Een aantal jaren geleden ben ik op zoek gegaan naar een klein, stevig statief dat mijn zware apparatuur zonder problemen moet kunnen dragen. Ik stelde een aantal voorwaarden aan dit statief. Het moet klein en licht genoeg zijn om makkelijk mee te nemen als er geen mogelijkheid of zin is om een groot statief bij te dragen. De kosten mogen niet te hoog worden, en het statief moet zeker 5 kilo kunnen dragen. Het is geen vervanging van mijn grote statief, maar een toevoeging.

In deze test komen drie statieven aan bod: de Joby Gorillapod SLR-Zoom, de Berlebach mini en de Novoflex mini.

De Joby Gorillapod

De Joby Gorillapod is een interessante optie. Het is een compact statief met drie poten die opgebouwd zijn uit een groot aantal bolkoppelingen. Hierdoor is het een extreem flexibel statief dat de gebruiker in staat stelt om het op de meest vreemde en ongewone posities te plaatsen, en zelfs aan leuningen, ballustrades of takken te klemmen. Er zijn verschillende uitvoeringen in diverse afmetingen. Voor mijn gebruik zou de Gorillapod SLR-ZOOM of de Gorillapod Focus de geschikte uitvoering zijn, met een draagkracht van respectievelijk 3 kg en 5 kg. De prijsklasse varieert tussen de € 50 en € 150, wat binnen het budget past. Deze bedragen zijn echter toch hoog genoeg om er niet zomaar een blindelings te kopen, mede omdat de gebruikerservaringen op internet wisselend zijn. Gelukkig bleek een kennis de Gorillapod SLR-ZOOM in het bezit te hebben. Ik mocht dit statief een aantal dagen lenen om uit te vinden of het aan mijn eisen voldeed. Mijn dank daarvoor, Willem.

Gorillapod SLR-ZOOM

Dit zwartwit statief lijkt volledig aan mijn wensen te voldoen; het is klein, licht en bovendien erg flexibel in het gebruik. En dit laatste is mogelijkerwijs ook het nadeel: de 9 segmenten waaruit elke poot bestaat zijn misschien niet opgewassen tegen de kilo’s die het moet kunnen dragen. Want, en daar ben ik eerlijk in, het maximum belastbaar gewicht is minder dan wat ik aan eis heb.

De bouw van het statief is goed. De segmenten grijpen goed in elkaar en er is geen speling. Verdraaien van de segmenten vereist enige kracht, wat begrijpelijk is. Het geeft een geruststellend gevoel, wetende dat een opgestelde Gorillapod niet zomaar zal verzakken.
Elk segment heeft een rubberen ring. Deze geeft voldoende grip om verschuiven tegen te gaan. De halfronde bol aan het einde van de poten is van hetzelfde materiaal.

 De Gorillapod SLR-Zoom weegt slechts 119 gram. Dat is erg weinig waardoor er bijna geen drempel is om dit statief mee te nemen. Het lage gewicht kan echter ook als nadeel gezien worden wanneer er een zware camera op geplaatst wordt; de combinatie wordt dan direct topzwaar.

De aansluiting van de gorillapod bestaat uit een normale 1/4 inch schroef waarop de camera vastgeschroefd kan worden. Er wordt een extra schroefje bij geleverd om hiervan een 3/8 inch aansluiting te maken (voor balhoofden). Er bestaat de mogelijkheid om met een munt de schroef aan te draaien, maar dit is tot op heden nog niet nodig geweest. Een balhoofd is een mooie toevoeging aan dit kleine statief. Hoewel de buigzaamheid van het statief het richten van een camera mogelijk maakt, geeft een balhoofd nèt dat beetje extra. Dit balhoofd mag niet te groot zijn, en zeker niet te zwaar want dat gaat ten koste van de draagkracht van de Gorillapod.

In gebruik

De Gorillapod is een klein maar bijzonder flexibel. Die flexibiliteit geeft de mogelijkheid om de camera in (bijna) elke gewenste richting te buigen. Helaas is er zonder balhoofd vrijwel geen mogelijkheid om de camera verticaal te gebruiken. Tenzij het statief ergens aangeklemd wordt, en dan ook alleen in gunstige gevallen. In de volgende serie foto’s is duidelijk te zien wat daarmee bedoeld wordt.

Omdat het een klein statief is betekent dit dat het dicht op de grond of op tafel gebruikt moet worden. De Gorillapod gaat echter veel verder doordat het de mogelijkheid bied om aan objecten vast te klemmen. In een van de bovenstaande foto’s is te zien hoe de camera aan de leuning van een stoel is bevestigd door alleen maar de poten eromheen te wikkelen. In dit geval is het een Canon EOS 20D met EF 35mm f/1,4L USM die gedragen wordt. En dat werkt perfect. Het bevestigen van het statief op deze manier is wel eng: het kost veel vertrouwen in het statief, zeker bij wat zwaardere camera’s. Toch levert het vastklemmen meer stabiliteit op dan eenvoudig op de grond zetten.

