Een aantal jaren geleden ben ik op zoek gegaan naar een klein, stevig statief dat mijn zware apparatuur zonder problemen moet kunnen dragen. Ik stelde een aantal voorwaarden aan dit statief. Het moet klein en licht genoeg zijn om makkelijk mee te nemen als er geen mogelijkheid of zin is om een groot statief bij te dragen. De kosten mogen niet te hoog worden, en het statief moet zeker 5 kilo kunnen dragen. Het is geen vervanging van mijn grote statief, maar een toevoeging.

In deze test komen drie statieven aan bod: de Joby Gorillapod SLR-Zoom, de Berlebach mini en de Novoflex mini.

De Novoflex minipod

Onlangs werd mijn aandacht getrokken door een heel bijzonder statief van het merk Novoflex: de minipod. Dit merk, dat ik nog van vroeger ken als producent van de roemruchte 560mm f/6,8 teleobjectieven met snelscherpinstelling, maakt een keur aan prachtige hulpmiddelen voor de fotograaf. En met prachtig bedoel ik dat ook: elk Novoflex product heeft een eigen unieke uitstraling. De minipod is geen uitzondering daarop. En wat het ministatief bovendien erg aantrekkelijk maakt is het maximaal toelaatbare gewicht: 10 kg. Gelukkig heeft de fabrikant een exemplaar beschikbaar gesteld om eens uitgebreid te testen.

De Novoflex minipod is een erg klein flexibel statief dat nog geen halve kilo weegt, met een grote basisplaat waar drie uiterst dunne pootjes aan bevestigd zijn. Deze pootjes kunnen werkelijk alle kanten in gedraaid worden. Een kleine vleugelmoer wordt gebruikt om de pootjes in de gewenste positie vast te zetten. En dat is dan ook elke positie die je maar kunt verzinnen.

De flexibiliteit van de pootjes levert het voordeel op dat je het statief makkelijk om kleine obstakels op de grond heen kan positioneren. Natuurlijk moet ervoor gewaakt worden dat de pootjes wel zo gespreid moeten staan dat het niet om valt. Hoog is het statief niet. Met 19 centimeter als maximale hoogte is het echt een laag statief. Novoflex levert echter een verlengstuk voor de pootjes waardoor een maximale hoogte bereikt wordt van 31 centimeter. Wat het voor het draaggewicht betekent durf ik niet te zeggen.

De bouw van het statief is goed, de materialen zijn van hoge kwaliteit. De ronde rubberen voetjes zorgen voor een acceptabele weerstand op een glad oppervlak. De 1/4″ moer is voorzien van een bijzonder groot getand wiel zodat het vastdraaien van de camera erg makkelijk gaat. De kleine moertjes voor de pootjes is een ander verhaal; deze zijn klein en voelen fragiel aan. Ze kunnen niet muurvast aangedraaid worden waardoor de pootjes met een klein beetje kracht ook verzet kunnen worden als ze ‘vastgedraaid’ zijn.

De busjes waar de bolkoppeling van de pootjes in zitten kunnen 360° rond draaien als ze ontgrendeld zijn en de vleugelmoertjes draaien mee. Er zijn drie verschillende uitsparingen in deze busjes waar het pootje in valt, elk met een andere diepte. Het statief kan zodoende op drie verschillende hoogtes ingesteld worden, of elk pootjes in een aparte hoek. In de laagste stand van het statief liggen de pootjes vrijwel horizontaal met het vleugelmoertjes onder de statiefplaat. Hierdoor is het vleugelmoertje in de laagste positie heel slecht bereikbaar. Vooral mensen met grote handen zullen moeite hebben met het vastdraaien van de moer. Met handschoenen aan is het vrijwel onmogelijk. Het is ook geen oplossing om eerst het pootje in de laagste stand te zetten en dan naar de gewenste positie te draaien want het vleugelmoertje dient zowel voor de rotatie als de hoogte vast te zetten.

In gebruik

De basisplaat van de minipod is geschikt voor alle soorten balhoofden, waaronder de professionele full-size modellen. Het vastdraaien van het balhoofd is eenvoudig met het grote getande wiel. Op deze manier is de minipod perfect te gebruiken met (super)tele objectieven. Het draaggewicht zal met 10 kilo weinig beperkingen met zich meebrengen. De zwaarste combinatie die ik ter beschikking heb is geïllustreerd in de onderstaande foto. In totaal levert dit een gewicht op van iets meer dan 5 kilo (inclusief balhoofd). De minipod heeft hier geen enkele moeite mee. Maar ook objectieven die alleen al 5 kilo wegen zullen makkelijk gebruikt kunnen worden.

