Review van het Haida Clear Night nachtfilter

Wanneer je in Nederland aan nachtfotografie doet, dan weet je hoeveel lichtvervuiling er is. Zeker als je de nachtelijke sterrenhemel wilt fotograferen. Zelfs op de meest donkere plekken in Nederland heb je last van de lichtkoepels aan de horizon, en de waas van geel licht die verstrooid wordt. Je kunt dit enigszins tegengaan met een speciaal filter. Dit is de review van het Haida Clear Night nachtfilter.

Geschatte leestijd: 12 minuten

Het was 2016 toen ik op de website van Lonely Speck over een speciaal nachtfilter hoorde voor het verminderen van de lichtvervuiling. Ik wist dat er al dergelijke filters waren, maar die werden specifiek voor telescopen gemaakt, of als (dure) inzetfilters voor sommige camera’s (camera’s, niet objectieven). Het Lonely Speck Pure Night filter was speciaal voor de 100mm filtersystemen.

Lees mijn ervaringen met het Lonely Speck Pure Night filter
in mijn
Review: PureNight filter van Lonely Speck

Het was een duur filter, een van de eersten die op de markt kwam. De overige leveranciers volgden snel genoeg om dit gat in de markt op te vullen. Halverwege 2020 kreeg ik van Haida een nieuw nachtfilter voor mijn Haida M10 filter systeem. Dit is de review van het Haida Clear Night nachtfilter.

Het nut van een nachtfilter

Zoals je wellicht weet is er in de Benelux een enorme hoeveelheid lichtvervuiling. Dit is in de afgelopen jaren alleen maar toegenomen. Zelfs op de paar “Dark Sky Parks” die Nederland rijk is, zijn de lichtkoepels aan de horizon nog altijd te zien.

De mate van lichtvervuiling wordt aangegeven met de Bortle schaal. Deze loopt van klasse 9 (midden in een grote stad) tot klasse 1 (absoluut geen lichtvervuiling.
De meeste donkere delen van Nederland komen niet verder dan klasse 5

Het meeste van die lichtvervuiling wordt onder andere veroorzaakt door de verlichting met natrium- en kwiklampen, die een heel speciale kleur licht geven. Die kleur licht wordt door een nachtfilter tegengehouden. Hiermee voorkom je dat de sterrenhemel in een foto die vreemde gelige kleur krijgt.

Het Haida Clear Night nachtfilter

Haida heeft een heel uitgebreid assortiment aan nachtfilters op de markt gebracht. Naast het Haida M10 drop-in filter dat ik ter beschikking kreeg, zijn er ook de standaard 100x100mm filters voor in systeemfilterhouders, filters voor speciale objectieven waar er achterin het objectief filters geplaatst kunnen worden, en de standaard schroeffilters in diverse maten. Er is zelfs een nachtfilter voor de DJI Mavic Pro 2 drone beschikbaar.

Het Clear Night drop-in filter dat ik voor de review kreeg past natuurlijk perfect in de Haida M10 houder. Het zorgt voor een perfecte licht-afsluiting, zodat er geen lichtlekkage mogelijk is. Nu is dit voor nachtfotografie van iets minder belang, maar wanneer je onder een straatlantaarn staat kan dit wel enig nut hebben.

Net als alle andere filters van dit systeem is er gebruik gemaakt van het K9 optische glas met nano-coating. Het filterglas is heel dun en heeft een blauw uiterlijk; het resultaat van het blokkeren van de specifieke gele golflengte.

Wil je meer weten over het Haida M10 filtersysteem?
Lees dan de review van dit mooie systeem:
Review van het Haida M10 filtersysteem

Het gebruik van dit M10 drop-in filter is feitelijk heel eenvoudig, mede omdat er ‘s-nachts vrijwel nooit een ander filter gebruikt zal worden. Ik plaats het in de filterhouder en neem het kant en klaar mee. Met het plaatsen van de filterhouder op de adapterring, is ook direct het filter zelf geplaatst.

Het resultaat in het dorp

De eerste testen heb ik uitgevoerd om het park van het dorp waar ik woon. Het was wassende Maan op die avond, en de komeet NEOWISE was al niet meer aan de hemel te zien. Ik wist wat ik kon verwachten van het filter, omdat ik al ervaring heb met de Lonely Speck Pure Night, zodat de resultaten van het Haida Clear Night filter naar verwachting waren. Het filtert het gelige licht van de stad uit de lucht, waardoor de typische blauwe kleur van een maanverlichte hemel zichtbaar werd.

