Stoomtreinen behoren tot het verleden. Alleen in enkele Latijns-Europese landen worden nog stoomtreinen ingezet, èn in Polen. De Poolse staatsspoorwegen P.K.P. (Polskie Koleje Państwowe) rijdt nu nog dagelijks met een stoomtrein tussen Wolsztyn en Poznań als onderdeel van de reguliere dienstregeling.
Dankzij Wojtek Lis, die onder andere de rol van tolk vervulde tijdens ons verblijf in Wolsztyn, zijn we veel te weten gekomen over de dagelijkse werkzaamheden die nodig zijn om deze prachtige stoomlocomotieven te laten rijden. Wojtek houdt ook al jaren een website bij en wat betreft stoomtreinen is hij een lopende encyclopedie.
Elke dag arriveert de stoomtrein uit Poznań om 11:07 uur op het station in Wolsztyn. De wagons worden op het station afgekoppeld waarna de stoomlocomotief op het depot gereed gemaakt wordt voor de nieuwe rit. Dit betekent dat de locomotief op het spoor omgedraaid moet worden waarna as en slakken uit de stookketel verwijderd worden.
Alle werkzaamheden worden verricht door een klein team mannen en alles gebeurt met simpel handwerk. Er is geen geautomatiseerde apparatuur waardoor het lijkt alsof je vijftig jaar terug in de tijd gaat. Ter plekke worden er kleine reparaties uitgevoerd. Op het moment dat we daar waren was er een luchtpomp defect en de pakkingsringen van een van de zuigers werden vervangen. Deze mannen, gehuld in overals en met niets meer dan een aantal steeksleutels, hamers en todden zorgen ervoor dat de locomotief op tijd klaar is voor de nieuwe rit.
Het is toegestaan om overal rond te lopen: langs de rails, over de rails, bij de locomotieven, tussen het personeel. Zolang je niet in de weg loopt is het geen probleem om over de schouder van deze mannen mee te kijken. Het geeft een prachtig beeld hoe het werk aan en op het spoor er vroeger aan toe ging, toen stoomtreinen nog gemeengoed waren. Ook de werkplaats, de grote hal waar de locomotieven worden onderhouden, ziet er antiek uit. Een leuk detail: een van de locomotieven die daar in de hal staat is gebruikt in de film ‘The Pianist‘ van Roman Polański.
Wat Wojtek ons nog meer vertelde was, dat er altijd iemand gedurende de nacht dienst heeft. Deze man moet elke twee uur maar liefst 20 scheppen kolen op het vuur gooien zodat de stoomlocomotief warm blijft. Pas na dertig dagen laten ze de locomotief afkoelen voor groot onderhoud.
Nadat de kolen geladen zijn, het water bijgevuld en alle onderdelen weer in orde zijn, rijdt de stoomlocomotief terug naar het perron om de wagons aan te koppelen. Om 13:00 vertrekt de stoomtrein weer naar Poznań.
Er wordt door Wojtek duidelijk op gewezen dat dit depot in Wolsztyn geen museum is. Het is een normaal draaiende dienstregeling. Hij vertelde er ook bij dat een dienstregeling als deze niet rendabel is. De P.K.P. houdt het echter in stand om het erfgoed en het toerisme. Elk jaar is er een groot festival waarbij uit heel Europa stoomlocomotieven naar Wolsztyn komen.
Op dit moment zijn er een dertigtal stoomlocomotieven in Wolsztyn te zien. Maar een klein aantal is ook daadwerkelijk inzetbaar. De rest staan er in verschillende staat van ontbinding bij. Elk jaar moet er een locomotief gerenoveerd worden, tenminste; dat is de planning.
Meer foto’s zijn te zien op flick-r, samen met andere foto’s van ons verblijf in Wolsztyn:
http://www.flickr.com/photos/nandoonline/sets/72157631860172398/show/
De Veluwsche Stoomtrein Maatschappij (https://stoomtrein.org/) laat ook regelmatig stoomtreinen rijden over de meer dan honderd jaar oude ‘Koningslijn’.
Daarnaast kun je rondkijken op het depot waar materieel onderhouden, gerestaureerd en tentoongesteld wordt. Jaarlijks wordt er ook een stoomweekend georganiseerd met nog veel meer goed onderhouden materieel en veel bezoekers.
Een prachtige locatie om te bezoeken en er lekker op los te fotograferen!
Klinkt leuk.
Wolsztyn was in ieder geval toen nog een echt functioneel depot, geen museumlijn zoals dat in Nederland is. Daar was het letterlijk 50 jaar terug in de tijd.
prachtig In het uiterste oosten van Polen in het plaatsje Bialowieza bevindt zich nog het oude station van de tsaar. Dit is nu in gebruik als hotel en restaurant. De eigenaar , de heer Drynkowski is bezig om de lijn weer te exploiteren. Dit is de in 1992 stilgelegde lijn Hainuwka- Bialowieza. Ik probeer hem te helpen om een van de oude stoomlocs weer toegelaten te krijgen. Een loc is gereviseerd maar heeft een toelatingsprobleem vanwege de ketel. De vlampijpen moeten vervangen worden en de keuring is een probleem. Ook met de lijn zijn problemen. Het zou fantastisch zijn als… Lees verder »
Dank je voor je reactie.
Het is kostbaar om dit soort locs in bedrijf te houden. Het zou zonde zijn als dit stukje erfgoed zou verdwijnen.