Verschil tussen mirrorless en spiegelreflex

Een nieuwe stap in de evolutie van de camera heeft ons de systeemcamera gebracht. Of beter gezegd, de mirrorless camera. Deze staat bol van de nieuwste technieken, en maakt dingen mogelijk die voorheen niet mogelijk waren. Maar is een mirrorless camera beter dan de voorganger, de spiegelreflex? Dit artikel gaat over het verschil tussen mirrorless en spiegelreflex.

Geschatte leestijd: 17 minuten

Wanneer je het internet erop naslaat, dan is de spiegelreflex achterhaald en op sterven na dood. Misschien is dat ook zo, maar dat is niet om de reden die vaak aangehaald wordt. Velen beweren dat een mirrorless camera gewoon beter is, waardoor de spiegelreflex niets meer waard is. Het gaat zelfs zover dat ze zeggen dat een mirrorless camera betere foto’s maakt.

Ook een spiegelreflex is een systeemcamera

Allereerst wil ik benadrukken dat in het Nederlands de term systeemcamera helemaal verkeerd gebruikt wordt. Met een systeemcamera wordt een mirrorless camera bedoeld, een spiegelloze camera. Een camera zonder spiegel. De spiegelreflex heeft wel een spiegel, maar het is ook een systeemcamera.

Een systeemcamera is in feite een camera die objectieven kan wisselen. Het maakt dus uit van een groter systeem waarmee je allerlei mogelijkheden hebt. Een spiegelreflex kan objectieven wisselen en een mirrorless camera ook. Het grote verschil tussen die twee is in feite de aanwezigheid of afwezigheid van een spiegel.

Kortom, een systeemcamera kan zowel spiegelreflex zijn als mirrorless. Het is dus beter om de term mirrorless of spiegelloze camera te gebruiken.

Het verschil tussen mirrorless en spiegelreflex

Ik heb het in feite al genoemd in het voorafgaande hoofdstuk. Het grootste verschil tussen de mirrorless en de spiegelreflex is het wel of niet aanwezig zijn van een spiegel en pentaprisma. Dit houdt in dat de mirrorless camera niet langer een optische zoeker heeft, maar een LCD of OLED scherm.

Omdat er niet langer een spiegel aanwezig is, wordt het mogelijk om de afstand tussen objectief en sensor korter te maken. Dit heeft echter wel de consequentie dat er een geheel nieuw objectiefontwerp nodig is om een scherp beeld op de sensor te krijgen. Vandaar dat er voor Canon een RF mount is gekomen, en voor Nikon de Z-mount. Gelukkig kan via een adapter ring toch de oude generatie objectieven gebruikt worden.

Daaruit volgt nog een ander verschil tussen mirrorless en spiegelreflex. Vanwege het ontbreken van de spiegel en pentaprisma kan de ruimte voor de sensor kleiner worden. Dit veroorzaakt de besparing in formaat en gewicht. Toch is niet elke mirrorless camera kleiner en lichter. Sommige fabrikanten houden het formaat toch gelijk aan een DSLR, puur vanwege de ergonomie.

Autofocus in een mirrorless camera

De manier hoe de autofocus werkt is ook een verschil tussen mirrorless en spiegelreflex. Bij een spiegelreflex is er een aparte AF-chip aanwezig, ergens onder de spiegel. Die zorgt voor de scherpstelling in een deel van het beeld, dat meestal beperkt is tot het midden.

Aangezien de mirrorless camera geen spiegel heeft, en direct gebruik maakt van de sensor, moet die sensor gebruikt worden om scherp te stellen. Dat was in het verleden traag, maar moderne technieken hebben dit vrijwel net zo snel gemaakt als die aparte AF-chip van de spiegelreflex. Bovendien is het mogelijk om de hele sensor te gebruiken om scherp te stellen.

Er is nog een bijkomend voordeel van het scherpstellen op de sensor. Met beeldherkenning wordt het mogelijk om objecten te identificeren. Zo wordt het mogelijk om gezichten te herkennen, en zelfs ogen. Sony was een van de eersten die oog-AF in een camera introduceerde (zover ik weet). Met continu-AF is het zelfs mogelijk om het onderwerp over de hele sensor te volgen.