Het resultaat op een echte donkere plek

Op enkele plaatsen midden in Frankrijk is het vergeleken met Nederland extreem donker. Het is een perfecte plek om de Melkweg goed te fotograferen, wat ik tussen 2016 en 2020 ook veel gedaan heb tijdens mijn masterclasses.

Op sommige plekken is het zo donker, dat er alleen maar sporen van lichtvervuiling aan de horizon te zien zijn. Dit zijn de momenten waarop het Haida Clear Night filter bijzonder effectief is. Het filtert de laatste sporen van het gele licht uit de hemel.

Gewone nachtfotografie met het Haida Clear Night nachtfilter

Niet iedereen die aan nachtfotografie doet, kiest ervoor om de nachtelijke hemel in beeld te brengen. Het fotograferen van de verlichte stad is in Nederland misschien nog wel geschikter dan de sterrenhemel. Is het Haida Clear Night filter ook te gebruiken voor dit soort fotografie?

Midden in een stad, of een stadse omgeving, is het licht natuurlijk volledig afkomstig van het kunstlicht dat aanwezig is. Het nachtfilter haalt natuurlijk de typische gele kleur uit de foto, waardoor het neutraler van kleur wordt. Dit is vooral te zien in de lucht, bij de twee voorbeelden die hierboven zichtbaar zijn.

Is het resultaat van een nachtfilter in nabewerking te imiteren?

Hoewel het nachtfilter bij het fotograferen van een stedelijk landschap een duidelijk verschil geeft, kun je jezelf afvragen of dit ook met de nabewerking van de foto te behalen is. Wat je fotografeert wordt immers volledig verlicht door de aanwezige kunstverlichting.

Ik heb een straat in Brandevoort zowel zonder als met filter gefotografeerd. Het geeft een duidelijk, doch subtiel verschil weer wanneer de instellingen van de camera, en de nabewerking compleet gelijk gehouden wordt. Maar als er in de nabewerking een poging wordt ondernomen om het eindresultaat hetzelfde te krijgen, wordt het moeilijk om enig verschil te zien.

Wanneer er een onderwerp wordt gefotografeerd dat alleen door het kunstlicht wordt verlicht, is het mogelijk om in de nabewerking het resultaat nagenoeg hetzelfde te krijgen. Toch zijn er verschillen, die pas opvallen wanneer er heel kritisch naar de foto gekeken wordt.

Er zullen altijd verschillend zijn, hoe klein ook, die niet in de nabewerking te verwijderen zijn. Dit komt door het filter, dat een bepaalde kleur licht tegenhoudt. De sensor zal dat licht dus nooit ‘zien’ waardoor het ontbreekt in de foto. Het is in de bovenstaande foto vooral in de lucht te zien, en heel subtiel in andere delen van de foto.

Voor wie is het Haida Clear Night nachtfilter geschikt?

Uit deze review van het Haida Clear Night nachtfilter is duidelijk het nut van het filter naar voren gekomen. Het zorgt voor een aanzienlijke vermindering van de lichtvervuiling. Althans, de kleur daarvan. Het geeft de foto’s een prettiger, en natuurlijker uiterlijk.

Fotografeer je echter een stedelijke omgeving waar er alleen maar kunstlicht is, dan is het gebruik van het filter minder noodzakelijk. Hoewel er altijd een verschil zal zijn, zal dit niet erg opvallen. Het filter is dan ook speciaal geschikt voor de fotograaf die graag een nachtelijk sterrenhemel op de foto zet, of waarbij de nachtelijke hemel een belangrijk deel uitmaakt van de compositie. Ik denk dan aan cityscapes. Binnen in een stad zelf heeft het weinig meerwaarde.

Hoe zit het met LED verlichting

Veel moderne verlichting maakt tegenwoordig gebruik van LED’s. Deze kunnen veel soorten licht uitstralen, welke in veel gevallen afwijkt van de kleur die een nachtfilter blokkeert. Haida zegt dat ook de gele LED verlichting wordt geblokkeerd, maar helaas kunnen LED’s veel meer kleuren licht uitstralen.

Het nut van het filter hangt dus helemaal af van de soort verlichting die er gebruikt wordt. In sommige gevallen zal dit effectiever zijn dan in andere gevallen. Het zal echter nog lang duren voordat alle verlichting vervangen zal zijn door LED’s. Tot die tijd heeft het Haida Clear Night filter zeker zijn nut. Ik kan het iedere nachtfotograaf aanraden.

Met dank aan Haida voor het ter beschikking stellen van het Haida Clear Night nachtfilter.