Hoe het begon

De reden dat ik een 35mm objectief kocht was simpel: ik wilde een objectief hebben dat overeen kwam met het standaard objectief uit het lang vervlogen analoge tijdperk. In die tijd, ik praat over de jaren tachtig/negentig, was het normaal dat een spiegelreflexcamera gekocht werd met een 50mm standaard objectief. Dit was, samen met het 135mm objectief de logische keuze. Toen…

Dit was dus een belangrijke reden dat ik in 2007 terug naar 50mm wilde. Aangezien ik fotografeerde met een 1,3 crop camera (Canon EOS 1D mark III) was een echt 50mm objectief iets te lang (50mm x 1,3 = 65mm). Een 35mm objectief was beter aangezien dit op die cropcamera qua beeldhoek redelijk overeen komt met 50mm op een fullframe (35mm x 1,3 = 45,5mm). De EF 35mm f/1,4L USM van Canon  was de voor mij logische keuze, zeker omdat ik geen compromis qua beeldkwaliteit wilde hebben. Bovendien was dit prachtige objectief met mijn oude Canon EOS 20D (een 1,6 crop camera) een prettige 56mm. Perfect dus.

In de jaren die volgde heb ik weinig nagedacht over de manier van fotograferen. De 35L was een bijzonder prettig, relatief klein en licht objectief. De beeldkwaliteit was bijna perfect en de mogelijkheid om met de f/1,4 een erg fijne, kleine scherptediepte te krijgen was helemaal perfect. Uiteindelijk merkte ik dat het een van de favoriete objectieven was geworden om te gebruiken bij bruiloften. Zo ontstond, samen met de 85mm , op een heel natuurlijke wijze het ‘magische’ tweeluik 35mm/85mm voor bruidsreportages en werd het een van mijn meest gebruikte objectieven.

De EF 35mm f/1,4L versie II

En nu is er een tweede versie. Na al die jaren (de introductie van de eerste 35L was in 1998) was dat ook wel nodig. Hoewel de kwaliteit van die oude natuurlijk niet minder wordt, zijn de hogere resoluties van de moderne camera’s er wel verantwoordelijk voor dat we de tekortkomingen van de oorspronkelijke 35L beter zijn gaan zien. Bovendien betekende voor mij de overstap naar de full frame camera’s dat er maximaal gebruik gemaakt ging worden van de beeldhoek bij deze brandpuntsafstand. Zoals bekend zijn de randen van het beeldveld bijna altijd het zwakke punt van een objectief en die werden dus zichtbaar (bij crop camera’s maak je immers maar gebruik van het beste deel van het beeld dat het objectief produceert – iets wat ik uitleg in mijn artikel over de cropfactor). Niet dat het beeld plotseling slecht werd, maar je zag de tekortkomingen van het objectief, wat voorheen niet het geval was. Het bestaan van de prachtige Sigma ART verplichtte Canon sowieso om een nieuwe versie te ontwikkelen want Sigma heeft duidelijk laten zien dat de beeldkwaliteit beter kan. Niet voor niets is dat ART objectief overal geprezen.

De 35L II is een volledig nieuw objectief dat, zeker wat uiterlijk betreft, niet meer op de oude versie lijkt. Weather sealing, design, bouw. de finish en andere cosmetische verbeteringen behoren tot de zichtbare verschillen. Intern zijn er ook flinke wijzigingen waarvan de zogenaamde Blue Spectrum Refractive Optics” (BR Optics) de meest opvallende is. Dit organisch optisch materiaal is een soort coating of gel, als ik het goed begrepen heb, die zorgt voor een significant terugdringen van de zo gehate chromatische aberratie (CA); de blauwe rand die bij grote contrasten op de grens van licht en donker zichtbaar is. Natuurlijk is dit alles softwarematig te corrigeren, maar zoals bij zoveel correcties is het altijd beter om te voorkomen dan te genezen.

Het uiterlijk

Het moment dat je dit objectief in de handen houdt valt op hoe robuust het objectief aanvoelt. Bij Lensrentals.com hebben ze een 35L II uit elkaar gehaald en het is leuk om te zien hoe verbaasd ze zijn over de bouw van dit objectief. Ik citeer: “We take apart A LOT of lenses (we passed 20,000 in-house repairs some time ago) and this is the most impressively built prime I’ve seen.” (http://www.lensrentals.com/blog/2015/12/canon-35mm-f1-4-mk-ii-teardown).