Een klein balhoofd is een enorme meerwaarde voor de Gorillapod. Het levert de mogelijkheid op om de camera onafhankelijk van de positie van het statief te richten. In de onderstaande foto’s heb ik een Really Right Stuff BH-25 balhoofd gemonteerd. Dit kleine balhoofd past perfect op dit statief en is met de 4 kg draagkracht geen beperkende factor.

De stabiliteit is niet om over naar huis te schrijven, zeker als het gewicht richting het maximum toelaatbare gaat (3 kg). Dat mag natuurlijk ook niet verwacht worden van een dergelijke constructie. Bovendien zal een grote zware camera/objectief combinatie alles erg trillingsgevoelig maken. Dit kan zo ernstig worden dat een draadontspanner (of zelftimer) in combinatie met mirrorlockup noodzakelijk zal worden. In de bovenstaande foto’s is een Canon EOS 7D met de EFs 15-85mm en het BH-25 balhoofd op het statief geplaatst. Ondanks dat het gewicht met 1750 gram ruim onder het toelaatbare gewicht blijft, danst de camera op het statief bij elke aanraking. Het duurt bijna 5 seconden voor die trilling verdwenen is. Dit is iets om terdege rekening mee te houden. Wanneer de combinatie aan een boom geklemd zit is er veel minder last van trilling.

De Gorillapod is dank zij de flexibiliteit van de poten eenvoudig mee te nemen. Door het statief zo compact mogelijk ineen te draaien wordt het redelijk een compacte massa die gemakkelijk in een tas past. Het is mogelijk om de SLR-Zoom in het bovenste vak van een LowePro Slingshot 200AW op te bergen.

Draagkracht

Volgens de opgave van de fabrikant is het maximale draagvermogen van de Gorillapod SLR-ZOOM 3 kilo (de Focus uitvoering 5 kilo). Dit is voldoende voor de normale spiegelreflexcamera’s, hoewel de stabiliteit niet om over naar huis te schrijven is. De meer professionele camera’s komen qua gewicht al snel tegen deze limiet, zeker als er een zwaar objectief zoals de EF 24-70mm f/2,8L USM op gemonteerd wordt. Ik noem juist dit objectief omdat het in de groothoekstand aanzienlijk langer wordt. Hierdoor verplaatst het zwaartepunt van de camera-lens opstelling naar voren. Dit kan funest zijn met de vele scharnierpunten van dit statief.
Tijd om de proef op de som te nemen.

Ik heb de volgende combinatie genomen: Canon EOS 1Dmk3 met RRS L-bracket en een EF 24-70mm f/2,8L USM objectief op 24mm ingesteld. De totale combinatie heeft een gewicht van 2508 gram wat nog binnen het maximaal toelaatbare gewicht is. De ondergrond is karton. Een balhoofd heb ik niet gebruikt.
Zoals in de onderstaande afbeeldingen te zien is kan de Gorillapod SLR-ZOOM deze combinatie dragen. Zelfs met het zwaartepunt naar voren verplaatst door het uitzoomen van het objectief, blijft de combinatie overeind. Het is daarbij wel van belang dat de poten in de juiste positie geplaatst worden; wanneer het statief 180° gedraaid wordt, met twee poten schuin naar voren en een naar achteren, zal het naar voren kantelen.

Vervolgens heb ik het gewicht verhoogd door de combinatie uit te breiden met een RRS nodal slide, RRS flitsbracket, een Speedlite 580EX en de Off-Camera Shoe Cord 2. Het totale gewicht is hiermee 3415 gram geworden, wat bijna een halve kilo boven het maximaal toelaatbare gewicht is. Dit vereist een nauwgezette positie van de drie poten om ervoor te zorgen dat ze niet doorzakken. De combinatie is zo kritisch dat dit simpelweg niet aan te raden is. Een enkele aanraking laat alles zo erg trillen dat het een kwestie van tijd is dat het statief inzakt of alles omvalt.

De camera met dit objectief en flitser lijkt misschien overdreven. Toch kan een dergelijke combinatie in de praktijk gebruikt worden en als er even een statief nodig is, moet je erop kunnen vertrouwen dat dit gewicht makkelijk te houden is. Het wordt niet werkbaar als de hele combinatie uit elkaar gehaald moet worden om even op een klein statief te werken.

Een andere inzet van een klein statief is het gebruik van een telelens, laag bij de grond. Om dit te illustreren heb ik mijn EF 70-200mm f/2,8L IS USM aangesloten en middels de statiefgondel op de Gorillapod gezet. Natuurlijk heb ik de limieten opgezocht door wederom de RRS flashbracket aan te sluiten, samen met de 580EX flitser. Daarmee heb ik het gewicht op 4110 gram gebracht, ruim een kilo boven het maximaal toelaatbare gewicht. En wat blijkt? De Gorillapod kan het gewicht dragen als de poten zo gepositioneerd worden, dat ze een extra steunpunt vormen.

