Wie mij volgt zal ongetwijfeld weten dat ik de voorkeur heb aan een vast ingestelde witbalans. Ik hou er niet van om de auto witbalans te gebruiken omdat ik weet dat in dat geval elke foto een andere kleurtemperatuur heeft. Dit vind ik onwenselijk, zeker als er veel foto’s gemaakt worden onder vergelijkbare omstandigheden zoals bij een bruiloft of een andere reportage. In dit bericht heb ik de witbalans in de camera vergeleken met Lightroom.
Geschatte leestijd: 9 minuten
Een vaste witbalans vind ik niet alleen fijn bij foto’s onder vergelijkbare omstandigheden. Ook als er door de dag heen foto’s gemaakt worden zullen al die foto’s elk een eigen witbalans krijgen.
Dit hoeft natuurlijk geen probleem te zijn indien je in raw fotografeert omdat je de witbalans probleemloos kunt aanpassen in je nabewerking. Maar het zorgt wel voor een extra bewerkingstappen. Ik hou er van om mijn fotoseries zoveel mogelijk gelijk in kleur te houden, dus zet ik de witbalans het liefst op een vaste waarde.
Lees meer over het instellen van een vaste witbalans in mijn tutorial
Gebruik van Witbalans
Witbalans en kleurtemperatuur afwijkingen
Bij het fotograferen met de Canon EOS-R voor een review viel me op dat de witbalans van de camera in Lightroom een hele hoge kleurtemperatuur aangaf. Dat was vreemd omdat ik de camera op witbalans “daglicht” gezet had, precies zoals ik dat altijd doe.
De daglicht instelling geeft normaal gesproken een kleurtemperatuur tussen de 4900K en 5500K, afhankelijk van de camera. Bij de EOS R wijkt dit nogal af. Dat was de reden om de instellingen van een aantal camera’s te gaan vergelijken met de waarde die in Lightroom weergegeven wordt. Ik heb hiervoor vier verschillende Canon camera’s gebruikt (EOS 5D mark IV, EOS 7D mark II, EOS 1Dx en de EOS R) en een Fujifilm camera (X100t).
De witbalans test
De test die ik bedacht had is eenvoudig. Ik heb een aantal boeken gefotografeerd met een vaste belichting van ISO400, f/8 en 1/30 seconde, verlicht met het continu licht van een Profoto B10 flitser.
Ik heb deze foto’s met de verschillende witbalans instellingen gemaakt; daglicht, schaduw, bewolkt, kunstlicht, TL, flits, 5000K, 4000K en 3400K voor de Canon camera’s, en voor de Fujifilm de instellingen daglicht, bewolkt, kunstlicht, TL en 5000K, 4000K en 3400K.
Om geen overvloed aan vergelijkende foto’s te laten zien, beperk ik me in dit blogbericht voor de instelling daglicht en handmatig op 5000K.
De camera op daglicht witbalans
Wanneer de camera op daglicht ingesteld wordt, zijn hieronder screenshots van de weergegeven kleurtemperatuur waarden in Lightroom (CC classic 8.0 release, ACR versie 11.0). Klik op de afbeelding voor een grotere versie.
Wat opvalt is de afwijking ten opzichte van elkaar, maar deze afwijkingen mogen heel klein genoemd worden. Behalve de kleurtemperatuur van de Canon EOS R, die maar liefst 6750K aangeeft; ruwweg 1700K hoger dan de rest. Toch is de kleur van de opnames zonder uitzondering vergelijkbaar met elkaar.
Natuurlijk is het aan de fabrikant om een kleurtemperatuur aan de instelling “daglicht” te koppelen. Dit kan de kleine variatie verklaren die in Lightroom zichtbaar is. Alleen de EOS R valt daarbij duidelijk buiten toon.
De camera op op 5000K
Om te weten te komen of deze afwijking door de “daglicht” instelling van de camera ligt, of aan de interpretatie van Lightroom, heb ik dezelfde foto’s gemaakt met de camera’s ingesteld op een kleurtemperatuur van 5000K. In de volgende serie screenshots wordt zichtbaar hoe Lightroom dit vertaald.
De afwijkingen die Lightroom laat zien bij de vast ingestelde kleurtemperatuur van 5000K, ligt tussen de 50K en 150K, wat mijn inziens een verwaarloosbaar kleine afwijking is.
Alleen laat de EOS R wederom een ongewoon hoge waarde zien, ondanks dat ik de kleurtemperatuur op een vaste waarde heb ingesteld. Als de foto’s zelf op kleur beoordeeld worden komen ze allemaal redelijk overeen, ook die van de EOS R. Er zijn wel kleine kleurafwijkingen, maar die zijn alleen zichtbaar nu ze naast elkaar te zien zijn.
Maken de verschillen iets uit?
Voor wie één enkele camera gebruikt zal dit alles nauwelijks van belang zijn. Het is op zich niet interessant welke waarde aangegeven wordt, zo lang de foto maar de kleur heeft die het moet zijn. Het maakt in dat geval niet uit of Lightroom 5000K aangeeft of 6700K.
Pas wanneer je gebruikt maakt van meerdere camera’s door elkaar heen kan dit een rol gaan spelen. Wanneer de witbalans tussen de beelden van verschillende camera’s gesynchroniseerd worden, is er een kans op storende afwijking.