Wat betreft stabiliteit is er geen probleem. Doordat elk pootje afzonderlijk gepositioneerd kan worden zal het statief in vrijwel elke situatie optimaal geplaatste kunnen worden. Deze mogelijkheid is natuurlijk ideaal voor het doel waarvoor het in eerste instantie gebruikt zal worden: macrofotografie. Met dit gebruik in gedachte heb ik het statief in de praktijk ingezet. Daarbij viel één ding direct op; het positioneren van de pootjes is niet iets wat snel gedaan kan worden. Het kost even tijd en moeite om elk pootje afzonderlijk in de juiste uitsparing van het busje te krijgen en bovendien onder de juist hoek te plaatsen. Met de camera op het statief kost dit wat behendigheid (of gewenning). Als balhoofd heb ik niet het full-size model genomen, maar het kleinere RRS BH-25 balhoofd.

Een klein licht statief heeft als nadeel dat het makkelijk kantelt als er een zware camera op rust. Zeker als ik gebruik maak van een L-bracket om de camera ‘naast’  het statief te hangen kan dit een probleem opleveren. De beweeglijkheid van de pootjes werken hier in het voordeel. Doordat ze niet vast op 120° staan zijn ze tot ‘onder’  de camera te draaien waardoor de ondersteuning optimaal is. Wanneer een of meerdere pootjes volledig horizontaal worden gezet geeft het vastdraaien van de vleugelmoer een probleem. Het statief moet met camera opgetild worden om het pootje vast te zetten. Hierdoor moet vervolgens de compositie weer opnieuw bepaald worden.

Bij het optillen van het statief kan het voorkomen dat de pootjes die nog niet (goed) vastzitten volledig uit hun positie vallen. Het plaatsen van het statief is dus een aandachtig werk. Om te voorkomen dat het statief continu verzet moet worden is een macrorail een fijn hulpmiddel. Het statief kan over het algemeen stabiel genoeg geplaatst worden zodat het niet omvalt bij het verplaatsen van de camera op de rail. Ik heb een nodal slide als macrorail gebruikt om dit te illustreren. Het blijft toch opletten dat het lage gewicht van het statief hier niet roet in het eten gooit dus zorg dat de pootjes goed geplaatst worden.

Anders dan de Berlebach is het niet aan te raden om het statief in (laag) water te gebruiken. Hoewel niet getest kan ik me voorstellen dat water een negatief effect op de roterende busjes heeft waar bolkoppelingen van de statiefpoten in zitten. De poten horizontaal plaatsen geeft sowieso het risico dat deze busjes op de grond terecht komen waar vocht, zand en vuil snel tussen de bolkoppeling kan geraken.

Vervoer

Het meenemen van de Novoflex minipod is niet echt een groot probleem. Zeker niet als de poten van het statief eraf geschroefd worden. De losse elementen kunnen eenvoudig in een tas gestopt worden, of zelfs in de jaszak. Het statief is hiervoor klein en licht genoeg. Het losschroeven en vastschroeven van de pootjes is geen probleem maar alleen handvast is mogelijk. Meer kracht zetten betekent dat de busjes meedraaien aangezien deze niet muurvast gezet kunnen worden. Het oogje in de pootjes waarmee een kleine schroevendraaier als hefboom gebruikt kan worden is makkelijk, maar niet direct noodzakelijk.

Het statief kan zowel in zijn geheel als in losse onderdelen makkelijk in het voorvak van mijn kleine Crumpler Muffin Top 7500 fototas of in een van de vakjes van de grotere Thinktank Streetwalker Pro rugzak. Wanneer een balhoofd is gemonteerd wordt het echter een ander verhaal, maar dat is logisch. Een klein balhoofd zal echter nog steeds weinig ruimte in beslag nemen. De Novoflex minipod is dus een statief dat altijd heel eenvoudig bijgestoken kan worden. Wordt het balhoofd ook nog los bijgesloten, dan is het meenemen al helemaal geen probleem. Van alle ministatieven is deze minipod het makkelijkste bij te steken.

