Het is niet moeilijk, maar toch blijven veel mensen in de war raken als het aankomt op pixels, resolutie en dpi. Het wordt je ook niet makkelijk gemaakt, zeker niet bij fotobewerkingssoftware, maar ook niet bij fotowedstrijden waar in de voorwaarden soms vreemde of onlogische dingen vermeld staan. Met dit artikel wil ik helpen om (op mijn manier) het allemaal wat begrijpelijker te maken. Stap voor stap, natuurlijk
Geschatte leestijd: 14 minuten
Ik ga uitgebreid op pixels, resolutie en dpi in.
Wil je liever een een snelle praktische uitleg?
Kijk dan ook naar mijn artikel over de keuze tussen DPI en pixels.
Resolutie wordt bepaalt door het aantal pixels
Vrijwel iedereen weet hoeveel megapixels zijn of haar camera heeft. Fabrikanten maken er immers genoeg reclame over, waardoor je er bijna niet onderuit komt. Ze spreken over 20 megapixels, of 30 megapixels, of 40, of meer. Je kunt ook heel eenvoudig zelf de hoeveelheid pixels van je camera uitrekenen. Neem daarvoor een willekeurig gemaakte foto en kijk naar de hoeveelheid pixels (afgekort met ‘px’) die de lange en korte zijde heeft; 6000 x 4000 pixels, bijvoorbeeld, komt overeen met 6000 x 4000 = 24.000.000 pixels, ofwel 24 miljoen pixels. Dit is hetzelfde als 24 megapixels, afgekort als 24mp.
De resolutie van een camera
Elke camera heeft zo zijn eigen maximaal aantal pixels. Hoe meer pixels, hoe hoger de resolutie (het onderscheidend vermogen, ofwel hoeveel details je kunt zien in de foto). De populaire Sony A7R III camera produceert bijvoorbeeld beelden van 7952 x 5304 pixels, wat overeenkomt met (afgerond) 42.2 miljoen pixels. Een Canon EOS 5D mark IV heeft een sensor met 6720 x 4480 pixels (30,4 megapixels), terwijl de DJI Mavic Pro 2 drone beelden heeft van 5464 x 3640 pixels groot, wat 20 megapixels is. De foto’s die ik in dit artikel gebruikt heb zijn gemaakt met een Leica SL, voorzien van een 24 mp sensor.
Het aantal pixels bepaald de resolutie van je camera en wordt in principe niet beïnvloed door het formaat van je sensor. Ongeacht of je een middenformaat, fullframe, crop of micro 4/3 camera hebt, 24 megapixels is met elke sensor 24 miljoen pixels. Zelfs op een 1 inch sensor.
Natuurlijk maakt het voor de foto kwaliteit wel uit of je 24 miljoen pixels op een grote sensor of een kleine sensor hebt zitten, maar dat is voor dit artikel niet van belang. Het gaat erom dat 24 mp voor elke sensormaat (met 3:2 verhouding) 6000 x 4000 pixels zal zijn.
DPI is de resolutie van een afdruk
Dit is een afkorting die je heel veel tegen komt, en waar vaak de verwarring ontstaat. DPI betekent Dots Per Inch en is een maat voor de resolutie van een afgedrukte foto. Het heeft niets te maken met de resolutie van een camera.
Laten we eens wat nauwkeuriger kijken naar een afgedrukte foto. Een fotoafdruk is opgebouwd uit een reeks van hele kleine puntjes. Dit zie je bijvoorbeeld, als je een foto in een krant gaat bekijken. Wanneer je die van dichtbij bekijkt, kun je die gekleurde puntjes duidelijk zien.
Dit zijn de dots in de afkorting DPI. Wanneer je de foto zou opmeten met een liniaal (in inches natuurlijk, om de term DPI logisch te houden), en je telt het aantal dots over die lengte, dan kun je de uitrekenen met hoeveel DPI de foto is afgedrukt.
Nu is een krantenfoto niet erg goed van kwaliteit; de resolutie is laag. Je kunt de puntjes waaruit de foto is opgemaakt heel eenvoudig zien. Ik heb getallen gehoord van 100 dpi voor een krantenfoto. Hoe meer puntjes je in een inch stopt, hoe scherper de fotoafdruk zal worden. De resolutie van de afdruk neemt toe, zoals dat zo mooi heet. Met andere woorden; je kunt meer details onderscheiden. Voor goed drukwerk wordt vaak uitgegaan van 300 dpi. Dat betekent dat er 300 puntjes per inch nodig zijn.
