Wat is de beste keuze? Ronde filters, of de grote vierkante filters van een filtersysteem? Wat je het beste kunt kiezen is heel persoonlijk, en hangt af van je fotografie. Ik kan alleen helpen om de beste keuze te maken door alles voor je op een rijtje te zetten. Zo kun je zelf ontdekken wat voor jou het meest geschikt is.
Estimated reading time: 11 minuten
De vraag komt regelmatig op mijn pad, en ik begrijp deze vraag heel goed. Wanneer moet je nu voor ronde filters kiezen, of een filtersysteem? De keuze is een kwestie van afweging, en het bekijken van je eigen voorkeuren en manier van fotograferen. Ik denk daarom ook niet dat er één antwoord is op de vraag. In dit artikel wil ik de verschillen aan bod laten komen, zodat je zelf de beste keuze kunt maken.
Om een goede keuze te maken is het verstandig om eerst even duidelijk te maken wat de beide systemen nu precies inhouden. Het is daarbij belangrijk om de voor- en nadelen ook even onder de loep te nemen.
Wist je al dat ik een college/lezing aanbied over het gebruik van systeemfilters?
Kijk voor de mogelijkheden bij De lezing Fotograferen met Systeemfilters
Wat is het filtersysteem ook al weer?
Een filtersysteem betekent dat je een speciale houder voor vierkante of rechthoekige filters gaat gebruiken. Deze houder is groot genoeg om op nagenoeg elk objectief te gebruiken. Je hebt daarvoor speciale adapterringen die je op het objectief schroeft, waarna de filterhouder geplaatst wordt.
Heb je de filterhouder geplaatst? Dan kunnen de vierkante grijsfilters of rechthoekige grijsverloopfilters in de houder geschoven worden. In de meeste gevallen is er ook ruimte om een polarisatiefilter te plaatsen.
Voordelen van een filtersysteem
Een filtersysteem is heel flexibel. Je kunt het gebruiken op nagenoeg elk objectief, hoewel er uitzonderingen zijn. Het meest gangbare formaat is het 100mm systeem, maar je kunt indien nodig ook voor het grotere 150mm kiezen, of het kleinere 84mm systeem. In de meeste gevallen is het 100mm systeem de beste keuze.
Een filtersysteem is perfect voor het gebruik van grijsverloopfilters. Het verloop van deze 100x150mm filters kun je op elke gewenste positie plaatsen, zodat het eenvoudig wordt om in het juiste deel van de foto licht tegen te houden.
Wil je meer weten over het gebruik van grijsverloopfilters?
Lees dan mijn artikel Grijsverloopfilters of toch geen filters
Een filtersysteem maakt het mogelijk om zonder problemen twee, drie, en soms zelfs vier filters tegelijkertijd te gebruiken zonder dat je last hebt van vignettering. Zo is het mogelijk om een polarisatiefilters in combinatie met een grijsfilter en een of twee grijsverloopfilters te gebruiken.
Nadelen van een filtersysteem
Heb je een filtersysteem, dan moet je natuurlijk alles meenemen. Filters, filterhouder, en adapterringen. Aangezien de filters van het meest gebruikte filtersysteem 100x100mm en 100x150mm zijn, betekent dit dat het heel wat ruimte zal innemen. Een aparte filtertas zal noodzakelijk zijn.
De filters zijn vanwege het formaat ook relatief kwetsbaar, relatief duur, en het gebruik kost tijd. Je moet immers een adapterring plaatsen, houder, en de filters.
De ronde (magnetische) filters als alternatief
Ronde filters worden direct op het objectief geschroefd. Je hebt geen adapterring nodig. Dit betekent in principe dat je van elk filter een exemplaar voor elk objectief nodig hebt wanneer de lensdiameters verschillen.
Gelukkig is daar een eenvoudige oplossing voor in de vorm van step-up ringen. Daarmee is het mogelijk om een filter met een grote diameter te kiezen, bijvoorbeeld 82mm, en deze op alle objectieven met een kleinere diameter te gebruiken. Het enige wat je nodig hebt is een step-up ring.
In plaats van de ouderwetse schroeffilters kun je het beste kiezen voor een magnetisch systeem zodat je de filters eenvoudig op je objectief kunt klikken. Dit voorkomt het schroeven, wat vaak het grote bezwaar is van ronde filters. Het mooie van de Haida NanoPro magnetic filters die ik heb is, dat de magnetische ring waar het filter op klikt ook in verschillende diameters te krijgen is.
Voordelen van ronde magnetische filters
Het gebruik van ronde magnetische filters betekent dat je geen grote vierkante filters mee hoeft te nemen. De ronde filters passen vaak eenvoudig in je tas, of zelfs in je jaszak wanneer ze in het beschermende doosje zitten. Ze klikken eenvoudig op het objectief en je hebt geen enorme houder er voorop zitten.
Meestal zijn de filters relatief goedkoop (in vergelijk met het filtersysteem) en met step-up ringen kun je een grote maat kopen, en deze zonder problemen op kleinere lensdiameters gebruiken.
Nadelen van ronde magnetische filters
Er zijn helaas een aantal belangrijke nadelen aan ronde magnetische filters. Je kunt er meestal niet meer dan twee op een objectief plaatsen. Zeker met groothoek zal je dan al snel vignettering krijgen.