Dit is natuurlijk erg fijn om te horen, geruststellend ook aangezien een objectief, dat misschien wel weer het meest gebruikte objectief gaat worden, ook gebouwd is om intensief te gebruiken. Wij als fotograaf zien die interne details natuurlijk niet. Wij houden het objectief in de hand, zetten het op de camera en beoordelen het op gevoel, uiterlijk, en zien natuurlijk de beeldkwaliteit, wat uiteindelijk natuurlijk het belangrijkste is.

Het materiaal van het nieuwe objectief is mat en heeft daardoor niet alleen een geheel nieuwe uitstraling, het is ook minder glad dan de oorspronkelijke versie. Die materiaalkeuze gaat door tot in de zonnekap, die daarmee minder gevoelig lijkt voor krassen. De uitstraling van de 35L II is hetzelfde als de andere versie II objectieven die Canon de laatste jaren heeft uitgebracht.

De afmeting van de zonnekap lijkt iets kleiner te zijn geworden, wat dan wel weer vreemd lijkt. De beeldhoek is natuurlijk niet anders is of hoort niet anders te zijn. Het nieuwe objectief is wel beduidend groter geworden, wat met het onvermijdelijk meergewicht komt. Dit grotere formaat geeft veel ruimte voor een brede scherpstelring. Als we de 35L II vergelijken met de EF 24-70mm f/2,8L II dan valt op dat deze twee objectieven wat formaat betreft veel van elkaar weg hebben. Sterker nog, met de zonnekappen in plaats is de 35L II en de 24-70L II even groot. Natuurlijk zal de 24-70L II een stuk groter worden wanneer er naar 70mm gezoomd wordt. Maar wat betreft de ruimte die deze objectieven in een tas zullen innemen, mag er vanuit gegaan worden dat die even groot is.

Als we de twee 35mm objectieven wat nauwkeuriger bekijken vallen een aantal andere kleine verschillen op die mijn inziens niet onderschat mogen worden. Ze leveren namelijk een verbetering in onder andere het gebruiksgemak op. Het betreft de zonnekap, de weather sealing en de AF schakelaar.

Zonnekap

Een zonnekap van Canon draait via een bajonet aansluiting op de voorkant van het objectief. Bij de oude versie objectieven klikte het weliswaar ‘vast’, maar het zat nooit echt vergrendeld. Na jaren gebruik ontstaat er echter zoveel slijtage dat zat de zonnekap niet zo stevig meer in de ‘vastgeklikte’ stand blijft zitten. Op dat moment is er een groot risico dat de zonnekap tijdens normaal gebruik draait waardoor deze in beeld komt. Ik heb menig foto gehad waarbij ik (achteraf) zag dat de zonnekap weer eens schuin had gezeten waardoor er die lelijke zwarte vlekken in de hoeken zichtbaar waren. Uiteindelijk ben ik zonder zonnekap gaan fotograferen.

De zonnekap van de 35L II heeft een fysieke vergrendeling waardoor dit probleem tot het verleden behoort. Je moet een knopje indrukken om de zonnekap te kunnen verwijderen. Hoe het vergrendelingssysteem zich na verloop van tijd houdt is afwachten, maar ik denk dat dit wel goed blijft werken.

Weather sealing

Een ander ‘nadeel’ van de oorspronkelijke 35L was het ontbreken van enige weather sealing. Niet dat ik er last van gehad heb, maar bij menig gelegenheid had de aanwezigheid van enige weather sealing bij het fotograferen wat meer rust gebracht. De mark II versie heeft de weather sealing wel. Het maakt het objectief iets robuuster en het fotograferen in de regen zal met de 35L II weinig zorgen met zich meebrengen. Niettemin blijft het altijd opletten bij gelegenheden waarbij camera en objectief nat kan worden. Maar het kan iets meer hebben. Er dient wel bij vermeld te worden dat een goede weather sealing pas behaald wordt wanneer een filter op het objectief gedraaid wordt.

AF schakelaar

De AF schakelaar van de oude 35L was een heel zwak punt in het design. Deze schakelaar was een los onderdeel dat vastgeklikt zat in de objectiefbody. Dit losse schakelaartje is door intensief gebruik uiteindelijk ook echt los is gekomen, tot twee keer toe zelfs. De eerste keer kon ik het terug klikken en leek het probleem verholpen te zijn, de tweede keer niet meer. De AF werkte nog wel, maar een losse schakelaar dat aan een kabeltje hangt vraagt om problemen bij gebruik. Ik heb uiteindelijk de beslissing genomen om de schakelaar af te plakken met tape, wat mogelijk was omdat ik de AF-ON knop gebruik in plaats van scherpstellen met de ontspanknop.

