Het daglicht is niet ruim verdeeld tijdens de wintermaanden. Dat kan lastig zijn met het fotograferen van personen. Je kan de studio in, maar je kan ook gewoon portretfotografie in het donker doen. Joyce was model.
Estimated reading time: 7 minuten
Voor het fotograferen van mensen kan je naar buiten. Met mooi licht kan je fantastische resultaten halen. Voeg er een of meerdere flitsers aan toe en je hebt volledige controle over de manier hoe je model verlicht wordt. Dit is natuurlijk strobist-fotografie, wat prachtig is voor mooie portretfotografie, ook in het donker.
Portretfotografie buiten in het donker is in basis niet veel anders dan het fotograferen in een studio. In een studio heb je namelijk alleen het licht van de flitsers die je gebruikt. Dit geeft je de mogelijkheid om het licht helemaal naar je eigen wensen te vormen. Meestal is de achtergrond simpel, of helemaal afwezig. Ga je naar buiten als het donker is, dan kan je dezelfde resultaten bereiken.
Neem een achtergrond mee bij portretfotografie in het donker
Het grote verschil met binnen is de omgeving. Bij portretfotografie buiten in het donker heb je een achtergrond die je mee kan nemen in de compositie. Het liefst met straatverlichting in die achtergrond. Ga je gebruik maken van een kleine scherptediepte, dan kunnen dat van die mooie bokeh-ballen worden. Mits het objectief dat je gebruikt er geschikt voor is, natuurlijk. Ik denk dan direct aan een 85mm of een 135mm objectief met een grote lensopening. Voor deze sessie koos ik echter voor een 50mm objectief met f/1,2 als grootste lensopening omdat ik relatief veel van de omgeving in beeld wilde hebben.
De omgeving waar ik foto’s van Joyce ging maken staat vol met flatgebouwen. Dat betekent dat het licht van de gallerijen in beeld komt. Niet alleen op de begane grond, maar tot dertien verdiepingen hoog. Dit gaf veel mogelijkheden om dat licht in de achtergrond mee te nemen.
Balans tussen omgevingslicht en flitslicht
Het fijne van flitslicht bij portretfotografie buiten is de vrijjheid die je hebt met de belichting, ook in het donker. Iedereen die de basis van flitsfotografie onder de knie heeft kent dit principe. Je stelt de belichting van de camera voor het omgevingslicht in. Kies de sluitertijd en ISO-waarde bij de gewenste scherptediepte zo, dat je een mooie belichting van de omgeving hebt.
Je gebruikt vervolgens de flitser om je model uit te lichten. De sterkte van het flitslicht moet zo zijn dat het mooi in balans is met de omgeving. Bij voorkeur kies je de richting van het flitslicht overeenkomstig met het aanwezige omgevingslicht. Licht uit een verkeerde richting zal namelijk een onnatuurlijke uitstraling geven. Daarin verschilt portretfotografie in het donker met studiofotografie.
De gekozen apparatuur
Ik heb voor deze fotosessie gekozen voor mijn Canon EOS R5 met de RF 50mm f/1,2L. Dit objectief is lichtsterk, wat zeker in het donker een groot voordeel oplevert. Zeker bij kleine scherptediepte voorkomt dit de noodzaak van een te hoge ISO-waarde bij portretfotografie in het donker. Het maakt het scherpstellen ook eenvoudiger. Maar gelukkig is daar het modellicht van de flitser ook perfect voor. Draagt je model een bril, dan zie je met dit hulplicht ook direct of er reflectie optreedt.
De flitser die ik gebruik is een Profoto B10 met een 60cm octabox, voorzien van een grid om het licht minder te verspreiden. Eén enkele lamp is vaak voldoende in deze omstandigheden. Het geeft de mogelijkheid om te spelen met schaduwen. Door de hoge ISO-waarde in combinatie met de grote lensopening hoeft de flitser bij portretfotografie in het donker niet veel licht te produceren. Zo kan de lamp bovendien op grotere afstand blijven, wat ideaal is. Ik had hulp van Justin en een 12 kilo zware zandzak zodat ik niet op het lampstatief hoefde te letten. Dat was wel zo prettig.
Ik heb ook nog gebruik gemaakt van een antiek Carl Zeiss Jena Biotar 7,5cm f/1.5 objectief dat ik via mijn URTH M42-RF adapter op mijn EOS R5 had gemonteerd. Dit unieke vintage objectief wordt ’the King of Bokeh’ genoemd en geeft een kenmerkende onscherpte wat ik graag wilde uitproberen. Er waren echter te weinig lichtbronnen om dit effect volledig tot recht te laten komen.
Een toegave
Het fotograferen met de Carl Zeiss Jena Biotar 7,5mm f/1.5 was een uitdaging. Zeker het handmatig scherpstellen bleek niet eenvoudig. Maar ik ben tevreden over het resultaat en wil dit objectief zeker nog vaak gaan gebruiken. Als toegave heb ik nog mijn Olympus OM-D E-M1 mark III gebruikt voor het combineren van portetfotografie en lichttekenen in het donker.
Dit was slechts de eerste poging, maar het resultaat is al leuk geworden. Ook hier heb ik de Profoto B10 flitser gebruikt, in combinatie met de unieke mogelijkheid van de composite -belichtingsmethode van dit merk camera. Joyce heeft al toegezegd dat we hier in de nabije toekomst nog eens mee gaan experimenteren. Dat wordt dan een goed voornemen voor 2025.
Met dank aan Joyce voor het model staan, en Justin voor de hulp tijdens het fotograferen.