Maakt de mirrorless camera betere foto’s?

Zit er verschil tussen de foto’s die met een mirrorless camera zijn gemaakt, en de foto’s die met een spiegelreflex zijn gemaakt? Het antwoord daarop is ronduit nee. Om dat te laten zien moet je de onderstaande galerij maar eens bekijken. Zie jij welke foto met een mirrorless camera is gemaakt, en welke met een spiegelreflex?

Uiteraard zijn dit verkleinde foto’s, geschikt voor internet gebruik. Maar zelfs de grotere foto’s in volle resolutie vertonen geen verschillen. Mocht je verschillen zien, dan komt dat door resolutie, dynamisch bereik, of zelfs de bewerking die ik uitgevoerd heb.

Wanneer de mirrorless voordelen heeft

Een mirrorless camera heeft voordelen wanneer je gebruik gaat maken van de autofocus mogelijkheden die deze techniek biedt. Oog-AF is fantastisch als je vaak mensen fotografeert. Dat kan een huwelijk zijn, of gewoon portretten. Een mirrorless camera stelt dan altijd scherp op het oog, precies wat je nodig hebt voor dit soort fotografie.

Ook wanneer snelheid nodig is wordt het voordeel van de AF functie waardevol. De techniek maakt het fotograferen efficiënter. Omdat oog-AF bij veel camera’s ook voor dieren werkt, zal dit ook een voordeel bieden. Denk aan de fotograaf die vogels fotografeert, of huisdieren, of zelfs insecten. Hou er wel rekening mee dat niet iedere camera elk type oog kan herkennen.

Een sportfotograaf kan een groot voordeel halen uit de autofocus mogelijkheden van mirrorless camera’s. Het volgen van een persoon in beeld werkt bijzonder goed, zelfs met het AF punt op het oog. Het mooiste is, dat dit door het hele beeld kan, en niet alleen in het midden.

Uiteraard is hier ook een verschil tussen de verschillende mirrorless camera’s. Een Nikon Z6 II is bijvoorbeeld veel minder geschikt voor dit soort fotografie dan bijvoorbeeld de Nikon Z 9 of de Canon EOS R3.

Wanneer de spiegelreflex voordelen heeft

Maak je geen of nauwelijks gebruik van die autofocus mogelijkheden die een mirrorless camera biedt? Dan heeft de mirrorless camera vrijwel extra geen meerwaarde voor je. De scherpstelsystemen van een spiegelreflex werken ook goed. Zou dat niet zo zijn, dan hadden we al die jaren voor de mirrorless camera nooit goede foto’s kunnen maken, vind je niet?

Voor een productfotograaf en landschapsfotograaf vormen AF tracking over het hele beeld of oog-AF nauwelijks meerwaarde. Misschien gebruik je zelfs handmatige scherpstelling. Sommige macrofotografen zullen daar ook onder vallen. Een mirrorless camera heeft dan geen noemenswaardig voordeel boven de spiegelreflex.

Voor- en nadelen op een rij

Ik denk dat het goed is om enkele voor- en nadelen op een rij te zetten. Hiermee worden de verschillen tussen de mirrorless en spiegelreflex ook in perspectief geplaatst. Je moet zelf nagaan welke voor- en nadelen voor jou van toepassing zijn. Bovendien kun je bepalen hoe belangrijk een nadeel voor jou persoonlijk is.

Voordelen mirrorless

• Oog-AF
• Scherpstelpunten over het hele sensorvlak
• Elektronische zoeker laat direct de belichting zien
• Histogram is real time in beeld bij de elektronische zoeker
• Ontbreken van een spiegel maakt de camera stil
• Algemeen compacter van vorm en minder gewicht

Voordelen spiegelreflex

• Optische zoeker werkt altijd, ook als de camera uit staat
• Accu gaat over het algemeen langer mee
• Behalve optische zoeker is er liveview, wat de camera ook mirrorless maakt
• Veel objectieven worden nu tweedehands aangeboden