Wat is dan PPI?
Om het moeilijk te maken is er ook zoiets als Pixels Per Inch; afgekort PPI. Deze waarde is eigenlijk alleen van toepassing op digitale schermen en sensoren, maar wordt vaak verward met DPI – en andersom. Laat ik deze term toelichten.
Een monitor maakt geen gebruik van dots/puntjes maar van pixels. Een beeldscherm bestaat over het algemeen uit 72 of 96 Pixels Per Inch. Stel je hebt een monitor in full-HD resolutie, wat neerkomt op 1920 x 1080 pixels, dan zal het beeldscherm met 72 Pixels Per Inch (PPI) een afmeting hebben van 26,6 x 15 inch, ofwel 67,7 x 38,1 centimeter.
1 inch komt overeen met 2,54 centimeter
1 centimeter is hetzelfde als 0.394 inch
Is je scherm echter 40 x 22,5 centimeter groot, met een resolutie van 1920 x 1080 pixels, dan is het aantal pixels per inch veel groter. Reken deze afmetingen maar uit naar inches, en vervolgens naar het aantal pixels per inch. Voor de 1920×1080 pixel monitor van deze afmeting is zijn er maar liefst 122 ppi.
Zie je wat er gebeurt? PPI heeft dus niets met de grootte of afmeting van een foto te maken, maar meer over de fysieke afmetingen van je monitor.
Een schermresolutie van 72 dpi?
Helaas wordt er vaak gezegd dat een foto voor op een computermonitor, of voor op internet, een resolutie van 72 DPI moet hebben. Misschien is het nu al duidelijk dat dit dus onzin is. Ten eerste moet er niet over Dots Per Inch gesproken worden, maar Pixels Per Inch, maar belangrijker nog, een foto wordt op een monitor afgebeeld met de resolutie van de monitor, wat weergegeven wordt in PPI. En we hebben al gezien dat de afmetingen van een foto altijd al in pixels is.
Het weergeven van een 24 mp foto op een monitor
Een voorbeeld maakt het misschien nog duidelijker; stel ik zou mijn 24 mp foto voor internet geschikt maken. Dan wil ik deze 6000 x 4000 pixels grote foto verkleinen tot 960 x 640 pixels. Dit doe ik door de bestandsafmetingen te veranderen, met in Photoshop “Resample” aangevinkt. De fysieke hoeveelheid pixels zal minder worden. De waarde PPI heeft helemaal geen invloed op hoe de foto op je beeldscherm verschijnt. Want op een monitor van 1920 x 1080 pixels, zal de foto gewoon de 960 x 640 pixels gebruiken, ongeacht of je 72, 96, of voor mij part 300 PPI hebt opgegeven.
Vergeet PPI
De afkorting PPI kun je als fotograaf in principe negeren; je hebt er weinig aan en het heeft al helemaal geen invloed op hoe je foto’s op je beeldscherm of internetpagina te zien zijn. Ben je echter op zoek naar een (nieuwe) digitale mirrorless camera, dan zal het aantal PPI van de elektronische zoeker iets zeggen over de resolutie van de zoeker en/of het scherm op de achterkant van de camera. Maar in de meeste gevallen zal dit in megapixels weergegeven zijn. Mocht de resolutie van de elektronische zoeker in DPI weergegeven worden, dan is dit dus niet correct.
Voor beeldscherm gebruik kun je PPI gewoon negeren. Alleen het aantal pixels in de breedte en hoogte bepaalt hoe groot je foto op een beeldscherm verschijnt.
Alles even op een rijtje
Verwarrend? Dat is begrijpelijk. Laten we er nog eens nader naar kijken.
Wanneer je een foto hebt van 24 miljoen pixels, (24 megapixels, of 24 mp), heb je 6000 x 4000 pixels ter beschikking. Wanneer je een foto wilt afdrukken op 300 DPI, ga je 300 Dots per Inch gebruiken.
Maar… de foto is in pixels, en de afdruk in puntjes. In principe kun je er gewoon vanuit gaan dat voor elke puntje dat een printer afdrukt, er één pixel gebruikt zal worden. Simpel gezegd betekent dit, dat een een afdruk van 300 DPI overeenkomt met 300 PPI. De printer maakt dus van elke pixel een enkel puntje of dot.
