Zonnevlekken fotograferen

De zon fotograferen we vaak. Het is dan meestal een object laag aan de horizon tijdens zonsopkomst of zonsondergang. Dat kan over het algemeen geen kwaad. Maar als je de zon heel erg gaan vergroten, bijvoorbeeld met een tele objectief, dan wordt het heel anders. Zeker als de zon hoog aan de hemel staat. In dit bericht vertel ik meer over zonnevlekken fotograferen, en de gevaren daaraan.

Geschatte leestijd: 4 minuten

Ik las op de website astronieuws.nl dat er een enorme zonnevlekkengroep op de zon zichtbaar was. Het gebied was maar liefst 100.000 kilometer groot (de Aarde is ‘maar’ 12.000 kilometer in doorsnede).

Wat zijn zonnevlekken?

Zonnevlekken zien wij als donkere plekken op de zon die ter plaatse 1.000° tot 1.500° kouder zijn dan de omgeving. Deze plekken zijn kouder omdat magnetische velden de warmte aanvoer uit het inwendige van de zon hinderen. Het gebied met zonnevlekken wordt AR 1476 genoemt en veroorzaakt verschillende zonnevlammen en coronale massa-emissies (CME’s) die het poollicht kunnen veroorzaken.

Het poollicht zullen we in Nederland niet snel zien. Als het al te zien is, zal het in ieder geval niet erg spectaculair zijn. Alleen aan de waddenkust en op de waddeneilanden kan het als een vage groene en/of rode gloed aan de noordelijke horizon verschijnen. Bovendien is het dan meestal niet met het blote oog te zien.

Zonnevlekken zelf fotograferen

Zonnevlekken zijn met een 400mm objectief op een crop-camera heel erg goed waar te nemen. Je hebt er wel de juiste bescherming voor nodig. Richt een camera met 400mm dan ook NOOIT direct op de zon, laat staan dat je er doorheen gaat kijken. Dat overleven je ogen niet.

Ik heb een Lee 0,9ND filter, samen met een Lee Big Stopper gebruikt. Dit levert 13 stops lichtverlies op. Met een diafragma van f/8, ISO100 lukte het om een sluitertijd van 1/5.000 de zonnevlekken te fotograferen.

Er is een speciaal filter voor het fotograferen van de zon. Een Haida 20 stops ND filter.
http://Review van de Haida One Million X Edition filter

Ik heb even uitgerekend wat de juiste sluitertijd zonder ND filter zou moeten zijn. Ik zou dan uitkomen op 1/40.960.000e seconde, ofwel één-éénenveertigmiljoenste seconde. Zo fel is de zon dus.

Het resultaat

Genoeg daarover. Na correctie van de kleurverschuiving door de Lee Big Stopper en door gebruik te maken van wolken heeft dit de onderstaande foto opgeleverd. De zonnevlekken zijn heel goed te zien.

Met één enkele belichting zijn de wolken veel te lichtzwak om in beeld te komen. Dit levert de onderstaande foto op, met een kleine crop. Het voordeel van het ontbreken van de wolken is een beter zicht op de zonnevlekken groep.

Tot slot wil ik er nog eens op wijzen. Ik kan het niet vaak genoeg zeggen. Denk eerst na voor je overweegt de zon te fotograferen. Gebruik nooit een verrekijker of teleobjectief. Dat doe je een keer, en daarna nooit meer. Liever geen zonnevlekken fotograferen, dan voor de rest van je leven blind zijn.

Kijk NOOIT zonder oogbescherming naar de zon,
laat staan met een vergrotend apparaat zoals een telelens of een verrekijker (of sterrenkijker).

Als je wilt weten wat dat met je ogen doet, denk dan maar aan het spel om met een vergrootglas een krant in brand te laten vliegen. Maar in plaats van een krant is het je oog – de gedachte alleen al. Dat wil je niet meemaken.