Nadelen mirrorless

• Camera moet aan staan om door de zoeker te kunnen kijken
• Elektronische zoeker kan bij studio fotografie nadelig werken, ook bij nachtfotografie
• Accu gaat minder lang mee
• Elektronische sluiter kan voor beeldvervorming zorgen bij actiefotografie
• Elektronische sluiter kan voor vreemde artefacten bij herhalende patronen zorgen (dit is geen moiré)
• Stap je over van een spiegelreflex, dan heb je meestal nieuwe dure objectieven nodig

Nadelen spiegelreflex

• Belichting is niet in de optische zoeker te zien
• Live histogram alleen bij live view beschikbaar
• Opklappende spiegel maakt altijd geluid
• Geen oog-AF beschikbaar
• AF-tracking is niet beschikbaar over het hele beeld, alleen een deel daarvan

Hou er rekening mee dat er een groot verschil kan zijn in kwaliteit tussen de verschillende mirrorless camera’s. Dat kan betekenen dat sommige mirrorless camera’s meer nadelen kunnen hebben. Denk daarbij bijvoorbeeld aan blackout en/of verversingssnelheid van een elektronische zoeker.

Wil je meer lezen over de dingen waar je op moet letten bij een elektronische zoeker?
Lees dan mijn artikel
Nadelen van de elektronische zoeker bij mirrorless camera’s – deel 1
en het vervolg
Nadelen van de elektronische zoeker bij mirrorless camera’s – deel 2

Wat moet je kiezen?

Dan komt nu de vraag. Wat moet je kiezen? Moet je een mirrorless camera nemen, of kun je nog vooruit met een spiegelreflex camera? Laat ik dit nogmaals vooraf zeggen: je kunt met beide systemen perfecte foto’s maken. Je moet voor jezelf bepalen of de nieuwe technieken voor jouw fotografie nodig zijn, of toch niet.

Nu het verschil tussen de mirrorless camera en de spiegelreflex camera duidelijk is, zal ik proberen om een algemeen advies te geven. Het is namelijk niet zo dat iedereen nu over moet stappen naar de mirrorless camera. Sterker nog, ik denk dat voor een grote groep fotograferen het juist interessant kan zijn om bij een spiegelreflex te blijven.

Wanneer mirrorless?

De belangrijkste overweging is de autofocus mogelijkheden. Heb je die nieuwe technieken van de mirrorless nodig, zoals ik voor mijn trouwfotografie? Dan is een overstap interessant. Dit geldt ook voor fotografen die dieren fotograferen, of actiefotografie. Daarmee ben je immers afhankelijk van de snelheid en nauwkeurigheid van de scherpstelling.

Wanneer spiegelreflex?

Heb je de autofocus snelheid en nauwkeurigheid niet nodig? Dan is er volgens mij geen reden om snel over te stappen naar een mirrorless camera. Je maakt immers niet gebruik van de kracht van deze camera’s. Een spiegelreflex werkt dan net zo goed.

Het kan zelfs een voordeel opleveren om voor spiegelreflex te kiezen. Dit heeft alles te maken met al die fotografen die wel overstappen naar een mirrorless systeem, en de bijbehorende nieuwe objectieven. Hierdoor komen er veel tweedehandse objectieven op de markt die nog in perfecte staat zijn. Dit levert natuurlijk een enorm financieel voordeel op.

Maak niet de vergissing om te denken dat je dan investeert in een achterhaald systeem wanneer je voor een spiegelreflex kiest. Want je kunt met die camera’s nog perfect jaren en jaren fotograferen. Mocht er dan toch nog een moment komen dat je een overstap gaat maken, dan zijn ook die oude objectieven nog perfect te gebruiken met een adapter.

Ben je op zoek naar fotografie apparatuur? Overweeg dan om de aanschaf via mijn site bij Cameraland.nl te doen. Ik krijg daarvoor een kleine commissie waarmee ik mijn website kan bekostigen.
http://www.cameraland.nl

Overweeg je om filters te kopen, kies dan bij voorkeur voor het merk Haida. Je kunt deze filters via deze website verkrijgen in mijn webwinkel. De filters worden geleverd via de importeur Omnifoto.nl
Ga direct naar de webwinkel voor Haida filters