Wanneer landschappen ter sprake komt is een groothoek objectief het eerste waar over gesproken wordt. Zeventien millimeter, liever nog tien millimeter brandpunt en al zeker geen camera met een cropfactor. Hoe meer er op de foto kan, hoe beter. Dat is wat er door de meeste amateur fotografen geroepen wordt. Kijk echter ook eens naar telelens-landschappen.
Geschatte leestijd: 6 minuten
ISO200 | f/8 | 1/200sec
Een van de eerste dingen die ik vroeger geleerd heb is, dat fotograferen met groothoek bijzonder moeilijk is omdat er tè veel op de foto komt. Landschappen, zo werd gezegd, zijn beter te fotograferen met een tele objectief. Die bewering is natuurlijk erg kort door de bocht, want het resultaat is natuurlijk niet met elkaar te vergelijken. Landschappen met lange brandpunten kunnen echter bijzondere foto’s opleveren, simpelweg vanwege het effect dat een tele objectief brengt: het comprimeren afstanden.
Ik heb al een keer eerder laten zien dat een groothoek niet altijd de beste keuze is. Toen liet ik het verschil zien tussen 17mm brandpunt afstand en 40mm brandpunt afstand. Wat gebeurt er wanneer je veel verder gaat, richting 200mm, 300mm en zelfs 400mm? Dan heb je echte telelens-landschappen.
Comprimeren van afstanden
Behalve dat je objecten in het landschap kunt isoleren zal alles dichter op elkaar staan: afstanden worden ineen gedrukt. Het resultaat is een compacte foto, zoals in de bovenstaande foto van het berkenbos heel duidelijk te zien is. Maar ook de onderstaande foto van het dennenbos laat duidelijk zien hoe dicht zo’n bos is, iets wat met een groothoek nooit in beeld gebracht kan worden.
Doordat het met een teleobjectief mogelijk is om op (grote) afstand te blijven zal het perspectief ook niet veranderen, zoals we dat wel kennen van een groothoek. Dat werkt erg prettig samen met het comprimerende effect van een tele objectief. Bij een bos lariksen op de Strabrechtse Heide vonden we een grillige berkenboom, die misschien een tiental meter voor het bos stond. Het contrast van de rechte donkere stammen en de kromme, lichte berkenboom wordt mooi versterkt door gebruik van 400mm brandpuntafstand.
Een heidegebied zijn echte telelens-landschappen
Iets wat mij altijd al geïntrigeerd heeft zijn de uitgestrekte vlaktes wuivend gras. En tussen dit gras, het pijpenstrootje, staan vaak mooie boompjes. Het is heel erg moeilijk om dit wuivende gras mooi op de foto te krijgen. Vaak komt de horizon in beeld, met bomen, water, wolken… soms storende zaken die de aandacht van het gras wegtrekken.
Juist met een lang brandpunt is het mogelijk om die storende elementen uit beeld te houden – precies zoals mij dat vroeger verteld is. Door een langere sluitertijd te gebruiken is het bovendien mogelijk om de beweging van het gras in beeld te brengen.
De foto’s die ik tot nu toe heb laten zien zijn allemaal redelijk abstract, en soms zelfs minimalistisch. Met de volgende foto laat ik zien dat ook een gevarieerder landschap mogelijk is met een lang brandpunt. Door het gebruik van het tele objectief is het bos op de achtergrond heel dicht bij het onderwerp komen te liggen, waardoor een fijn compacte foto is ontstaan.
Telelens-landschappen met dieren
Natuurlijk is het mogelijk om een tele objectief te gebruiken waarvoor de meesten deze in bezit hebben: dieren op de foto zetten. Tussen alle drukte op een lenteachtige zondag in deze winter (wandelende en fietsende mensen, gillende kinderen, luid telefonerend en luidruchtige mountainbikers) troffen we in het Scheidingsven op de Strabrechtse Heide, dat verborgen achter een heuveltje lag, een prachtige Grote Zilverreiger die rustig foeragerend door het water heen paradeerde. Ideaal als je dan 400mm ter beschikking hebt.
Ik heb de beschikking over een 70-200mm objectief; een prima allround objectief dat voor allerlei doeleinden geschikt is: van landschappen tot portretten en alles wat er maar te verzinnen is. Ik heb ooit de beslissing genomen om er een 2x teleconverter bij te nemen, ondanks dat dit verlies van beeldkwaliteit oplevert. Het is echter de afweging: gebruik je maar zelden brandpunten van 300mm of 400mm? Dan is een teleconverter een mooie oplossing. Worden deze brandpunten veelvuldig gebruikt? Dan kan het een overweging zijn om te kiezen voor een echt 300mm of 400mm objectief. Ik moet die beslissing nog altijd een keer maken…
[…] telelens isoleer je objecten uit een geheel. Lijkt me niet de bedoeling van landschapsfotografie https://www.nandoonline.com/telelens-landschappen/ Citaat:. Oorspronkelijk geplaatst door […]
Dit stuk doet mij besluiten om ook eens de tele 70-200 mee te nemen voor landschappen. Ben nu nog druk aan het oefenen met mijn 17-70 om landschappen op voornamelijk 17mm er goed op te zetten.
Ben ook heel erg aan het nadenken over de converter, maar twijfel over de 1.4 of 2.0.
Weet jij toevallig of er tussen die twee ook veel kwaliteits verschil zit.
Hoe de kwaliteit van de nieuwe lichting teleconverters is weet ik niet. Ik weet wel dat destijds de 2x een groter kwaliteitsverlies opleverde dan de 1,4x. Mijn 2x TC levert redelijk goede beelden op wanneer er naar f/8 gediafragmeerd wordt.
Dat was de reden waarom iedereen eerder een 1,4x adviseerde. Ik ga er bijna blindelings vanuit dat dit nog steeds het geval is.
Een beetje zoekwerk op internet moet zeker een antwoord op deze vraag voor de nieuwe generatie teleconverters opleveren.
Nando, ik heb nog een 135mm anologe lens van Nikon en die heb ik van de week toevallig gebruikt in het bos. Grappig dat ik er hier over lees. Het is inderdaad even omschakelen maar het verraste me wel wat het opleverde. Heerlijk toch al die mooie tips en trucks. Wordt hier zeer gewaardeerd.
Mieke
Fijn om te horen, Mieke. Ik heb het idee dat door amateur fotografen veel te weinig gebruik gemaakt wordt van langere brandpunten in landschap fotografie. Blij dat ik heb kunnen helpen.
Hoi Nando,
Ik gebruik zowel groothoek als tele (70-200mm). Vooral in een bosrijke omgeving kom ik met de tele beter uit de voeten vanwege het isolerende effect. Ook voor het maken van details in het landschap kan ik dit objectief goed gebruiken. Hierdoor krijg je een mooie mix van wijdse landschappen en details. Juist de details geven vaak de essentie van een landschap weer.
Groet,
Ruud
Klopt, Ruud. Dat merk ik ook: tele zijn perfect voor bossen. Je hebt helemaal gelijk: zowel groothoek als tele gebruiken voor een mooi wisselend resultaat.
Dank je voor je reactie
Goede uitleg en voor mij ’n reden deze eens te gaan uit proberen.
Zeker gaan doen, Marwil. Succes