Voor een 24 mp foto kun je dus met 300 dpi maximaal op 20 x 13,3 inch afdrukken. Rekenen we dit om naar de centimeters die we gewend zijn, komen we uit op een afdruk van 50,8 x 33,9 cm. Hoe meer pixels je camera heeft, hoe groter je kunt afdrukken. Voor een 42,2 mp foto zal dat met 300 DPI dan 67,3 x 44,9 centimeter zijn.
Ga je de resolutie van je afdruk verkleinen naar bijvoorbeeld 150 DPI, dan worden er voor elke inch 150 pixels gebruikt, en kun je de foto 2x zo groot afdrukken. Je krijgt bij deze grotere afdruk dan echter niet 2x zo veel details voor terug Want je smeert de pixels alleen maar over een grotere lengte uit. Ga je dezelfde 24 mp foto afdrukken op 600 DPI, dan zal de maximale afdrukgrootte met de helft verminderen. Hoeveel DPI je afdruk ook zal zijn, de 24 mp foto van de camera zal ongewijzigd 24 mp blijven. Die verandert immers niet.
DPI/PPI in de fotobewerkingssoftware
Wanneer je een fotobewerkingsprogramma opent, en je kijkt naar de optie afbeeldingsgrootte, wordt het aantal pixels in de breedte en hoogte getoond met een Pixels Per Inch waarde erbij vermeld. Ik heb hier een voorbeeld uit Photoshop (klik op de foto’s voor een grotere versie).
Ik kan er voor kiezen om bij dimensions in plaats van het aantal pixels de afmetingen weer te geven. Dit kan in centimeter, millimeter, en natuurlijk inches. Ik zal voor de duidelijkheid inches als voorbeeld aanhouden.
Laat ik de breedte en hoogte in inches zien – in mijn voorbeeld ingesteld op 240 PPI, dan zie ik precies hoe groot een afbeelding van deze 24 mp camera zal worden: 25 x 16,7 inch (63,5 x 42,3 cm). Zou ik deze foto met deze informatie naar de printer sturen, dan zal deze printer de foto in 240 DPI afdrukken, wat dus overeenkomt met de afmetingen die in Photoshop in PPI weergegeven worden.
Ik ga al mijn voorbeelden uit van inch, omdat het anders niet overeenkomt met de afkorting DPI of PPI. Wil je weten hoeveel centimeter het is, vermenigvuldig de getallen dan met 2,54.
PPI heeft niets te maken met de grootte van de foto
Het is heel belangrijk om te beseffen dat het getal PPI helemaal niets, maar dan ook niets met de daadwerkelijke grootte van de foto te maken heeft. De grootte van dit digitale bestand is en blijft 6000 x 4000 pixels. Het getal dat bij PPI vermeld staat verandert daar absoluut niets aan.
Dit kan heel eenvoudig gedemonstreerd worden door het getal dat bij PPI vermeld staat te veranderen. Daarvoor moet ik wel “Resample” uitvinken, omdat anders de hoeveelheid pixels wel verandert. Let ook op de vermelding “Dimensions”, die in elk screenshot de afmetingen van de foto aangeeft.
De optie resample in Photoshop
Nu zeg je misschien, dat dit komt omdat ik “Resample” uitgevinkt heb, dat hierdoor de afmetingen gelijk blijven. En dit is natuurlijk waar. Maar stel dat ik “Resample” aangevinkt laat, en dan het aantal PPI ga aanpassen van 240 naar 300, wat je misschien zou willen omdat een fotowedstrijd expliciet om 300 DPI afbeeldingen vraagt (zie je de verwarring ontstaan?).
Met “Resample” aangevinkt zullen de afmetingen niet veranderen, maar wel de grootte van de foto zelf. De foto is niet langer 6000 x 4000 pixels, maar 7500 x 5000 pixels, wat dan overeenkomt met 37,5 mp. Met andere woorden, Photoshop zal er pixels bij moeten verzinnen omdat de sensor van de camera nu eenmaal niet meer levert dan 24 mp.
De afkorting PPI heeft helemaal niets te maken met de afmeting van de foto in pixels. PPI is alleen belangrijk bij het afbeelden van een foto op een scherm, en bepaalt de maximale afmeting daarvan.
Alles op een rijtje
- Het aantal pixels van een digitale foto is de resolutie
- Het aantal DPI van een afdruk is de resolutie
- De resolutie van een digitale monitor wordt bepaald door het aantal PPI.
