleen bepaald hoe de belichting van de omgeving is. De flitser bepaalt de belichting van je onderwerp. Binnen is een handmatige belichting van je camera vaak de beste keuze, met de flitser op TTL als je die op de camera hebt en mobiel bent. Buiten is vaak een van de andere belichtingsautomaten een goede keuze, bijvoorbeeld diafragma voorkeuze. Die harde schaduwen/vlakke foto’s ligt echter niet aan TTL, maar aan frontaal flitsen. Dat is… Lees verder »
Hallo Nando,
Ook ik heb schrik om mijn flits te gebruiken, ook omdat ik geen goede flits heb, meestal weigert hij te flitsen. Ik zal er mij toch eens meer in moeten verdiepen.
Bedankt voor dit artikel dat je opnieuw “goesting” geeft om meer te werken met de flits.
Klein typfoutje in uw eerste zin; “Ik geloof dat er door de bank genomen twee soorten fotografen zijn” … “door de band genomen” dacht ik dat het moest zijn.
Groetjes,
Guido
Dank je voor je reactie, Guido. Succes met het uitproberen van je flits. Eenmaal het principe doorkrijgen, en het flitsen is heel fijn om te doen.
Wat betreft de vermoedelijke typfout, zowel door bank als door de band genomen is mogelijk. Gebruik wat je het prettigste vindt.