Ik heb ruim een jaar gefotografeerd met deze tape om mijn objectief, wat verder nooit een probleem opgeleverd heeft. Voor iemand die de ontspanknop wel voor AF gebruikt is dit een onbruikbare oplossing; de AF kan niet meer uitgezet worden. Repareren is kostbaar (± €150), wat ik uiteindelijk wel gedaan heb om het objectief weer verkoopbaar te maken.

Het nieuwe objectief heeft een enorme verbetering ondergaan betreffende de AF-schakelaar. Deze is nu geïntegreerd in de objectief body en geen los schakelaartje meer. Bovendien is de schakelaar volledig vlak zodat deze nergens achter kan blijven hangen op het moment dat je het objectief in- en uit de tas moet halen.

Het beeld

Het eerste wat mij opviel in het gebruik was de kleine afwijking van het beeld als je dit één op een vergelijkt met het oude objectief. De verschillen zijn los van elkaar nauwelijks merkbaar, alleen als je ze naast elkaar over over elkaar legt. Een verandering in vignetering is wel merkbaar; de nieuwe 35L heeft er minder last van.

Of dit minimale verschil in beeld (afgezien van de vignetering) belangrijk is geloof ik niet. Natuurlijk is er vrijwel altijd enige vervorming bij groothoek objectieven, maar ik denk dat wat we aan verschil zien het resultaat is van minder vervorming.  De meeste fotografen zullen toch gebruik maken van lenscorrecties wat betekent dat in de post-processing de vervorming vrijwel helemaal gecorrigeerd zal worden. Zoals gezegd, belangrijk is dit niet. Het viel op. De vignetering die hier zichtbaar is, is bij de maximale lensopening. Het is ten opzichte van de oude versie iets beter geworden. Bedenk dat bij het dichtdraaien van het diafragma de hoeveelheid vignetering ook zal verminderen.

Een van de belangrijke verbeteringen die speciaal voor astrofotografie belangrijk is, is de monochromatische aberratie. Voor wie dit niet weet; het is de vervorming in de hoeken van het objectief waardoor puntjes uitgetrokken worden tot andere vormen, van ovaaltjes tot vogel- of vlindervormen. De oude 35L had hier nogal last van, wat dus zichtbaar werd bij gebruik op fullframe. Vooral bij sterren is dit heel goed zichtbaar.

Er zijn natuurlijk allerlei manieren om dit in Photoshop te corrigeren, stuk voor stuk hele bewerkelijke manieren. Het is natuurlijk prettiger als het objectief hier geen of weinig last van heeft. De nieuwe mark II versie van de 35L presteert, wellicht mede door de speciale coating, een stuk beter dan de oude versie. Een welkome verbetering.

Ook de meer ‘traditionele’ chromatische aberratie (CA) is een stuk minder geworden. De speciale Blue Spectrum Refractive Optics” (BR Optics) zorgt in dit opzicht voor een schoner, beter beeld. Laten we nog even kijken naar twee foto’s die onder dezelfde omstandigheden, direct na elkaar zijn gemaakt. Klik op de foto’s voor een grotere versie.

        

Deze laatste twee foto’s hebben exact dezelfde bewerking in Lightroom ondergaan om het verschil duidelijk te maken. Voor astrofotografie is dit nieuwe 35mm objectief dus heel geschikt.

Het vasthouden

Het objectief is niet extreem licht. Op een camera voelt het goed in balans en het materiaal waaruit het objectief bestaat voelt aan alsof het een leven lang mee gaat. Op een kleinere body (xxxD en xxxxD series) kan het zijn dat objectief te groot of zwaar is om prettig in de hand te hebben.

De vergrendeling van de zonnekap, de weather sealing en de AF schakelaar voegen allemaal toe aan het kwaliteitsgevoel. De snelheid van de AF is uitstekend, hoewel er – net als bij de eerste versie – af en toe het idee kan zijn dat de AF niet werkt. Maar als je dan oplet blijkt dit niets meer te zijn dan een hele snelle en geruisloze AF. De slag die de AF moet maken bij normaal gebruik is zo klein waardoor het bijna niet opvalt als er scherp gesteld wordt. De AF werkt dus bijzonder snel en correct, elke keer weer.

De prijs

Misschien heeft de introductieprijs van de EF 35mm f/1,4L II USM wel de meeste kritiek gekregen. Met ruim € 2000 is dit natuurlijk ook een groot bedrag, ruwweg het dubbele van de oude originele 35L, of van de grote concurrent, de Sigma ART versie. Het heeft op veel sites en  fora de vraag doen rijzen of het objectief dan ook 2x zo goed is dan de oude, of misschien zelfs 2x zo goed als de ART versie.