Overig inzetgebied

Afgezien van het gebruik met tele objectieven of macrofotografie is er geen ander direct inzet gebied te verzinnen. Gebruik als statief voor de flitser is natuurlijk mogelijk, maar net als de Berlebach mini is het er niet echt voor geschikt. Voor dat doeleind is de Gorillapod onverslaanbaar.

Conclusie

Een statief dat ik met gemengde gevoelens heb gebruikt. Van de ene kant is het een klein, licht maar vooral mooi vormgegeven statief. Er is aandacht voor detail en de afwerking is perfect. Van de andere kant is het design en ontwerp van het statief ook het zwakke punt. Door het ontwerp is het een bijzonder flexibel statief geworden waarbij de positie van de poten volledig naar eigen inzicht en zo optimaal mogelijk kan worden neergezet. Maar daardoor is het tevens moeilijk goed te positioneren; het is te flexibel. Zeker omdat zowel de hoek als hoogte van elke poot door middel van één vleugelmoer moet worden ingesteld is het af en toe moeilijk om de poten snel in de gewenste positie te zetten. Bovendien is de fixatie van de poten niet zo goed waardoor ze altijd nog gedraaid kunnen worden. Tegelijkertijd is dat een geluk, want dat maakt een laatste correctie wat makkelijker.

Misschien is er nog één groter nadeel aan dit statief; in de laagste positie zit de vleugelmoer onder de basisplaat waardoor deze nauwelijks goed te bedienen is. Vooral mensen met grote handen zullen dit vervloeken, maar ook de mensen met kleinere handen zullen dit lastig vinden.

Omdat een statief als dit laag aan de grond gebruikt wordt zal de onderkant van het statief vaker tegen of op de (natte) grond rusten. De constructie die Novoflex heeft gekozen zal snel vuil worden en ik heb het gevoel dat dit nadelig kan worden voor een soepele werking van busjes waar de pootjes in ronddraaien. Ik heb dit echter niet in de praktijk geprobeerd. Het is echter bijzonder makkelijk om de busjes uit elkaar te halen en te reinigen zodat slijtage door vuil geen enkele kans krijgt.

Is het alleen maar kommer en kwel? Nee, zeker niet. Allesbehalve zelfs; het is een statief dat heel makkelijk meegenomen kan worden. Het weegt heel weinig, kan een bijzonder groot gewicht dragen en past zonder problemen in de fototas. Met dit statief is er geen reden meer om er geen bij te hebben. Voor normaal gebruik is het simpelweg heel geschikt. Het ziet er bovendien prachtig uit. Ben je eenmaal gewend aan de manier hoe de poten in positie gezet moeten worden is er geen reden om dit prachtige statief niet in overweging te nemen.

Voordelen

• Heel erg licht
• Flexibel op te stellen
• Pootjes kunnen alle richtingen in gezet worden
• Grote bodemplaat, geschikt voor alle soorten balhoofden
• Groot schroefwiel om camera of balhoofd heel makkelijk vast te zetten
• Maximale belasting heel hoog (10 kg)
• Prachtig vormgegeven met goede afwerking
• Eenvoudig uit elkaar te halen om te reinigen

Nadelen

• Vleugelmoertjes voor vergrendeling kunnen onder statiefplaat komen
• Vleugelmoertjes zijn klein en voelen kwetsbaar aan
• Vergrendeling pootjes is niet muurvast
• Verlenging pootjes wordt niet meegeleverd maar moet apart gekocht worden
• Opstellen is een aandachtig werk
• Gevoelig voor vuil/water/modder (waarschijnlijk)

Het statief zal nooit mijn Berlebach gaan vervangen als werkpaard in het veld. Het zal ook nooit een Gorillapod gaan vervangen als flitsstatief. Maar het werkt perfect voor alle andere situaties waarbij het makkelijk is om een statief bij te dragen. Ik denk dat het bijvoorbeeld ook goed gebruikt kan worden in een schuilhut, zelfs met een Wimberley  Head en super tele objectief. Wat gewicht betreft zal de Novoflex het goed aankunnen. Helaas heb ik het statief weer terug naar de leverancier moeten sturen.

Met dank aan Novoflex voor het ter beschikking stellen van het statief.

Website leverancier: http://www.novoflex.com