In de onderstaande afbeelding heb ik de foto’s die met 5000K instelling zijn gemaakt allemaal in Lightroom handmatig gecorrigeerd naar exact 5000K. Met andere woorden; ik heb een foto bewerkt en die bewerking met alle andere foto’s gesynchroniseerd. Zoals te verwachten valt heeft de foto die met de EOS R gemaakt is een afwijkende kleur gekregen.
Wat dit voor jou betekent
Ik wil met deze blog benadrukken dat dit alleen van belang is, of kan zijn, wanneer je verschillende camera’s door elkaar gebruikt. Een simpel synchroniseren van instellingen tussen de foto’s van verschillende camera’s en met name de kleurtemperatuur en/of witbalans, kan een ongewenste afwijking in kleur veroorzaken. In dit geval is het de Canon EOS R die opvallend afwijkt van de overige camera’s. Dit verschil zie ik in deze camera ook bij de andere witbalans instelling terug.
Ik wil de afwijking van de kleurtemperaturen van de Canon EOS R niet meteen aan de camera zelf toeschuiven. Dit kan namelijk ook aan het programma Adobe Camera Raw (ACR) liggen. Adobe moet namelijk de raw bestanden vertalen naar zijn eigen werkomgeving.
Als de witbalans in de camera vergeleken wordt met die in Lightroom kunnen er afwijkingen zijn. Hou dat in gedachten. Maar ongeacht waar het aan ligt, het is iets om in het oog te houden en wellicht bij je eigen camera’s te controleren.
Doet het er toe?
Of de werkelijke waarden van de witbalans tussen camera’s en de weergave in software belangrijk is, dat is de vraag. Tenzij de witbalans uitermate belangrijk is kan de witbalans beter op gevoel ingesteld worden tijdens de nabewerking. De sfeer is belangrijker dan het getal. Is de kleurechtheid in een foto werkelijk belangrijk, dan zal het gebruik van een colorchecker de beste oplossing zijn.
Bedankt voor je blog, het ligt dus niet aan mij 😉
Ik vind het maar lastig, ik fotografeer met een Canon 70D en een Canon EOS R, na inladen in Lightroom sorteer ik op opnametijdstip en zie inderdaad ‘koele’ ‘warme’ foto’s door elkaar heen. Heb je misschien inmiddels meer kennis opgedaan over de oorzaak en nog belangrijker, hoe hiermee om te gaan?
Ik heb er niet meer naar gekeken, aangezien ik de EOS R niet meer in bezit heb. Wat ik kan adviseren is het maken van een preset voor de EOS R en een voor de EOS 70D, waarbij de settings een gelijke witbalans opleveren. Dat kost wel wat puzzelwerk, maar dan kun je een serie foto’s in ieder geval een gelijke kleur geven.
Ik vind die kleuren van de EOs -R toch niet prettig om naar te kijken. Ik vind ze te war, en gesatureerd. alles is aanpasbaar, maar als je iets instelt, wil je toch dat het in de buurt zit van wat je instelt.
Je zegt het goed; de kleuren moeten in de buurt zitten van wat je instelt. Dat is voldoende. Uiteindelijk zal je toch in Lightroom, Photoshop, of eender welk programma je eigen stempel op de foto zetten.
Met andere woorden: het wordt nooit wat je door de optische zoeker ziet, of op het LCD scherm van je dSLR of mirrorless ziet, of in de EVF van je mirrorless.
Natuurlijk is het anders als je uitsluitend in JPEG fotografeert. In dat geval zal je elke camera exact naar je wens moeten instellen.
Interessant !
Bij discussies in de club ivm de kleurtemperatuur van een beeld wordt nogal geschermd met de temperatuur die je beeld in LR aangeeft maar je bewijst hiermee dat “meten is weten” verder gaat dan die interpretatie van de cijfertjes.
Ik ga je test voor mezelf eens doen met mijn verschillende apparaten.
Misschien maken we er zelfs eens een clubavond van.
Bedankt voor al de goede info die jij steeds geeft !
Als je de link naar het artikel van mij over een vast ingestelde witbalans volgt, zie je als een van de laatste screenshots het verschil van auto witbalans in de camera, vast ingestelde witbalans in de camera en de auto witbalans van Lightroom. Welke dan goed is, zal moeilijk of onmogelijk te bepalen zijn.
Dank je voor je reactie, Frans en succes met je test.
Weer een interessante blog Nando; dank je wel!
Ik weet dat dit experiment was gericht op WB, maar kun je ook iets zeggen over het opvallende verschil van de fotos met de X100T gemaakt. Het lijkt erop dat die foto’s een hoger dynamisch bereik laten zien.
Graag gedaan, Jaap. Wat betreft je opmerking over het dynamisch bereik van de Fujifilm X100t… Ik weet niet of je die conclusie daadwerkelijk uit deze foto’s kunt halen. De scene – het onderwerp – heeft zelf al niet bepaald een hoog dynamisch bereik, dus er wordt zeker geen uitersten van de sensor gevraagd. Bedenk dat de X100t een vast brandpunt heeft met een beeldhoek die overeenkomt met 35mm op fullframe. Om bijna dezelfde beeld uitsnede te krijgen moest ik bijna 3x zo dichtbij staan als met de 100mm op de overige camera’s. Die kleinere afstand in combinatie met brandpunt geeft… Lees verder »
Ik hou van jouw goed gedocumenteerde en onderbouwde tests. Zoals je zelf al aangeeft is het probleem dat je hier aangeeft niet voor iedereen belangrijk maar het geeft wel vertrouwen voor de resultaten van andere tests.
Dank je voor je reactie, Toni