En zonsverduistering. Niet door de Maan, maar door een kleine, minuscule planeet, die zelfs kleiner is dan onze vertrouwde Maan. Hoewel de berichtgeving in de media erover sprak, denk ik dat maar weinigen deze overgang met eigen ogen kunnen zien. Niet alleen is de zon zo verschrikkelijk fel, de planeet is zo verschrikkelijk klein dat het een erg klein silhouet oplevert tegen die enorme schijf van de zon. Er was in ieder geval voldoende tijd om de overgang op een of andere manier te bekijken. Het duurde namelijk van 13:12 uur tot 20:41 uur, mits de aangekondigde bewolking geen roet in het eten zou gooien.
Mercurius is vaak aan de avond- of ochtendhemel te zien. Als je goed kijkt, want ze is niets meer dan een erg lichtzwak sterretje in de schemering dat niet eens te vinden is als je niet weet waar je moet kijken. Op de foto is het niets meer of minder dan een ster of voor sommigen een hotpixel die weggecloned moet worden. Planeten zoals Venus, Mars en Jupiter vallen wel op, zo helder als ze zijn. Voor Mercurius geldt dat niet.
Mercurius kan, net als de planeet Venus, voor de zon door schuiven. De planeet is dan als een klein silhouet tegen de felle zonneschijf te zien. Mits je de juiste bescherming voor je ogen hebt want de zon is fel, heel erg fel. Het is dan ook niet verstandig om zonder goede bescherming naar de zon te kijken, en al helemaal niet door een verrekijker, telescoop of zelf maar een tele objectief. Helaas heb ik over het gevaar te weinig in de nieuwsberichten gelezen als het over deze ‘zonsverduistering’ ging. Indien je zo onverstandig bent om de zon te bekijken zonder goede bescherming zal dit zeker je ogen verbranden met permanente blindheid als gevolg. Wees gewaarschuwd.
De zon fotograferen met een tele objectief is mogelijk, indien je voldoende licht tegen weet te houden. Grijsfilters kunnen daar bij helpen. Zorg wel voor een voldoende sterk grijsfilter: minimaal een 10 stops grijsfilter en liever nog veel meer. In een eerder gepubliceerd blogbericht heb ik daar al eens over geschreven. Lees maar eens “zonnevlekken fotograferen”
Hoewel ik in eerste instantie niet van plan was om een foto te maken, puur omdat ik wist dat het niet zo spectaculair zou worden, heb ik uiteindelijk toch nog een poging gewaagd want dit gebeurt niet vaker dan 13 tot 14 keer per eeuw. De volgende is pas weer in 2019 (en daarna in 2032 en 2039).
De planeet is maar liefst 157 keer zo klein dan de zonneschijf gezien vanaf de Aarde. We moeten dus een flink teleobjectief gebruiken om dit op de foto te krijgen. Een 400mm brandpunt met 2x teleconverter levert een acceptabel grote zon op, en dan nog zou je de planeet voor een stofje op de sensor kunnen houden.
Ter bescherming heb ik twee grijsfilters gebruikt: een 10 stop en een 6 stop grijsfilter. Een klein beetje sluiterbewolking zorgde al voor een natuurlijke blokkering van het zonlicht waardoor ik met 2 stops onderbelichten voldoende detail tevoorschijn kon brengen om de planeet te kunnen zien. Het leverde een paar goede foto’s op, vlak voor de lucht volledig bewolkt raakte.
Hoewel deze gebeurtenis niet al te vaak voorkomt, en dus eigenlijk zeldzaam genoemd mag worden, levert het fotograferen op deze manier geen spectaculaire beelden op. Nog grotere zonnevlekken had de zonneschijf misschien wat interessanter gemaakt, maar dat er al een aanwezig is maakt het enigszins goed. Het verschil tussen zonnevlek en planeet is ook duidelijk zichtbaar, mits je voldoende inzoomt. Maar het kunnen fotograferen en het op foto hebben is gewoon leuk om te doen, ongeacht of het een spannende foto oplevert of niet. Ik ben er in ieder geval blij mee.
Meer informatie over de Mercurius overgang is te vinden op http://hemel.waarnemen.com/mercurius/transits/mercuriustransit_20160509.html
Gebruikte apparatuur
- Canon EOS 7D mark II
- Canon EF 100-400mm f/4-5,6L II
- Canon 2x TC II teleconverter
- Haida ND3,0 – 10stop grijsfilter
- Lee Little Stopper, 6stop grijsfilter