- Een PPI waarde zal in de praktijk overeenkomen met de DPI waarde
Ik hoop dat het verhaal over pixels, resolutie en dpi een stuk duidelijker is geworden. Wanneer je aan een fotowedstrijd meedoet waarbij zowel een aantal pixels als DPI gevraagd wordt, dan weet je dat ze geen idee hebben waarover ze spreken. Alleen de afmetingen in pixels is belangrijk.
Tot slot: DPI en kijkafstand
Drukwerk vraagt vaak een resolutie van 300 DPI. Het aantal pixels van de foto uit je camera bepaalt dus welke afmeting je maximaal kunt afdrukken. Dat zou nu duidelijk moeten zijn.
Toch zie je vaak afdrukken van enorme afmetingen. Als voorbeeld neem ik een van mijn oude camera’s, die 8,5 miljoen pixels had; een Canon EOS 20D met beelden van 3504 x 2336 pixels. Ik heb daarmee veel afdrukken te laten maken van 75 x 50 centimeter groot. Met 300 DPI zou ik van die 8,5 mp bestanden maximaal tot een grootte van 29,6 x 19,8 centimeter kunnen afdrukken. De afdrukken van 75 x 50 centimeter die ik liet maken, hebben omgerekend een resolutie van 118 dpi, wat zelfs minder is dan een krantenfoto. En toch is deze afdruk niet slecht, om de simpele reden dat we een poster van deze afmetingen van een grotere afstand zullen bekijken.
Dus, hoe groter de kijkafstand is, hoe minder DPI je nodig hebt. Dit is ook goed te zien bij de krantenfoto: van dichtbij zie je de puntjes waaruit de foto is opgebouwd, van verderaf zie je ze niet meer en ziet de foto er (relatief) goed uit.
In principe kan moderne software er tot op zeker hoogte pixels bij verzinnen, maar hier zitten grenzen aan. Met die techniek is het mogelijk om bijzonder grote afdrukken te maken, mits je de foto niet van dichtbij gaat bekijken. Een billboard bekijk je immers ook niet op armlengte afstand.
Aardig artikel te lezen voor een totale beginner in de digitale photographie. Heb net een Nicon 5300D 2e hand gekocht, maar ben nu al bang dat de 24 megapixels niet genoeg zullen zijn voor het aanbieden van photo’s van mijn schilderijen op websites.
Beste Renate, Ik weet vrijwel zeker dat je met 24 megapixels voldoende resolutie hebt voor een grote afdruk. Posters of andere grote afdrukken hoeven namelijk niet in 300 dpi afgedrukt worden. Dit heeft alles te maken met de kijkafstand die je in acht moet nemen. Ik heb in het verleden een 2,5 x 1,5 meter afdruk gemaakt van een 8,5 megapixel foto. Aangezien de normale kijkafstand voor een dergelijk formaat is ongeveer 2 tot 3 keer de breedte van het beeld. Voor een 2,5 meter grote afdruk is de beste kijkafstand ergens tussen de 5 en 7,5 meter. Daarvoor heb… Lees verder »
Ik fotografeer met een Leica CL met 24mp en ik bewerk foto’s met ON1 Photo RAW 2021. Over die laatste gaat mijn vraag: Ik kan RAW bestanden exporteren via ‘Quick Export’ (eenvoudige functie) of via ‘Export’ (geavanceerde functie). Bij bijvoorbeeld omzetting in een jpeg krijg ik in het eerste geval te zien dat de afmeting 6000×4000 pixels is met de toevoeging ‘@72ppi’. In het tweede geval krijg ik te zien dat de afmeting 6000×4000 pixels is met de toevoeging ‘@300ppi’ (maar een lagere waarde kan ik ook instellen). Ik laat regelmatig foto’s afdrukken en mijn vraag is dan ook of… Lees verder »
Hallo Jan, De pixel afmetingen is de resolutie. Die verandert niet, ongeacht welke ppi instelling je hebt ingesteld. Die 72 ppi is niets meer dan een waarde die aangeeft hoeveel pixels er per inch gebruikt worden. Dus 6000 px / 72 ppi = 83 inch groot. Met 300 ppi is het dan 6000 px / 300 ppi = 20 inch Tenzij de afdrukcentrale daadwerkelijk vraagt om een 300 ppi of dpi waarde voor een afdruk, dan zal je de foto moeten verkleinen tot er 300 pixels per inch zijn. Met andere woorden, druk je af in 15 cm langste zijde,… Lees verder »