Het gebruik van grijsverloopfilters is niet mogelijk. Je kunt ze wel vinden, maar je krijgt dan altijd een verloop in het midden van je beeld. Dit beperkt je dusdanig in je fotografie, dat het niet praktisch is. Daarom durf ik ronduit te zeggen dat het niet mogelijk is.
Keuzehulp voor ronde filters of een filtersysteem
Hoe kies je nu wat het beste is? Zoals ik eerder al aangaf, bepaal eerst wat voor soort filters je wilt gaan gebruiken en waarvoor. Dat zal je al voor een deel in de goede richting sturen.
Ga je grijsverloopfilters gebruiken?
Grijsverloopfilters zijn hoofdzakelijk geschikt voor landschapsfotografie. Het is een manier om het dynamisch bereik van wat je fotografeert te verminderen. Maar het is bewerkelijk, beperkt toepasbaar, en niet altijd praktisch. Het kan in software grotendeels geïmiteerd worden.
Vind je het een leuke bezigheid om deze filters te gaan gebruiken? Dan is het filtersysteem voor jou de beste (enige) keuze.
Wil je twee of meer filters tegelijkertijd gebruiken?
Wanneer je er aan denkt om meerdere filters tegelijkertijd te gebruiken, dan moet je opletten dat er geen vignettering ontstaat. Hoe meer filters je op het objectief zet, hoe groter de kans wordt dat dit optreedt.
Hoewel twee filters met het magnetische filtersysteem van Haida mogelijk is tot ongeveer 16mm brandpunt, zou ik toch adviseren om een filtersysteem te gaan gebruiken. Dan weet je zeker dat het geen probleem oplevert.
Ga je alleen filters voor lange sluitertijden gebruiken?
Het meest voorkomende gebruik van filters is voor lange sluitertijden. Is dat je doel? Dan heb je in principe genoeg aan de ronde filters, bij voorkeur magnetisch.
Ronde magnetische filters zijn minder kwetsbaar in vervoer en vaak eenvoudiger in gebruik. Met de step-up ringen kun je een grote maat magnetisch filter op elk objectief gebruiken. Dat voorkomt dat je meerdere maten van hetzelfde filter moet kopen.
Gebruik van de magnetische ronde filters betekent wel dat je beperkt bent tot maximaal twee filters tegelijkertijd te gebruiken. Bijvoorbeeld een polarisatiefilters met een grijsfilter, of een combinatie van twee grijsfilters.
Welke filters moet je gebruiken voor lange sluitertijden?
Lees daarvoor mijn blogbericht Hoe kies je het juiste grijsfilter voor jouw foto?
Wil je grijsfilters gebruiken voor flitsfotografie en video?
Wanneer je grijsfilters op het oog hebt voor flitsfotografie, of ben je videograaf en wil je de controle over je sluitertijd bij het filmen? Dan kan een filtersysteem een groot en lastig ding zijn. Magnetische filters zullen zeker voor flitsfotografie de beste keuze zijn.
Ben je videograaf? Dan is een magnetisch filter ook een goede keuze. Maar een variabel grijsverloop is in dat geval een nog betere keuze. Daarmee heb je de mogelijkheid om de hoeveelheid licht dat doorgelaten wordt te variëren. Natuurlijk is een variabel grijsverloop ook voor fotografie te gebruiken, hoewel dit vaak te beperkt is voor echte lange sluitertijden fotografie.
Kiezen is moeilijk
Het kiezen tussen ronde filters of een filtersysteem kan lastig zijn. Over het algemeen is het ronde magnetische filtersysteem van Haida er handig, zeker als je niet al te veel mee wilt nemen. Zo heb je altijd een mogelijkheid om langere sluitertijden te gebruiken wanneer de situatie zich voordoet. Mits je een statief bij je hebt, natuurlijk.
Ik nodig je uit om de ronde filters of een filtersysteem ook te zien
in de video uit de cursus Compositie in Landschapsfotografie
op Photofacts Academy
Hou je er van om grijsverloopfilters te gebruiken, dan zit er niets anders op om een filtersysteem te gaan gebruiken. Dit geldt natuurlijk ook wanneer je de combinatie van meerdere filters overweegt. Een filtersysteem is dan het meest geschikt, hoewel maximaal twee filters met het magnetisch systeem van Haida tot de mogelijkheid bestaat.
Er bestaat natuurlijk ook de overweging om uiteindelijk voor beide systemen te kiezen. Dat hoeft niet direct, maar het kan een geleidelijk uitbreiding zijn. In dat geval, kies dan eerst voor het grotere filtersysteem, en vul dat aan met de magnetische filters als je merkt dat er situaties zijn dat je een keer licht bepakt op weg wilt. Indien je daarvoor kiest, moet fotografie met filters echt je liefhebberij zijn.
Ben je op zoek naar fotografie apparatuur? Overweeg dan om de aanschaf via mijn site bij Cameraland.nl te doen. Ik krijg daarvoor een kleine commissie waarmee ik mijn website kan bekostigen.
http://www.cameraland.nl
Overweeg je om filters te kopen, kies dan bij voorkeur voor het merk Haida. Je kunt deze filters via deze website verkrijgen in mijn webwinkel. De filters worden geleverd via de importeur Omnifoto.nl
Ga direct naar de webwinkel voor Haida filters