Dat soort vergelijkingen is in mijn opinie zinloos. De Sigma ART en de 35L II zijn objectieven die bijna tot dezelfde generatie behoren. Het is dan ook niet reëel om te denken dat een verdubbeling in prijs een dubbel zo goede kwaliteit op zal leveren. Verschillen zullen er echter wel zijn, maar die zijn waarschijnlijk in het dagelijkse gebruik nauwelijks te merken. Er moet bedacht worden dat een origineel merk objectief altijd een stuk duurder is. In dit geval ruim twee maal zo duur dus.

Dat het objectief een significante verbetering is ten opzichte van de 17 jaar oudere voorganger mag vanzelfsprekend genoemd worden. In die jaren is er bijzonder veel ontwikkeling geweest en die zien we natuurlijk terug in de 35L II. Bovendien, de BR-optics is daarin de primeur. Of die totale verbetering gekwantificeerd kan worden in een bewering als ‘2x zo goed’ weet ik niet. Wat wel duidelijk mag zijn is, dat er een flinke verbetering is ten opzichte van de oorspronkelijke versie.

Alles bij elkaar opgeteld ben ik er van overtuigd dat je de prijs moet afzetten tegen de doelgroep: fotografen die het objectief professioneel inzetten en waarbij het tot het meest gebruikte objectief zal behoren. Als een objectief zo intensief gebruikt wordt is het zijn geld waard. Bedenk maar dat een natuurfotograaf, die dieren in het wild fotografeert, maar liefst tussen de € 5000 en €10.000 investeert in het objectief dat het meest gebruikt zal worden. In dat opzicht is er geen verschil. Wordt het objectief maar sporadisch gebruikt, dan is het de investering niet waard en kan er beter naar een alternatief gekeken worden. Maar hoe dan ook, het blijft een enorme hoeveelheid geld.

Tot slot

Voor dit artikel heb ik het objectief vergeleken met zijn voorganger en dit kort beschreven. Het is geen test die tot in de details de (beeld)kwaliteit onder de loep heeft genomen.  Dat laat ik over aan de sites die daarin gespecialiseerd zijn; enkele links geef ik onder het artikel. Mijn persoonlijke mening over dit (dure) objectief is, dat het een prachtig objectief is waarin alle tekortkomingen van de originele versie aangepakt zijn en de beeldkwaliteit merkbaar beter is geworden. Natuurlijk is de doelgroep van dit objectief de professionele fotograaf. De hobbyist kan uitwijken naar alternatieven zoals de Sigma ART versie of de EF 35mm f/2 versie van Canon. De fotograaf zal echter bij zichzelf de rade moeten gaan of de extra investering voor de EF 35mm f/1,4L II USM het waard is.

Links

Ik heb een aantal links verzameld waarin tot in detail de lens op kwaliteit wordt bekeken, of vergeleken met de alternatieven. Het als aanvulling op mijn mini-review. Gebruik ze om een beeld van dit objectief te krijgen en een eigen oordeel te vellen.

• http://www.dpreview.com/articles/8808135799/1-4-and-more-canon-ef-35mm-f1-4l-ii-comparison
• http://www.the-digital-picture.com/Reviews/Canon-EF-35mm-f-1.4-L-II-USM-Lens.aspx
• http://petapixel.com/2015/09/22/shootout-the-canon-35mm-f1-4l-ii-versus-the-sigma-35mm-f1-4-art/
• http://www.dxomark.com/Reviews/Canon-EF-35mm-f-1.4L-II-USM-review-New-benchmark-for-open-aperture-performance
• http://www.lensrentals.com/blog/2015/09/35mm-f1-4-shootout-canon-35mm-f1-4l-ii-vs-sigma-35mm-art-vs-canon-35mm-f1-4l-i
• http://www.photographyblog.com/reviews/canon_ef_35mm_f1_4_l_ii_usm_review/

Impressiebeelden

Van de foto’s die ik sinds de aanschaf heb gemaakt, zijn hier een aantal foto’s verzameld. Het geeft misschien niet zo’n goed idee van de kwaliteit omdat het hier om verkleinde foto’s betreft, maar het geeft wel het enorme inzetgebied weer die dit brandpunt heeft, en waarom de 35mm brandpunt, in combinatie met de geringe scherptediepte bij f/1,4, zo geliefd is bij veel fotografen.