Hallo Nando, Dank voor jouw reactie want hiermee wordt het weer een stukje duidelijker. Toch kan ik er nog net niet helemaal de vinger achter krijgen, dus stel ik graag nog een aanvullende vraag: Wat ik begrijp is dat als mijn afdrukcentrale AFDRUKT op 300 dpi maar niet expliciet vraagt om 300 ppi, ik bij een afdruk van 50×33,5 cm kan volstaan met een bestand van 6000×4000 pixels. Pas als ik een grotere afdruk wil, bijvoorbeeld van 60×40 cm, dan zal ik moeten resamplen om een bestand van 7200×4800 pixels te krijgen. In beide voornoemde situaties doet echter het aantal… Lees verder »
Ik heb een technische vraag waar ik het antwoord niet op kan vinden. Ook niet in dit stuk. Sensoren in camera’s meten de kleuren rood, groen en blauw afzonderlijk. Elk puntje wat gemeten wordt heet een fotosite. Sensoren met een bayer configuratie hebben 2 fotosites voor groen voor elke blauwe en rode. Dus 4 fotosites die samen een kleur vormen. Ik heb begrepen dat elke fotosite meetelt in het aantal megapixels van een sensor. Dus 40MP betekent effectief 10MP als je de 4 fotosites combineerd tot 1 punt met kleur (rgb). Hoe wordt dpi en ppi gedefinieerd? Op dezelfde manier… Lees verder »
Het Bayer masker zal inderdaad de pixels (photosites) opdelen in 2x groen, 1x rood en 1x blauw. Dat betekent dat je het niet door 4 moet delen, maar door 1/√2 (1 gedeeld door de wortel van 2). De kleur per pixel wordt vervolgens geïnterpoleerd aan de hand van de omliggende pixels waardoor je per pixel niet één van de drie kleuren krijgt, maar een RGB kleur. De interpolatie van de kleur gebeurt bij het vertalen van de ruwe sensor data naar een jpeg bestand. Dat kan in de camera, of in je raw workflow. Bij die laatste heb je meer… Lees verder »
[…] In principe zie je alles duidelijk genoeg met 720p, maar ik raad je aan om een model met een wat hogere resolutie te nemen. Zo ben je er zeker van dat je beelden als mogelijk bewijsmateriaal kunnen […]
Beste,
Ik moet in Photoshop een 3 prints kunnen simuleren alsof die op een printer geprint is die standaard print op 20, 40 en 60 dpi.
Zijn daar specifieke photoshop filters voor nodig die dit pixelgebaseerde beeld kunnen omzetten naar deze uitvoerresolutie als zijnde gedrukt op 20, 40 en 60 dpi?
Ik hoor het graag.
Groeten,
Filip
Hallo Filip,
ik ben bang dat ik niet helemaal begrijp wat je bedoelt. Je kunt de uitvoerresolutie aanpassen in Photoshop, maar dit zie je niet op het scherm omdat er evenveel pixels in de foto op je scherm blijven staan.
Ik denk wel dat je iets kunt simuleren, maar ik heb geen idee of daar filters voor zijn.
Nando bedankt voor je uitstekende uitleg, nu begrijp ik het echt na jaren!
Super. Graag gedaan, Rens.
Eindelijk worden deze “problemen”hier eens een keer kort, bondig en goed begrijpelijk uitgelegd en daardoor ook gemakkelijker te onthouden. Dank hiervoor!
Graag gedaan, Cees. Dank je voor je reactie
Voor het eerst….ik snap het! dank je.
Graag gedaan Henriette
helder uitgelegd!!Maar snap het nog niet denk ik, als ik een foto wil laten afdrukken van 1m bij 1meter , dan is het toch voor het beste resultaat 300 ppi nodig?!
Ik zal het proberen toe te lichten. Als je een foto van 1 bij 1 meter met 300 ppi wil hebben, moeten we eerst even bepalen hoeveel inch 1 meter is. Een meter is 100 centimeter, wat overeenkomt met 100 / 2,54 = 39,37 inch Elke inch wil je 300 pixels hebben. Dan zijn er 300 x 39,37 = 11.811 pixels per zijde nodig. Je foto zal dan 11.811 x 11.811 = 139,5 miljoen pixels moeten zijn. Dat is 139,5 mp Echter, een foto van 1 bij 1 meter ga je niet op dezelfde manier bekijken als een tijdschrift, of… Lees verder »
Zoals altijd Nando, super goed en, wat mij betreft, simpel uitgelegd.
Dit moet volgens mij iedereen nu kunnen snappen.
Dank je wel.