Licht en details bij nabewerking

Bij het fotograferen van een landschap zoek je natuurlijk het mooiste licht op. Heb je dat gevonden, dan maak je de foto. Op dat moment heb je de verdeling tussen licht en donker vastgelegd. Het stopt hier niet, want dan komt de nabewerking. Het is dan belangrijk om de balans van het licht te herstellen en nergens details overdrijven. Hoe moet je omgaan met licht en details in de nabewerking?

Estimated reading time: 7 minuten

Een camera heeft beperkingen. Die kan slechts de verdeling tussen licht en donker vastleggen, en dan ook nog in beperkte mate. Het resultaat is niet de werkelijkheid, maar een ruwe weergave daarvan. Die werkelijkheid kan alleen met nabewerking benaderd worden. Je moet dan wel in raw-formaat fotograferen zodat je optimaal kan omgaan met licht en detail bij de nabewerking.

Kies je liever voor jpeg uit de camera? Dan laat je deze nabewerking over aan de ingebouwde software die door de fabrikant van de camera gemaakt is. Dat is ook nabewerking, maar je hebt daar dan nauwelijks controle over.

Wees nooit bang om over te stappen op raw-formaat indien je in jpeg fotografeert. Het is minder moeilijk dan het lijkt. Lees mijn artikel over de overstap van jpeg naar raw en ga ervoor. Bedenk wel dat fotograferen in raw nooit een verplichting is.

Licht en details bij nabewerking moet realistisch blijven

Een camera legt de verdeling van licht met een druk op de knop vast. Dit is nooit zoals we dat met onze ogen ervaren – wij zien gewoon meer verschil in licht en donker. Voor de camera is dat verschil soms te groot. In dat geval kan je een belichtingstrapje maken. Dan kan je de werkelijkheid van licht en details in de nabewerking bereiken. Dit doe je door van dit belichtingstrapje een HDR-foto te maken.

Een HDR-foto is niet iets magisch. Het is alleen maar een foto die een groter dynamisch bereik heeft dan de standaard foto uit de camera. Behandel de HDR-foto dan ook als een gewone foto. Het enige verschil is, dat je meer speelruimte hebt voor het omgaan met het licht en details bij nabewerking.

Licht en details houden zoals het is

Vaak is er de wens om zoveel mogelijk details in de foto te laten zien. Door een HDR-foto te maken krijgen we de mogelijkheid om zelfs de donkerste delen in een foto op te lichten zodat ook daar alle details zichtbaar worden. Echter, door ondoordacht schaduwen op te lichten breng je licht op plekken waar geen licht komt. Schaduwen verdwijnen, en de foto wordt al snel vlak en contrastarm. Je ziet een overvloed aan details op plekken waar die eigenlijk niet echt zichtbaar waren, en dit kan afleiden van het eigenlijke onderwerp.

Zijn objecten ver weg en verdwijnen details door de nevelige atmosfeer en de afstand? Dan is er de mogelijkheid om die details terug te brengen, bijvoorbeeld door het gereedschap ‘nevel verwijderen’. In dit geval brengt je details terug die normaal verborgen waren in de nevelige verten. Het kan de foto onnodig druk en onrustig maken.

Een landschapsfoto is niet een kille registratie van alle details in het landschap. Het is juiste de bedoeling om de juiste sfeer in de foto te laten zien. Brengt daarom niet overal licht en details terug via de nabewerking. Details wil je alleen waar het nodig is, en zeker niet op plekken waar ze al nauwelijks te zien waren.

Omarm atmosferische effecten

In de bovenstaande foto zie je dat de velden in de verte volop details hebben. Die details zijn met de nabewerking zichtbaar geworden of versterkt. Daarmee zijn de atmosferische effecten die ontstaan door de grote afstand teniet gedaan. In werkelijkheid waren die details er niet, althans niet zo duidelijk. Probeer dit atmosferische effect niet te ‘corrigeren’.

Het is juist die nevelige verte die sfeer aan dit soort foto’s geeft. Het versterkt diepte en een gevoel van afstand. Het is vrijwel nooit nodig om ook daar alle mogelijke details te laten zien. Die details heb je al in de voorgrond, die veel dichterbij is en niet door nevel verzacht wordt. Hou je hiermee rekening, dan ga je op de juiste manier om met licht en detail bij de nabewerking. Het maakt de foto realistisch.

Bewerk niet globaal maar lokaal

Wil je licht en detail bij de nabewerking zo optimaal mogelijk krijgen, dan is het niet mogelijk om dit in één enkele bewerking voor zowel voorgrond als achtergrond goed te krijgen. Je wilt de details in de voorgrond waarschijnlijk wel benadrukken, maar in de achtergrond juist niet. Misschien wil je de neveligheid zelfs wat benadrukken. Je kan beide effecten niet met een globale bewerking bereiken. Je moet daarvoor in de plaats lokale bewerkingen gebruiken.

Lokale bewerkingen zijn mogelijk met maskers. Daarmee kan je de voorgrond anders bewerken dan de achtergrond, waarmee je de optimale bewerking kan uitvoeren zonder dat de andere delen beïnvloed worden. Wil je meer detail in de voorgrond, of alleen sommige delen iets lichter? Dan doe je dit met een masker. Maak vervolgens weer een ander masker om de achtergrond te bewerken.

De enige goede bewerking van een foto is met behulp van lokale bewerkingen. Gebruik zoveel maskers als nodig is, om elk deel van de foto de juiste bewerking te geven. Heb je alles optimaal bewerkt? Dan benadert de foto de werkelijkheid het beste. Dat is dan het beeld dat je met je eigen ogen ter plekke gezien hebt.

Meer info

Wil je meer tips over het bewerken van een landschapsfoto? Ik heb er een heel blogbericht aan gewijd. Je kan ook kijken hoe ik een landschapsfoto bewerk. Kijk dan via deze link op Photofacts Academy.