Het mag duidelijk zijn dat dit geen werkbare situatie is. De Gorillapod is absoluut niet geschikt voor dit soort gebruik. Iemand die op zoek is naar een statief voor gebruik met tele objectieven zal niets aan een Gorillapod hebben. Zelfs met de zwaardere uitvoering, de Gorillapod Focus, zal het niet te gebruiken zijn, juist vanwege de flexibiliteit van dit statief.

Vastklemmen

Het bijzondere van dit statief blijft natuurlijk de mogelijkheid tot het vastklemmen om en aan objecten. Daarmee is in meer stevigheid te verkrijgen dan een opstelling op een horizontale ondergrond, mits het gewicht niet te hoog wordt. Gebruik van een flink tele objectief zal ik dan ook niet snel gebruiken, maar een camera met een ‘normaal’ objectief wel. Als voorbeeld heb ik eerder al de EOS 20D met EF 35mm f/1,4L laten zien, geklemd aan een stoelleuning. De Gorillapod SLR-Zoom is op deze manier ook goed te gebruiken met de zwaardere EOS 1Dmk3. Wanneer de EF24-70mm f/2,8L in de uiterste stand gezet wordt is de stabiliteit vele malen beter dan bij gebruik op een vlakke ondergrond. Het enige nadeel is de moeite die het kan kosten om de camera goed te richten. Een balhoofd is toch zeker aan te raden.

De Gorillapod is niet alleen voor een camera te gebruiken. Wanneer een flitser los van de camera gebruikt gaat worden kan de flexibiliteit van dit statief veel meerwaarde krijgen. Het geeft de mogelijkheid om de flitser op de meest onmogelijke plekken te plaatsen waarbij een draaibare flitskop het gemis van een balhoofd opheft. Deze toepassing voorkomt het meenemen van (grote) lampstatieven voor verlichting. Indien een Gorillapod uitsluitend met dat doel aangeschaft gaat worden, kan misschien beter voor een van de kleinere, lichtere uitvoeringen gekozen worden (de Gorillapod SLR). Natuurlijk hangt dit af van het gewicht van de flitser.

Conclusie

De Joby Gorillapod is een bijzonder flexibel en multi-inzetbaar statief. Behalve het gebruik op een meer traditionele manier, als ‘driepoot’, is de mogelijkheid tot het vastklemmen aan diverse objecten dat de Gorillapod zijn meerwaarde geeft. Dat vastklemmen werkt ook verrassend goed, maar het wordt ook snel duidelijk dat het oorspronkelijk bedoeld is voor de lichtere compactcamera’s. De fabrikant heeft de serie Gorillapods dan wel uitgebreid naar modellen die de zwaardere spiegelreflex camera’s kunnen dragen, maar het vereist een moedig hart om een zware professionele camera van duizenden euro’s aan een dergelijke constructie te vertrouwen. Daar is het statief niet voor bedoeld.

Voor compact camera’s moet het eenvoudig zijn om de camera in een bepaalde positie vast te klemmen. Dat wordt anders bij zwaardere apparatuur. Een balhoofd is dan bijna vereist. Maar dit balhoofd snoept weer bruikbaar gewicht van de Gorillapod waardoor de drie kilo maximaal gewicht snel bereikt wordt. De beste toepassing die ik heb kunnen vinden is het gebruik als ‘alternatief’  flitsstatief. Met een gerust hart kan een professionele reportageflitser overal aan geklemd worden. Voor een camera die zwaarder is dan anderhalve kilo vind ik de Gorillapod SLR-Zoom niet geschikt.

Voordelen

• Klein en licht
• Eenvoudig mee te nemen (opvouwbaar)
• Heel flexibel
• Kan aan objecten bevestigd worden
• bijzonder functioneel als flitsstatief

Nadelen

• Alleen geschikt voor lichte camera’s (zonder grip)
• Lage maximale belasting
• Bijzonder trillingsgevoelig
• Opstellen camera moeilijk zonder balhoofd
• Beperkt inzetgebied
• Niet bruikbaar voor panorama
• Niet bruikbaar voor lange sluitertijden
• Niet geschikt voor ondersteuning lange tele objectieven

Uiteindelijk heb ik de Gorillapod SLR-Zoom toch gekocht. Dit heb ik niet gedaan om er mijn camera op te monteren, maar om het te gebruiken als een flits-statief. Het geeft de mogelijkheid om de flitser op de meest onmogelijke plekken te zetten of hangen. Het statief heeft zelfs als standaard voor een reflectiescherm gediend, en dat allemaal dankzij die beweegbare poten. Mijn camera zal ik er echter niet snel aan toevertrouwen.